Indiana Jones kończy 70 lat!

Filmowy Indiana Jones, Han Solo z "Gwiezdnych wojen" i tytułowy ścigany z thrillera Andrew Davisa 13 lipca kończy 70 lat.

- Nie chcę być gwiazdą filmową. Chcę grać w filmach, które są gwiazdami - powiedział kiedyś Harrison Ford. Urodził się 13 lipca 1942 roku w Chicago. Jego dziadkowie ze strony ojca to Irlandczycy, a ze strony matki - żydowscy imigranci z Mińska.

 kadr z filmu "Gwiezdne wojny: część 4 - Nowa Nadzieja" / fot. AKPA 

W  filmach i serialach Ford występuje od połowy lat 60. Na początku proponowano mu jednak małe role. Zarabiał niewiele i, żeby utrzymać rodzinę, musiał szukać dorywczej pracy. Zaczął pracować jako cieśla i stolarz. Brał udział między innymi w budowie sceny przed jednym z koncertów grupy The Doors. Szybko zyskał też opinię twórcy pięknych sekretarzyków i mebli do gabinetów.

W 1975 roku do swojego domu, z prośbą o wykonanie mebli, zaprosił go reżyser George Lucas, u którego dwa lata wcześniej Ford zagrał w filmie "Amerykańskie graffiti". Lucas przygotowywał się do realizacji "Gwiezdnych wojen". Poprosił Forda, by przeczytał kwestie ze scenariusza, przygotowane dla innych aktorów. Sposób "gry" Forda spodobał się wówczas przyjacielowi Lucasa, Stevenowi Spielbergowi. Namówił reżysera, by powierzył cieśli główną rolę w filmie. W ten sposób zaczęła się wielka kariera Forda.

Magazyn "Forbes" tak podsumował tę sytuację po latach: - Najszczęśliwszą rolą, jaką kiedykolwiek dostał Harrison Ford była "rola" twórcy mebli gabinetowych.

W "Gwiezdnych wojnach" (1977), nagrodzonych sześcioma Oscarami, Ford wcielił się w postać przemytnika, który razem z przyjacielem, przemierza kosmos na pokładzie statku Sokół Millennium. Inni bohaterowie tej historii to: Luke Skywalker (Mark Hamill), pragnący zostać rycerzem Jedi, mistrz Jedi Obi-Wan Kenobi (Alec Guinness), księżniczka Leia (Carrie Fisher), lord Darth Vader (David Prowse, głos: James Earl Jones) oraz dwa sympatyczne roboty, R2-D2 i C-3PO.

W następnych latach Forda można było oglądać w dwóch kolejnych filmach o bohaterach "Gwiezdnych wojen": "Imperium kontratakuje" (1980, reż. Irvin Kershner) i "Powrocie Jedi" (1983, reż. Richard Marquand).

Jednocześnie aktor rozpoczął grę w innej serii kasowych filmów, gdzie wykreował równie słynną rolę: archeologa i poszukiwacza przygód Indiany Jonesa. Atrybutami postaci stały się kapelusz fedora, skórzana kurtka, bicz oraz rewolwer. - Kto do licha wpadł na pomysł, by postawić go w środku dżungli w kapeluszu i skórzanej kurtce? - zastanawiał się później Ford w jednym z wywiadów.

Film "Poszukiwacze zaginionej Arki", wyreżyserowany przez Stevena Spielberga - według scenariusza George'a Lucasa, Lawrence'a Kasdana i Philipa Kaufmana - miał premierę w 1981 roku i zdobył cztery Oscary. Nazywając głównego bohatera, Lucas inspirował się imieniem własnego psa, rasy alaskan malamut, który wabił się właśnie Indiana. Kolejne części serii o archeologu, reżyserowane przez Spielberga, trafiały na ekrany w latach 1984 ("Indiana Jones i Świątynia Zagłady") i 1989 ("Indiana Jones i ostatnia krucjata").

Przygodowe produkcje podbiły publiczność niezapomnianymi kreacjami aktorskimi, akcją, napięciem oraz scenami komediowymi. Jak na przykład w "Poszukiwaczach zaginionej Arki" ukochana Jonesa, Marion (Karen Allen), kupuje na bazarze małpkę. - Po co nam ta małpa?-  - pyta Indy. -Jak możesz mówić tak o naszym dziecku? Ono ma wygląd po tobie! - awanturuje się Marion. - A inteligencję po tobie - odparowuje archeolog.

Obdarzony poczuciem humoru Ford często, spontanicznie, wprowadzał samodzielnie zmiany do scenariuszy i zgłaszał własne pomysły - akceptowane lub nie przez resztę ekipy. Podobno własne "poprawki" zastosował w jednej ze scen w "Imperium kontratakuje". Wzruszona księżniczka Leia mówi w niej do Hana Solo, który za chwilę ma być zamrożony w karbonicie "kocham cię". Ford odpowiada wtedy "wiem", chociaż w scenariuszu widniało: "ja ciebie też". 

Inne znane role Forda to tropiący replikantów Rick Deckard w "Łowcy androidów" Ridleya Scotta (1982), filmie uznanym przez fanów kina za kultowy, Book w "Świadku" Petera Weira (1985), Fox w "Wybrzeżu moskitów" tego samego reżysera (1986), doktor Richard Walker w thrillerze Romana Polańskiego "Frantic" (1988), Jack Trainer w komedii Mike'a Nicholsa "Pracująca dziewczyna" (1988) oraz analityk, a później wicedyrektor CIA Jack Ryan w zrealizowanych na podstawie powieści Toma Clancy'ego filmach Phillipa Noyce'a "Czas patriotów" (1992) i "Stan zagrożenia" (1994).

kadr z filmu "Świadek" / fot. AKPA

W 1993 Harrison Ford wcielił się w postać niesłusznie oskarżonego o zabójstwo żony i uciekającego przed policją - po tym, jak skazano go na karę śmierci - doktora Richarda Kimble'a w thrillerze "Ścigany" Andrew Davisa.

Oglądać go można było także w komedii romantycznej "Sabrina" Sydneya Pollacka (1995), sensacyjnym "Air Force One" Wolfganga Petersena (1997), gdzie zagrał uprowadzonego przez terrorystów i stawiającego im opór prezydenta Stanów Zjednoczonych. Wystąpił także w thrillerze Roberta Zemeckisa "Co kryje prawda" (2000), w którym, u boku Michelle Pfeiffer, zagrał męża skrywającego przed żoną mroczną stronę swej osobowości.

W ostatnich latach aktor wystąpił między innymi w kontynuacji przygód Indiany Jonesa - filmie "Indiana Jones i Królestwo Kryształowej Czaszki" (2008, reż. Steven Spielberg), w roli zarozumiałego prezentera telewizyjnego w komedii "Dzień dobry TV" (2010, reż. Roger Michell) i razem z Danielem Craigiem, w westernie "Kowboje i obcy" (2011, reż. Jon Favreau).

Jako swoje ulubione filmy, z udziałem innych aktorów, Ford wymienia western "W samo południe" z Garym Cooperem (reż. Fred Zinnemann) oraz dramat "Zabić drozda", w którym wystąpił Gregory Peck (reż. Robert Mulligan).

Żoną Harrisona Forda w latach 1983-2004 była nominowana do Oscara scenarzystka Melissa Mathison, autorka scenariusza do filmu "E.T.". Później Ford związał się z aktorką Calistą Flockhart. 15 czerwca 2010 roku para wzięła ślub cywilny. Razem wychowują chłopca, którego aktorka adoptowała w 2001 roku.

Jedna z ciekawostek dotyczących Forda związana jest z ochroną przyrody. Na cześć aktora, w tym w uznaniu dla jego zasług na rzecz ochrony środowiska, w 2003 roku od jego nazwiska utworzono nazwy dla nowoodkrytych gatunków mrówek (Pheidole harrisonfordi) i pająków (Calponia harrisonfordi).