Zabić drozda

Alabama, lata 30. minionego wieku. Prawnik Atticus Finch podejmuje się obrony młodego czarnoskórego chłopaka Tima Robinsona, który został oskarżony o gwałt na białej dziewczynie. Wobec braku jednoznacznych dowodów winy prawnik jest przekonany, że sprawę uda mu się wygrać. W mowie obrońcy sugeruje, że winnymi są sami oskarżyciele z rodziny Ewellów. Nie przejmuje się też ostrzeżeniami rasistów, grożących, że źle się to dla niego skończy. Ale prawa rządzące miasteczkiem są twarde: rasiści nie tolerują żadnych odstępstw od norm, które sami wyznaczają.
Atticus jest jednocześnie wdowcem i wspaniałym ojcem dwójki dzieci, Scout i Jema, z którymi żyje w wielkiej przyjaźni. Pewnego dnia napada na nie mężczyzna z nożem w ręce, ale z pomocą przychodzi im tajemniczy przyjaciel. Okazuje się, że jest nim niezrównoważony psychicznie sąsiad, pan Radley. Tymczasem nienawiść i fanatyzm popycha rasistów do kolejnego działania: dokonują samosądu na Timie. Wyrok sędziego również odpowiada rasistowskim nastrojom miasteczka: czarnoskóry chłopak musi ponieść karę.

Film wyreżyserowany przez Roberta Mulligana jest adaptacją głośnej powieści Amerykanki Harper Lee, uhonorowanej Nagrodą Pulitzera. Autorka opisała w niej wydarzenia, których była świadkiem w okresie dzieciństwa, gdy jako sześciolatka razem z bratem ukradkiem przyglądała się podobnej rozprawie. Film podążył tym tropem i został opowiedziany z perspektywy dziecka z typowym dla tego wieku rozumieniem świata. W oczach dziecka konflikty rasistowskie wydają się mało znaczące, podobnie niezrozumiała jest też nienawiść wobec wszelkiej odmienności. Z kolei ojciec zaangażowany w obronę niewinnego staje się bohaterem, szlachetnym obrońcą uciśnionych.
„Zabić drozda” operuje pewnym schematem w kreacji białych i czarnych bohaterów, lecz mimo tego ciekawą rolę stworzył Greory Peck jako dystyngowany, kierujący się rozsądkiem, a w relacjach z dziećmi miłością adwokat Finch. To film lekko sentymentalny, stający w obronie szlachetnych uczuć, humanitarny i wzruszający. Jego realizm oraz publicystyczną wymowę łagodzi ów liryzm dziecięcego spojrzenia. Tytułowe zabicie drozda to synonim postawy, która każe tępić wszystko, co wykracza poza normę, co jak lot drozda wybija się ponad zwyczajność.