PORTAL
start
Aktualności
Filmy polskie
Box office
Baza wiedzy
Książki filmowe
Dokument
Scenarzyści
Po godzinach
Blogi
Konkursy
SFP
start
Wydarzenia
Komunikaty
Pożegnania
Zostań członkiem SFP
Informacje
Dla członków SFP
Kontakt
ZAPA
www.zapa.org.pl
Komunikaty
Informacje
Zapisy do ZAPA
Kontakt
KINO KULTURA
www.kinokultura.pl
Aktualności
Informacje
Repertuar
Kontakt
STUDIO MUNKA
www.studiomunka.pl
Aktualności
Informacje
Zgłoś projekt
Kontakt
AKTORZY POLSCY
www.aktorzypolscy.pl
Aktualności
Informacje
Szukaj
Kontakt
FILMOWCY POLSCY
www.filmowcypolscy.pl
Aktualnosci
Informacje
Szukaj
Kontakt
MAGAZYN FILMOWY
start
O magazynie
Kontakt
STARA ŁAŹNIA
www.restauracjalaznia.pl
Aktualności
Informacje
Rezerwacja
Kontakt
PKMW
start
Aktualności
Filmy
O programie
Kontakt
Portal
SFP
ZAPA
Kino Kultura
Studio Munka
Magazyn Filmowy
Stara Łaźnia
PKMW
Jeden z najwybitniejszych i najbardziej znanych twórców kina światowego, Roman Polański, obchodzi dziś 80. urodziny.
Na widowni pustego kina siedzi mało atrakcyjna para w średnim wieku. Na ekranie scena erotyczna. Kobieta i mężczyzna oglądają film bez emocji. Przeszkadzają im jednak dźwięki dobiegające z tylnych rzędów. W seansie uczestniczy jeszcze jeden widz, który głośno jęczy. Sprawia to wrażenie, że zaspokaja swoje potrzeby erotyczne. Interweniuje wezwany kierownik kina. Okazuje się, że hałasującym jest ofiara nieszczęśliwego wypadku – mężczyzna, który niefortunnie spadł z kinowego balkonu. Oto treść etiudy „Kino erotyczne” Romana Polańskiego, jednej z wielu, które złożyły się na film "Kocham kino" (2007). Obraz powstał na 60. urodziny festiwalu w Cannes, zaś miniatura Polańskiego jest doskonałą wizytówką artysty - jego stylu, poczucia humoru, stosunku do ludzi i świata.
Roman Polański na planie. Fot. Guy Ferrandis/Muzeum Kinematografii
Niemal dwa lata zajęły mu prace nad ekranizacją wiktoriańskiej powieści „Tess d'Uberville” Thomasa Hardy'ego. Reżyser długo szukał odpowiedniej aktorki, przypadkowo zetknął się w Monachium z Nastassią Kinski, zrobił o niej reportaż dla „Vogue’a” i podpisał kontrakt. Zrealizowana w 1979 roku z ogromną starannością, wyciszona i pełna liryzmu "Tess" zdobyła najbardziej prestiżowe nagrody: w 1980 roku Cesary dla najlepszego filmu francuskiego, za reżyserię i zdjęcia oraz w 1981 roku Oscary za scenografię, zdjęcia i kostiumy.
Roman Polański na planie. Fot. Guy Ferrandis/Muzeum Kinematografii
-Odniósł ogromne sukcesy w świecie kina. Przetrwał wiele katastrof, odbudowując się silniejszym, niż poprzednio. Zdobywca niezliczonych nagród, jest sławny także dzięki życiu prywatnemu – mówi wieloletni przyjaciel reżysera, Andy Braunsberg. Polański to artysta niepokorny, wymagający bardzo wiele od siebie, ale i od innych. Nie szuka akceptacji, stale prowokuje, jest nieustraszony, wyrazisty. Zarówno on sam (jego akcent, wygląd, postawa) jak i jego filmy budzą emocje, niepokój, nie pozostawiają widzów obojętnymi. Jego życie i twórczość są nierozerwalnie ze sobą związane, choć w swoich obrazach jest daleki od autobiografii. Przez jednych kochany, przez innych nienawidzony; „ścigany i pożądany” – mówi sam o sobie.
Urodził się 18 sierpnia 1933 roku w Paryżu, dramatyczne wojenne dzieciństwo spędził w Polsce. Bardzo wcześnie objawił swój wielki talent aktorski. Mając 14 lat występował już w audycjach radiowych, stawiał pierwsze kroki na scenie. Karierę artystyczną rozpoczął jako aktor, a studia reżyserskie w PWSF w Łodzi podjął niejako przypadkiem, po zawaleniu egzaminów do kilku szkół teatralnych. W czasie studiów zrealizował między innymi etiudę "Dwaj ludzie z szafą", która przyniosła mu międzynarodowy rozgłos. Szkołę skończył w 1959 roku. Wielokrotnie próbował sił jako aktor filmowy. Grywał we własnych filmach ("Nieustraszeni pogromcy wampirów" czy "Lokator"), pojawiał się w epizodach u swoich kolegów-reżyserów, u Andrzeja Wajdy ("Pokolenie", "Niewinni czarodzieje"), Andrzeja Munka ("Zezowate szczęście"), Janusza Morgensterna („Do widzenia, do jutra...”). W 1962 roku zrealizował swój pierwszy film pełnometrażowy - głośny "Nóż w wodzie". Mistrzowsko wyreżyserowany dramat na polskich ekranach pojawił się w aurze skandalu - tak dalece odbiegał od kanonów rodzimej kinematografii. Na zachodzie "Nóż w wodzie" wzbudził sensację, dostał nominację do Oscara, stał się przepustką reżysera do wielkiego świata.
Kadr z filmu "Nóż w wodzie". Fot. 100latpolskiegofilmu.pl
Kadr z filmu "Nóż w wodzie". Fot. 100latpolskiegofilmu.pl
W połowie lat 60. Polański zrealizował w Anglii "Wstręt" i „Matnię”. "Wstręt" (1965) dostrzeżono od razu po premierze: na festiwalu w Berlinie w 1965 roku zdobył Nagrodę Specjalną Jury i FIPRESCI. Wychwalano nie tylko reżyserską wirtuozerię i znakomite zdjęcia, lecz także popisową grę 21-letniej Catherine Deneuve. Obecnie krytycy zaliczają film do klasyki dreszczowca i horroru, stawiając go na równi z „Psychozą” Alfreda Hitchcocka. Sukces umożliwił nakręcenie „Matni” (1966), jednego ze ulubionych filmów Polańskiego, nagrodzonego Złotym Niedźwiedziem. Krytycy podkreślali oryginalność wizji, pisali o związkach z teatrem absurdu, wychwalali perfekcyjną reżyserię i znakomite prowadzenie aktorów.
Na planie „Nieustraszonych pogromców wampirów” (1967), poznał swą przyszłą żonę, Sharon Tate. Krytycy z uznaniem podkreślali, że Polański stworzył dzieło z jednej strony wpisujące się w kanon gatunku, z drugiej zaś z inwencją go parodiujące. Chwalili aktorstwo, w tym samego Polańskiego, zdjęcia oraz muzykę Krzysztofa Komedy.
Na planie „Nieustraszonych pogromców wampirów” (1967), poznał swą przyszłą żonę, Sharon Tate. Krytycy z uznaniem podkreślali, że Polański stworzył dzieło z jednej strony wpisujące się w kanon gatunku, z drugiej zaś z inwencją go parodiujące. Chwalili aktorstwo, w tym samego Polańskiego, zdjęcia oraz muzykę Krzysztofa Komedy.
W 1968 roku podbił Stany Zjednoczone „Dzieckiem Rosemary”, brawurową adaptacją powieści Iry Levina z mistrzowskimi rolami Mii Farrow i Ruth Gordon. Film był ogromnie ważny dla Polańskiego: ugruntował pozycję polskiego reżysera na rynku amerykańskim, przyniósł mu międzynarodową sławę i opinię jednego z najbardziej oryginalnych twórców współczesnego kina. Chwilę potem spotkała go jedna z największych w życiu tragedii: banda Mansona zamordowała oczekującą dziecka Sharon Tate.
Roman Polański w filmie "Nieustraszeni pogromcy wampirów". Fot. Muzeum Kinematografii
Roman Polański w filmie "Nieustraszeni pogromcy wampirów". Fot. Muzeum Kinematografii
Wyprodukowany kilka lat później "Chinatown" (1974) potwierdził wielki talent artysty. Chwalono go za stworzenie mrocznego, stylowego i ponadczasowego hołdu dla czarnego kryminału. To w tym obrazie obsadzony w epizodycznej, ale bardzo charakterystycznej roli Polański rozcina nożem nos Jacka Nicholsona, odtwórcy głównej roli. Od tamtej pory każdy kolejny jego film wzbudza zainteresowanie zarówno widzów, jak i krytyków.
W 1976 roku reżyser kręci we Francji „Lokatora”, adaptację prozy Rolanda Topora. W tym czasie w wywiadach narzeka na wyjątkowo długi i żmudny proces przyznawania mu francuskiego obywatelstwa. Dlatego tak bliski był mu temat wyobcowania i samotności emigranta, który znalazł się w otoczeniu ksenofobicznych drobnomieszczan. "Lokator" został zrealizowany w rekordowym tempie, znów podobało się znakomite aktorstwo – przede wszystkim Polańskiego w roli tytułowej, ale również młodziutkiej wówczas Isabelle Adjani.
Niemal dwa lata zajęły mu prace nad ekranizacją wiktoriańskiej powieści „Tess d'Uberville” Thomasa Hardy'ego. Reżyser długo szukał odpowiedniej aktorki, przypadkowo zetknął się w Monachium z Nastassią Kinski, zrobił o niej reportaż dla „Vogue’a” i podpisał kontrakt. Zrealizowana w 1979 roku z ogromną starannością, wyciszona i pełna liryzmu "Tess" zdobyła najbardziej prestiżowe nagrody: w 1980 roku Cesary dla najlepszego filmu francuskiego, za reżyserię i zdjęcia oraz w 1981 roku Oscary za scenografię, zdjęcia i kostiumy.
W roku 1988 Polański kręci obraz "Frantic", w którym obok Harrisona Forda wystąpiła kolejna kobieta jego życia, Emmanuelle Seignier. Żona i matka jego dzieci zagrała także w „Gorzkich godach”, „Dziewiątych wrotach” i najnowszej "Wenus w futrze".
Polański ma do aktorów doskonałą rękę. Sam nadal pojawia się jako aktor u innych słynnych reżyserów. Zagrał między innymi w „Czystej formalności” Giuseppe Tornatore, w „Wielkim zmęczeniu” Michela Blanca, a także w „Zemście” Andrzeja Wajdy: rola Papkina okazała się jego wielkim sukcesem aktorskim.
Roman Polański z Adrienem Brodym na planie "Pianisty". Fot. Film Point Group
Sam reżyser za swój najważniejszy film uważa „Pianistę” (2002), obraz oparty na wspomnieniach Władysława Szpilmana z Adrienem Brodym w roli głównej. Film został obsypany nagrodami na całym świecie, zdobył Złotą Palmę w Cannes, siedem Cesarów (w tym dla Polańskiego za reżyserię), dziewięć Orłów oraz trzy Oscary: za reżyserię, scenariusz adaptowany i dla aktora. - Gdyby miano mi położyć na grobie rolkę jednego z moich filmów, chciałbym, żeby to był "Pianista" – mówił w rozmowie z Andym Braunsbergiem.
Polański ma do aktorów doskonałą rękę. Sam nadal pojawia się jako aktor u innych słynnych reżyserów. Zagrał między innymi w „Czystej formalności” Giuseppe Tornatore, w „Wielkim zmęczeniu” Michela Blanca, a także w „Zemście” Andrzeja Wajdy: rola Papkina okazała się jego wielkim sukcesem aktorskim.
Roman Polański z Adrienem Brodym na planie "Pianisty". Fot. Film Point Group
Sam reżyser za swój najważniejszy film uważa „Pianistę” (2002), obraz oparty na wspomnieniach Władysława Szpilmana z Adrienem Brodym w roli głównej. Film został obsypany nagrodami na całym świecie, zdobył Złotą Palmę w Cannes, siedem Cesarów (w tym dla Polańskiego za reżyserię), dziewięć Orłów oraz trzy Oscary: za reżyserię, scenariusz adaptowany i dla aktora. - Gdyby miano mi położyć na grobie rolkę jednego z moich filmów, chciałbym, żeby to był "Pianista" – mówił w rozmowie z Andym Braunsbergiem.
Anna Michalska
Portalfilmowy.pl
Ostatnia aktualizacja: 14.12.2013
Małe stłuczki nocą w Łodzi
"Historia mojej śmierci" wygrywa festiwal w Locarno
Copyright © by Stowarzyszenie Filmowców Polskich 2002 - 2024