Andrzej Wajda i jego architektoniczne pasje

„Wszystko zaczyna się od pomysłu, idei” - przypomina z ekranu Andrzej Wajda we wciągającej, prowadzonej niemal przez rok rozmowie z architektem Krzysztofem Ingardenem. Mistrz ciągle z nami jest i może nas czegoś nauczyć, zainspirować. Do realizacji dokumentu o wielkich architektoniczno-kulturalnych projektach: Centrum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha i Pawilonie Wyspiańskiego w Krakowie, które zainicjował i doprowadził do skutku, nie trzeba było go przekonywać. 1 kwietnia 2012 roku pisał w liście do Ingardena: „Oto garść moich sugestii na temat filmu, o którym myślę z wielką radością. Tytuł: ‘25 lat w Krakowie. Rozmowy Entuzjasty z Architektem’. Nie bierz tego na serio, na pewno znajdziemy coś właściwego jako tytuł naszej rozmowy, ale do rozmowy, jak do tanga, trzeba dwojga”.

Hasło „Kamera: Akcja” padło w Galerii Europa Daleki Wschód w Krakowie 1 listopada 2015 roku. Rozmowy skończyły się w lipcu 2016 roku. Andrzej Wajda nie doczekał premiery, ale zobaczył pierwsze kilkanaście minut zmontowanego materiału. - Miał tylko jedną uwagę, co do długości jednej ze scen - wspominał w Krakowie reżyser dokumentu Jacek Link-Lenczowski.  


Andrzej Wajda i Krzysztof Ingarden w filmie "Idea jest najważniejsza - architektoniczne pasje Andrzeja Wajdy", fot. Małopolski Ogród Sztuki w Krakowie.

- Nasze rozmowy poprzedziła kwerenda wszystkich materiałów związanych z projektami, w tym korespondencji i rysunków Andrzeja Wajdy - wspominał z kolei Krzysztof Ingarden. - Zastanawialiśmy się, jak to wszystko uporządkować i pokazać widzom. Andrzej obawiał się nudy. Nie chciał, żeby był to film gadających głów.

Zdecydowano, że opowieść poprowadzona zostanie chronologicznie: od Nagrody Kioto dla Andrzeja Wajdy po ukończenie prac nad Galerią Europa Daleki Wschód. - Andrzej Wajda miał, oczywiście, znakomite wyczucie dramaturgii i posługiwał się nim - mówił w czasie prowadzonego przez Marię Malatyńską spotkania z widzami Jacek Link-Lenczowski. - Nie lubił jednego: nieporządku na planie. Musieliśmy się więc dobrze przygotować, tym bardziej, że czasu na nagranie było bardzo mało.



fot. Dagmara Romanowska.

„Idea jest najważniejsza - architektoniczne pasje Andrzeja Wajdy” przybliża mniej znanego Wajdę. Krystyna Zachwatowicz nie ma wątpliwości, że gdyby w jakimś momencie życia jej mąż trafił do środowiska architektów, sam byłby w tej dziedzinie mistrzem. Z filmu dowiadujemy się, że w czasie prac nad Mangghą podrzucił pewien pomysł japońskiemu projektantowi, znanemu i cenionemu architektowi Aracie Isozakiemu. Ze szkicami przychodził też wielokrotnie do pracowni Krzysztofa Ingardena. - Nie miała to być opowieść tylko o architekturze, ale i o przyjaźni pomiędzy Andrzejem Wajdą i Krzysztofem Ingardenem - podkreślał w Krakowie Link-Lenczowski. -  Chciałem, żeby Andrzej Wajda odsłonił się nie tylko jako pomysłodawca, ale przede wszystkim jako człowiek. Najważniejsze były dla mnie jego pasja i umiejętność dialogu.

Andrzej Wajda Krzysztofa Ingardena poznał w 1987 roku. Spotkanie zaowocowało wieloletnią kreatywną współpracą, która zaowocowała nie tylko powstaniem Centrum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha i Pawilonu Wyspiańskiego (według projektu Ingardena), ale i Pawilonu Herbacianego, Szkoły Języka Japońskiego oraz Galerii Europa Daleki Wschód. Te projekty nie tylko otworzyły Kraków na Japonię i ożywiły niezrealizowane projekty witraży Stanisława Wyspiańskiego, ale i rozpoczęły zmiany w zagospodarowaniu brzegów Wisły.

Czy to nasze ostatnie filmowe spotkanie z Andrzejem Wajdą? Jacek Link-Lenczowski przyznał, że ma jeszcze dużo innego materiału, na nowy dokument. Czekamy z niecierpliwością.

Film „Idea jest najważniejsza - architektoniczne pasje Andrzeja Wajdy” został wyprodukowany przez Ingarden Atelier. Muzykę skomponował Krzysztof Suchodolski, a zdjęcia zrealizowali Jan Ingarden i Maciej Mroziewski.