Kino polskie jako kino transnarodowe. Konferencja

Ze względu na tożsamościową rolę, jaką kino polskie odegrało w XX wieku, kwestia narodowości stanowiła jedno z wiodących zagadnień z nim związanych oraz wyznaczała istotne ścieżki interpretacyjne w badaniach nad filmem. Jednym z owoców wspomnianego ujęcia był przygotowany przez Katedrę Historii Filmu Polskiego ISzA UJ tom zbiorowy pod redakcją Tadeusza Lubelskiego i Macieja Stroińskiego pod znamiennym tytułem "Kino polskie jako kino narodowe". Zaproponowane przez autorów ujęcie domaga się jednak obecnie kontynuacji i uzupełnienia o perspektywę transnarodową, która znacząco poszerza pole badawcze, sięgając poza granice wyznaczone ramami państwa narodowego. Aspekt transnarodowy nie jest całkowicie oderwany od tego, co narodowe, ani nie wskazuje na rezygnację z odrębnych tożsamości, jednocześnie zwraca baczniejszą uwagę na nieszczelność granic, ich przekraczanie, interakcję między tym, co wewnątrz, a tym, co na zewnątrz państwa narodowego, na zjawiska i konteksty ponadnarodowe często pomijane w refleksji nad filmem polskim.

W kręgu naszych zainteresowań znajdą się zatem zarówno transgraniczne kontakty instytucjonalne, jak i indywidualne przedsięwzięcia twórcze, które nie tłumaczą się jedynie z perspektywy narodowej. Będą do nich należeć na przykład zjawiska koprodukcji, międzynarodowej dystrybucji, adresowania, zasięgu, a także recepcja filmów polskich poza rodzimym kontekstem. Perspektywa transnarodowa uwzględnia także związki kina z ekonomicznymi i kulturowymi determinantami wykraczającymi poza ramy narodowe, poświęca uwagę sposobom obecności twórców polskich w zagranicznych kinematografiach oraz symetrycznemu zaangażowaniu cudzoziemców w kinie polskim. Spojrzenie z perspektywy transnarodowej koncentruje się również na wzajemnych wpływach polskich i międzynarodowych nurtów, stylów oraz tendencji. Namysłu wymaga także wskazanie przemian relacji transnarodowych w różnych momentach historycznych: ich obecności, nasilenia bądź osłabienia w zależności od sytuacji geopolitycznej.

Uwzględnienie perspektywy transnarodowej skłania do sięgania po różnorodne współczesne metodologie z zakresu badań socjologicznych, kulturowych, studiów zależnościowych i postzależnościowych, badań nad globalnością i lokalnością. Paradoksalnie jednak nie jest celem ujęcia transnarodowego unifikacja czy ujednolicenie, ale wskazanie na różnorodność, która wynika z włączenia tego, co narodowe w szerszy kontekst i odsłonięcia jego pomijanego dotąd oblicza.

Proponowany zakres tematyczny:
1. Międzynarodowe koprodukcje i dystrybucja; współpraca polskich filmowców z filmowcami zagranicznymi
2. Obecność polskich twórców (reżyserów, aktorów, operatorów itd.) w zagranicznych filmach oraz zagranicznych artystów (reżyserów, aktorów, operatorów itd.) w kinie polskim
3. Polscy twórcy w ramach hollywoodzkiego systemu produkcyjnego (np. Pola Negri, Ryszard Bolesławski, Roman Polański, Agnieszka Holland)
4. Międzynarodowe inspiracje: nurty (np. neorealizm, Free Cinema, Nowa Fala), style (np. surrealizm, neomodernizm, postmodernizm), schematy narracyjne i fabularne (np. kino gatunków), nawiązania estetyczne (muzyka popularna), wzorce (np. star system)
5. Kosmopolici polskiego kina: m.in. Roman Polański, Walerian Borowczyk, Jerzy Skolimowski, Andrzej Żuławski, Krzysztof Kieślowski, Małgorzata Szumowska
6. Homogenizujący efekt Hollywood a kino narodowe
7. Polskie remaki, dubbingi, przekłady: między tym, co lokalne a tym, co globalne
8. Kino polskie w perspektywie postkolonialnej
9. Recepcja polskich filmów za granicą
10. Kino polskie na międzynarodowych festiwalach
11. Nowe technologie oraz sposoby produkcji, dystrybucji i odbioru a proces przekraczania granic narodowych

Program konferencji:
http://www.transnational.pl/program-konferencji/