Dawno temu w Ameryce

Nowojorski Bronx, 1922-1968. David i Max stanowili parę dobrych przyjaciół. Razem kierowali młodzieżowym gangiem, który zajmował się drobnymi oszustwami i kradzieżami. David kochał się wtedy w Deborah, która marzyła o wielkiej scenicznej karierze. Choć dziewczyna darzyła go uczuciem, z wspólnej drogi nic nie wyszło – nie chciała się wiązać z kimś, kto nie mógłby jej zapewnić dostatniej przyszłości, a poza tym David popełnił morderstwo i trafił na dziesięć lat za kratki. Po wyjściu na wolność kontynuował z Maxem przestępczą działalność, tym razem obławiali się na nielegalnym handlu alkoholem. Odnowił też znajomość z Deborah. Po zniesieniu prohibicji gangsterzy musieli zająć się czymś innym. Zaplanowali skok na bank, ale różnice dotyczące dalszej działalności spowodowały, że zgrana niegdyś kumpelska paczka zaczęła się rozpadać, a między jej członkami pojawiło się coraz więcej ostrych spięć. David, by ratować dawnego przyjaciela, zdecydował się... poinformować policję o planowanym skoku.

Zrealizowana z ogromnym rozmachem inscenizacyjnym przez Sergio Leone gangsterska saga – „Dawno temu w Ameryce” – jest oparta na autobiograficznej książce Harry'ego Greya (Davida Aaronsona) „The Hoods” (Zamaskowani), napisanej w więzieniu Sing Sing podczas odsiadywania przez autora piętnastoletniego wyroku za zabójstwo. Włoskiego artystę tak bardzo ona zainteresowała, że zdecydował się poznać osobiście gangstera, a włoskie i francuskie przekłady jego autobiografii zaopatrzył własnym wstępem. „W tej «gangster story» od razu dostrzegłem bardzo wymowny, okrutny symbol Ameryki, zawieszonej jakby między kinem a historią, między polityką a literaturą, która warunkowała i dziś jeszcze warunkuje życie intelektualne, a także obyczajową codzienność i zachowanie wielu generacji mężczyzn. To rodzaj greckiego mitu, współczesnego i nieprawdopodobnego” – pisał Leone. Powstał film wspaniały, frapująco opowiedziany oraz sfotografowany, ze znakomitymi gangsterskimi rolami Roberta De Niro i Jamesa Woodsa.