Gwiazda Tygodnia: Wojciech Pszoniak

– W moim zawodzie najbardziej interesuje mnie kontakt z drugim człowiekiem. Najważniejsze w sztuce jest zrobienie na kimś niezatartego wrażenia. Aktorstwo? To język, którego nie ma nigdzie indziej – tylko w tym jednym momencie, między tym  a tym człowiekiem. To jest także ślad, który naznacza kogoś na całe życie. Dla mnie nie są ważne role, tylko pytanie, kim jest człowiek; co to jest; po co to jest – wyznał w jednym z wywiadów.  Do tej pory wystąpił w ponad stu filmach. Do historii polskiej  kinematografii przede wszystkim przeszły jego role w filmach Andrzeja Wajdy.  Najpierw wystąpił w jego „Weselu” oraz „Piłat i inni” (1972). Jednak za jego najważniejszą filmową kreacją uznaje się rolę Moryca Welta w ekranizacji powieści Władysława Reymonta "Ziemia obiecana". U Wajdy zagrał również Robespierre’a w zrealizowanym we Francji filmie "Danton" oraz tytułową rolę w również biograficznym „Kroczaku”.


Andrzej Seweryn, Daniel Olbrychski i Wojciech Pszoniak w "Ziemi obiecanej. Fot. SF. Perspektywa.

Wojciech Pszoniak  ukończył PWST w Krakowie w 1968 roku. Był aktorem teatrów Starego w Krakowie (1968-72), Narodowego (1972-74) i Powszechnego w Warszawie (1974-80). Debiutował w 1968 roku w "Klątwie" Stanisława Wyspiańskiego w reżyserii Konrada Swinarskiego. W latach 70.  zagrał wybitne role teatralne m. in. w spektaklach "Miłość i gniew" (1973) Johna Osborne'a, "Lot nad kukułczym gniazdem" (1977) Dale'a Wassermana wg powieści Kena Kesey'a w reżyserii Zygmunta Hübnera, "Rewizor" Mikołaja Gogola w reżyserii Jerzego Gruzy (1977). Od końca lat 70. występuje w teatrach francuskich. Na stałe wyjechał do Paryża w 1982 roku.


Wojciech Pszoniak jako Robespierre w filmie "Danton". SF Perspektywa.

Oprócz ról w filmach Wajdy zagrał również w horrorze "Diabeł", który nakręcił Andrzej Żuławski, w "Szpitalu przemienienia" Edwarda Żebrowskiego (1978), w "Arii dla atlety" Filipa Bajona (1979) oraz w "Austerii" Jerzego Kawalerowicza (1982). Do swoich dwóch filmów zaangażował go również Volker Scholendorff. Pszoniak zagrał w jego „Blaszanym bębenku”, a wiele lat później w filmie "Strajk". Pojawił się również w "Nadziei" Stanisława Muchy, "Mniejszym złu"- ostatnim obrazie Janusza Morgensterna, "Małej maturze 1947" Janusza Majewskiego oraz "Mistyfikacji" Jacka Koprowicza. Polscy widzowie mogli podziwiać jego kunszt aktorski m. in. jako byłego kpt. SB Jana Garbarka w thrillerze „Kret” Rafaela Lewandowskiego. Zagrał Władysława Gomułkę w dramacie „Czarny Czwartek. Janek Wiśniewski padł” Antoniego Krauzego czy też Profesora Karloffa w dramacie obyczajowym "Wygrany" Wiesława Saniewskiego.


Wojciech Pszoniak. Fot. AKPA.

Trzy lata temu Krzysztof Korwin-Piotrowski nakręcił fabularyzowany film dokumentalny  "Z Gliwic do Paryża. Wojciech Pszoniak". Aktor tłumaczy w nim, dlaczego dwa wspomniane miasta są dla niego tak istotne. Urodził się 2 maja 1942 roku we Lwowie. W wieku 4 lat wraz z rodziną trafił do Gliwic. W trakcie premiery film podkreślał, że to miasto jest dla niego jak rodzina rodzina zastępcza po utraconym Lwowie. A co z byciem aktorem teatralnym i filmowym? Tu też ma gotową odpowiedź. Jeśli któregoś dnia zobaczy bezsens tego, co robi, to przestanie być aktorem. Na szczęście taki dzień jeszcze nie nadszedł.