5. rocznica śmierci Jerzego Kawalerowicza

Dziś mija 5. rocznica śmierci twórcy najwybitniejszych dzieł polskiego kina, takich jak  "Faraon", "Austeria", "Matka Joanna od Aniołów", "Pociąg" czy "Śmierć prezydenta".

Jerzy Kawalerowicz urodził się 19 stycznia 1922 roku w Gwoźdźcu (dzisiejsza Ukraina), zmarł 27 grudnia 2007 roku w Warszawie. Studiował w Instytucie Kultury Fizycznej i Sportu w Stanisławowie, a w latach 1944 – 1947 w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. Zrealizował 17 filmów kinowych. Pierwsze – "Gromada" (1951), "Celuloza" (1953), "Pod gwiazdą frygijską" (1954) nawiązywały zarówno do kanonów socrealizmu, jak i do włoskiego neorealizmu. Kolejne – m.in. "Cień" (1956), "Prawdziwy koniec wielkiej wojny" (1957), i "Pociąg" (1959) uznano za wyjątkowo oryginalne. Wielki sukces odniósł głośny obraz "Matka Joanna od Aniołów" (1960); "Faraon" (1967) był nominowany do Oscara; "Śmierć prezydenta" (1979) został nagrodzony Srebrnym Niedźwiedziem w Berlinie, a „Austerię” (1982) doceniono Grand Prix festiwalu filmowego w Gdyni. Ostatnim filmem wyreżyserowanym przez Kawalerowicza jest "Quo vadis" (2001).


Jerzy Kawalerowicz. Fot. SFP.

Jerzy Kawalerowicz był współzałożycielem i wieloletnim prezesem Stowarzyszenia Filmowców Polskich, przez kilkadziesiąt lat szefował zespołowi „Kadr”, wywierając tym samym duży wpływ na kształt polskiej powojennej kinematografii. W tym zespole powstały m.in. obrazy Andrzeja Munka, Andrzeja Wajdy, Kazimierza Kutza, Tadeusza Konwickiego, Juliusza Machulskiego.


W Muzeum Kinematografii w Łodzi  do końca lutego 2013 roku można oglądać biograficzną ekspozycję „Jerzy Kawalerowicz. Malarz X Muzy”. Wystawa przedstawia dorobek artystyczny reżysera i sporą część jego życia prywatnego. Rozpoczyna się zdjęciami z dzieciństwa i młodości twórcy, prezentuje początki kariery, obejmuje wszystkie produkcje filmowe, od pierwszych do ostatnich oraz obrazy realizowane w ZF Kadr pod jego kierownictwem. Tej części towarzyszy imponujący zestaw plakatów, których liczne zagraniczne wersje świadczą o olbrzymiej popularności filmów Kawalerowicza na całym świecie. Warto zwrócić uwagę na piękne, kolorowe projekty scenograficzne Janusza Sosnowskiego z „Quo Vadis” oraz werki, czyli zdjęcia z planów filmowych „Austerii” i „Jeńca Europy”, eksponowane publiczności po raz pierwszy. Kolejnym rarytasem jest wielka mozaika z pałacu Nerona, ściągnięta z planu filmu. Dodatkowo są prezentowane nagrody, dyplomy i – absolutne rarytasy  – świadectwa i zeszyty szkolne z lat 20. i 30. XX wieku, rękopisy życiorysu, album z ceremonii wręczenia nominacji do Oscara za „Faraona”, scenariusze z odręcznymi notatkami reżysera (również scenariusze do filmów, które nie zostały zrealizowane).

Ekspozycja jest uzupełniona częścią opisową, na którą składają się wypowiedzi reżysera, „oprowadzającego” po wystawie, jego aktorów i współpracowników oraz multimedialna prezentacja „Whisky z mlekiem” - dokumentu Kacpra Lisowskiego o Kawalerowiczu, zrealizowana przez SF Kadr specjalnie na potrzeby wystawy.