Polska gwiazda światowego formatu wróciła z tournée

4. września 2011 w Filharmonii Narodowej odbyła się światowa re-premiera filmu „Mania. Historia pracownicy fabryki papierosów”. W ciągu kolejnych trzech miesięcy, w równie prestiżowych miejscach, zobaczyli go widzowie Paryża, Madrytu, Londynu, Kijowa i Berlina.

Film z początków kariery Apolonii Chałupiec -  po blisko stu latach powrócił na ekrany kin w ramach projektu Filmoteki Narodowej pt. "Polska gwiazda światowego kina Pola Negri (Mania) - tournée niemego filmu z muzyką na żywo". Niemiecka produkcja z 1918 roku, zrealizowana przez węgierskiego reżysera Eugena Illésa, została zrekonstruowana cyfrowo z wykorzystaniem najnowocześniejszej technologii (4K). Każdemu z europejskich pokazów towarzyszyła muzyka wykonywana na żywo przez dziesięcioosobową Wrocławską Orkiestrę Kameralną Leopoldinum pod batutą Jerzego Maksymiuka. Film obejrzało ponad dwa tysiące widzów: w działającym od 1935 roku Cinema Le Balzac (Paryż), zabytkowym Cine Doré (Madryt), w Barbican Centre (Londyn), podczas Międzynarodowego Festiwalu Filmowego „Molodist" (Kijów), oraz w Volksbühne na Rosa-Luxemburg-Platz (Berlin).

Pola Negri. Kadr z filmu „Mania. Pracownica fabryki papierosów” (1918) / źródło: Filmoteka Narodowa

Film „Mania. Historia pracownicy fabryki papierosów”  to historia miłości Mani Walkowskiej - pracownicy fabryki papierosów - do utalentowanego kompozytora Hansa. „Mania” powstała na drodze międzynarodowej współpracy w okresie, gdy kino nieme przekraczało bariery narodowe oraz językowe. Jak podkreślił prof. Tadeusz Kowalski, Dyrektor Filmoteki Narodowej, o szczególnej wartości filmu świadczą zastosowane w nim zabiegi artystyczne: oryginalne zabarwienie taśmy (wiraże), rzadko występujące w filmach fabularnych tamtego okresu zbliżenia, ujęcia plenerowe, oryginalna scenografia autorstwa reżysera filmów ekspresjonistycznych, Paula Leni, i przede wszystkim kreacje aktorskie.

Jedyna zachowana kopia filmu, przez wiele lat uznawana za zaginioną, trafiła do zbiorów Filmoteki Narodowej 2006 r. Kompleksową rekonstrukcję przeprowadziła Pracownia Restauracji Taśmy Filmowej Filmoteki Narodowej, w ramach projektu „Konserwacja i digitalizacja przedwojennych filmów fabularnych w Filmotece Narodowej w Warszawie” współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach XI Priorytetu „Kultura i dziedzictwo kulturowe” Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko (www.nitrofilm.pl). Obraz ten jest jednym z czterdziestu trzech digitalizowanych w ramach projektu Nitrofilm (od 2008 roku) filmów fabularnych sprzed 1939 r. W pełni odrestaurowany cyfrowo (4K) film „Mania” wyświetlony został z taśm 35 mm z napisami w wersjach językowych (podczas warszawskiej re-premiery z kopii DCP - Digital Picture Exchange) z odwzorowaniem oryginalnej kolorystyki filmu.


Pola Negri. Kadr z filmu „Mania. Pracownica fabryki papierosów” (1918) / przed rekonstrukcją / źródło: Filmoteka Narodowa

Projekt Filmoteki Narodowej wpisany został do programu kulturalnego Polskiej Prezydencji w Unii Europejskiej 2011. Informacje o wydarzeniu, filmie „Mania”, Poli Negri, muzyce Jerzego Maksymiuka oraz pokazach w poszczególnych miastach znajdują się na dedykowanej projektowi stronie internetowej.