List ministrów kultury w sprawie prawa autorskiego w UE

"Prawo własności intelektualnej musi być pojmowane jako gwarancja wynagrodzenia dla twórców" - czytamy m.in. w liście, który Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego Bogdan Zdrojewski wspólnie z unijnymi ministrami kultury skierował do Komisji Europejskiej. List dotyczy przyszłości prawa autorskiego w środowisku cyfrowym oraz jego wpływu na polityki kulturalne prowadzone w państwach członkowskich.

Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego Bogdan Zdrojewski podczas gali Nagród SFP 2012, fot. Kuźnia Zdjęć

TREŚĆ LISTU:

Pani Neelie KROES
Wiceprzewodnicząca
odpowiedzialna za agendę cyfrową,

Pani Androulla VASSILIOU
Komisarz ds. edukacji, kultury, wielojęzyczności, sportu, mediów i młodzieży,

Pan Michel BARNIER
Komisarz ds. rynku wewnętrznego i usług
Komisja Europejska
BERL 10/034
B - 1049 Bruksela
28 listopada 2012

Pani Wiceprzewodnicząca, Pani Komisarz, Szanowny Panie Komisarzu,

Europa, stojąc w obliczu ogromnych wyzwań ekonomicznych, społecznych i politycznych, musi dokonać mobilizacji swoich atutów, których źródłem jest żywotność jej kultury. W komunikacie na temat sektorów dotyczących sfery kultury i kreacji, który został przyjęty z Państwa inicjatywy dnia 26 września 2012 roku, Komisja Europejska uwypukliła pilność tej sprawy. Obecnie nadszedł czas, by wyciągnąć z tego konsekwencje dla całości polityk Unii. I do realizacji tego właśnie imperatywu, my, ministrowie kultury, zamierzamy przyczynić się niniejszym listem.

Tworzenie dzieł kultury w Europie musi zostać bardziej niż kiedykolwiek uznane za najważniejsze wyzwanie. Chodzi tu o oddziaływanie naszego kontynentu na cały świat, jak też o jego pomyślne prosperowanie. Jesteśmy pewni, że program "Europe créative" (Europa kreatywna), nad którym pracujemy wraz z komisarz Vassiliou, stanowić będzie cenny wkład, ale uwzględnić także należy wiele innych aspektów.

W pierwszej kolejności - prawo własności intelektualnej, które musi być pojmowane jako gwarancja wynagrodzenia dla twórców. Rewolucja cyfrowa wzywa nas do modernizacji, jednakże prawo to pozostaje niezbędne dla zapewnienia drożności kreatywności i różnorodności kulturowej. Europa bez nowoczesnego i ambitnego prawa autorskiego byłaby kontynentem skazanym na konsumpcję treści, często importowanych z tego samego państwa, który zapominałby jednak o swoim dziedzictwie kulturowym i rezygnował z jego odnawiania i wzbogacania.

Komisja ma tego świadomość, wdrażając strategię dla wewnętrznego rynku praw własności intelektualnej, którą zawdzięczamy inicjatywie komisarza Barniera. Odnotowano już pierwszy sukces wraz z przyjęciem dyrektywy w sprawie utworów osieroconych. Projekt dyrektywy w sprawie zbiorowego zarządzania i licencji na muzykę online mobilizuje naszą energię. W odniesieniu do dystrybucji utworów audiowizualnych, podobnie jak w sprawie kopiowania prywatnego, pewni jesteśmy, że możliwe jest znalezienie rozwiązań, które odpowiadają takiej wizji nowoczesnego i ambitnego prawa autorskiego.

Po drugie, w tej nowej cyfrowej ekonomice kultury zadbać należy o to, ażeby nie traktować w sposób konsekwentnie uprzywilejowany interesów dystrybutorów i użytkowników utworów kosztem interesów ich twórców. Strategia cyfrowa realizowana przez Wiceprzewodniczącą Kroes stanowi w tej perspektywie działanie o kluczowym znaczeniu.

Cyfrowi giganci dystrybucji treści kulturalnych wnoszą oczywisty wkład w dynamikę ekonomiczną i nową ekonomikę kultury, ale nie podzielają samoistnie wszystkich naszych celów  polityki publicznej. Jeśli chodzi o politykę konkurencji czy ochrony danych osobowych, świadomość tego sprawia, że zgodność regulacji z prawem nie jest kwestionowana. Podobnie powinno być w dziedzinie kultury. I tak, w dziedzinie audiowizualnej Europa potrafiła w przeszłości, zarówno w formie instrumentów finansowych jak i tekstów ustawodawczych, być nośnikiem twórczych ambicji w Europie. W nowym cyfrowym kontekście ambicja ta powinna zachować swoją aktualność.

Po trzecie, powinniśmy zachować możliwość prowadzenia w każdym państwie członkowskim polityk kulturalnych dostosowanych do największych wyzwań, jakie przed nami stają. W dialogu podejmowanym z wielkimi aktorami cyfrowego rynku zawsze brak jest równowagi, nawet w przypadku najbardziej liberalnych państw członkowskich. W dialogu tym Europa powinna stać się pomocą, mnożnikiem wpływów. Poczynając od spraw podatkowych do tych dotyczących rynku wewnętrznego, od strategii cyfrowej do polityki handlowej i polityki konkurencji, wyzwanie to jest wszechobecne. Polityka zachęt oraz wspierania twórczości winny się cieszyć lepszym uznawaniem ich uprawnień. Nie chodzi tu wyłącznie o zapewnienie ochrony podjętych już kierunków działania, ale także o zgodne uznanie konieczności umożliwienia realizacji nowych, ambitnych inicjatyw w zakresie twórczości.

Dziękując Państwu za mobilizację wysiłków w tych najważniejszych tematach, prosimy przyjąć, Pani Wiceprzewodnicząca, Pani Komisarz i Panie Komisarzu, wyrazy naszego najwyższego poważania.

Claudia SCHMIED, Minister Nauki, Sztuki i Kultury Republiki Austrii  /-/
Fadila LAANAN, Minister Kultury, ds. Audiowizualnych, Zdrowia i Równości Szans Wspólnoty francuskiej Belgii  /-/
Vezhdi RASHIDOV, Minister Kultury Republiki Bułgarii  /-/
Bernd NEUMANN, Z-ca Ministra przy Kanclerz Republiki Federalnej Niemiec oraz delegat rządu ds. Kultury i Mediów  /-/
José Ignacio WERT ORTEGA, Minister Kultury, Nauki i Sportu Królestwa Hiszpanii  /-/
Rein LANG, Minister Kultury Republiki Estonii  /-/
Paavo ARHINMAKI, Minister Kultury i Sportów Republiki Finlandii  /-/
Aurélie FILIPPETTI, Minister Kultury i Komunikacji Republiki Francuskiej  /-/
Lorenzo ORNAGHI, Minister Dóbr i Działalności Kulturalnej Republiki Włoskiej  /-/
Octavie MODERT, Minister Kultury Wielkiego Księstwa Luksemburga  /-/
Bogdan ZDROJEWSKI, Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego Rzeczypospolitej Polskiej /-/
Puiu HASOTTI, Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego Republiki Rumunii  /-/

Kopia: Giorgios DEMOSTHENOUS, Minister Nauki i Kultury Republiki Cypru

Tłumaczyła Agnieszka Kusiak