Tornatore na Dwóch Brzegach

Zaczynał jako fotograf w małym sycylijskim miasteczku. Dziś jest jednym z najwybitniejszych twórców światowego kina. "Koneser" to jego drugi film na festiwalu w Kazimierzu.

Pierwszego dnia festiwalu widzowie obejrzą „Konesera”, najnowszy film Giuseppe Tornatore, jednego z najbardziej znanych włoskich reżyserów. „Sycylia to kino” – tak powiedział niedawno na łamach portalu Cineuropa.org. Wydaje się, że to przynajmniej częściowo je artystyczne credo. Jego pierwsza fabuła "Kamorysta" (1986), biograficzna historia włoskiego mafiosa Raffaele Cutolo, związanego ze słynną kamorrą, przyniósł mu nagrodę Złotej Wstążki dla najlepszego młodego reżysera. W zrealizowanym trzy lata później "Cinema Paradiso" powraca do swojego dzieciństwa spędzonego na sycylijskiej prowincji. Niezwykła, nieco autobiograficzna, opowieść o chłopcu zafascynowanym sztuką filmową przyniosła mu statuetkę Oscara w kategorii filmu zagranicznego. Na rodzinną Sycylię powraca również kilku innych swoich filmach tj. "Wszyscy mają się dobrze" (świetna i zarazem jedna z ostatnich kreacji Marcello Mastroianniego jako emerytowanego pracownika sycylijskiej kolei),  „Sprzedawca marzeń” (z Sergio Castellito w roli filmowca z kamerą) i przede wszystkim "Malena" (ze zmysłową rolą pięknej Moniki Bellucci). Do tego dodajmy, prezentowaną na Dwóch Brzegach w 2011 roku, dramat „Baaria” – losy trzech pokoleń sycylijskiej rodziny, pasterza Cicca, jego syna komunisty Peppina i wnuka filmowca Pietra z włoską historią w tle. Notabene tytuł tego filmu to potoczne określenie na Bagherię, małego sycylijskiego miasteczka, w którym urodził się Tornatore.


Giuseppe Tornatore na planie filmu "Koneser". Fot. Monolith Films.

Obsypany już włoskimi nagrodami "Koneser" (m. in. osiem statuetek Davida di Donatello), który 27 lipca będzie miał swoją polską premierę na Dwóch Brzegach (w kinach od 2 sierpnia), reprezentuje drugi nurt w twórczości Giuseppe Tornatore. Nie sentymentalno-włoski, ale w pełni europejski. Wpisują się weń takie filmy jak thriller kryminalny "Czysta formalność" (z Gerardem Depardieu i Romanem Polańskim w rolach głównych), „1900: Człowiek legenda” oraz – zrealizowany w stylistyce anglosaskiej – wspomniany już "Koneser". Reżyser, zapytany w jednym z wywiadów, co skłoniło go do zrealizowania Konesera” odpowiedział, że „zarówno jej waga, jak i wyjątkowość głównego bohatera – dyrektora domu aukcyjnego (w tej roli Geoffrey Rush) – ekscentrycznego pracoholika niezdolnego do miłości”. Muzykę do  niego skomponował Ennio Morricone. Obaj artyści współpracują razem od czasu "Cinema Paradiso", czyli od końca lat 80. Do tego stopnia się zaprzyjaźnili, że Tornatore postanowił nakręcić o nim dokument „Lo sguardo della musica”. Prace nad nim trwają.

Obchodzący w maju tego roku swoje 57. urodziny, Giuseppe Tornatore zbiera również fundusze na realizację „Leningradu”, epickiej historii oblężonego przez nazistów miasta. Budżet tego monumentalnego dzieła jest szacowany na ok. 100 mln dolarów (do tej pory najdroższą produkcją włoskiego reżysera była „Baaria” – 40 mln dolarów). Zdjęcia do ekranizacji prozy Harrisona Salisbury’ego pt.” 900 dni” miały ruszyć w grudniu ubiegłego roku, ale do tej pory nie wystartowały. Co ciekawe, w przeciwieństwie do wszystkich swoich poprzednich filmów, tym razem to nie Tornatore jest (współ) autorem scenariusza, ale Sergio Leone i Rodolfo Sonego.