53. KFF: Podróż do przeszłości

Po trzech dobrych dniach temperatura w Konkursie Polskim nadal rośnie. O trudnych rozmowach z ojcem opowiada Paweł Łoziński, o przyjaźni między pokoleniami w filmie Piotra Stasika – Tadeusz Rolke, troje artystów powraca do tematu Zagłady.

- Pomysł na film ["Ojciec i syn"] wziął się stąd, że bylem ciekawy mojego ojca – mówił Paweł Łoziński. -  Co się wydarzyło [w jego życiu], zanim zacząłem coś rozumieć i pytać? Obaj wiedzieliśmy, że to mogą być rozmowy trudne, że ja będę przyciskał. Pomysł był taki, że wszystkie pytania są dozwolone (…). Po raz pierwszy obróciliśmy kamerę na siebie i zaczęliśmy przyglądać się, jacy jesteśmy. To mi się wydało logiczną konsekwencją, bo do tej pory wchodziliśmy do cudzych domów, podglądaliśmy innych  ludzi. Teraz zrobiliśmy eksperyment na sobie. (…) Każdy chce w filmie wypaść jak najmilej, żeby go widzowie lubili.  Moja postać miała podstawowy kłopot, bo cisnęła drugą, a sympatia widza jest zawsze po stronie przyciskanego, który się wije, broni i jeszcze robi to wdziękiem i z uśmiechem jak mój ojciec. (…) To był największy problem z ułożeniem tych postaci, żeby każda miała swoją rację. Miałem wielką potrzebę takiej międzypokoleniowej rozmowy, które w naszej kulturze nie są specjalnie popularne. Mam wielki  szacunek do mojego ojca, że się zgodził na taki eksperyment, który dla niego podobnie jak dla mnie jest bardzo kosztowny.  (…) Chciałem, żeby widz pomyślał o tym, czy sam taką rozmowę odbył, czy może chciałby odbyć.  Nasza kultura jest bardzo mocno oparta na czwartym przykazaniu, co wyklucza w gruncie rzeczy poważną rozmowę. Chciałem ośmielić do zadawania pytań, czasem niewygodnych.


Paweł Łoziński, fot. Marcin Warszawski

Wspólna podróż filmowa Łozińskich zakończyła się powstaniem oddzielnych filmów: "Ojciec i syn" oraz "Ojciec i syn w podróży". - Wersja ojca powstała na bazie mojej, to jest polemika. Gdybym wiedział, że tak to się skończy, to byśmy troszkę inaczej kręcili ten film. I na pewno dalibyśmy materiał dwóm zupełnie różnym montażystom. Obawiam się, czy oglądanie obu filmów nie sprowadzi się do zabawy pt. "Znajdź  siedem szczegółów różniących  oba filmy" – dodawał Paweł Łoziński.


Wspólną podróż odbyli także znany fotograf Tadeusz Rolke i piętnastoletni Michał.  - W pewnym sensie zrobiłem film o swoim marzeniu, które mi się nigdy nie ziściło. Mieszkałem na wsi i zawsze marzyłem - jak kopałem kartofle - żeby mieć mistrza, ale on się nigdy nie pojawił. I pojawiła się okazja, żeby spełnić to w filmie. (…) – mówił Piotr Stasik o "Dzienniku z podróży". Mistrz i uczeń fotografii podróżowali po małych polskich miasteczkach, portretując ich mieszkańców. W kamperze mieli zainstalowaną ciemnię. - Fotografii cyfrowej można się uczyć wszędzie – mówił Tadeusz Rolke -  ręcznego wywoływania filmów - tylko w paru szkołach. O wzajemnych relacjach z drugim bohaterem filmu i reżyserem opowiadał: To był łańcuch koleżeństwa i przyjaźni. Musimy wszyscy się przyjaźnić między różnymi pokoleniami.


Ekipa "Dziennika z podróży" (po lewej Piotr Stasik, w środku Tadeusz Rolke, po prawej: Michał), fot. Marcin Warszawski

Podróż w przeszłość, do czasów Zagłady, odbył Michał Nekanda-Trepka w "Campo di Fiori". Punktem wyjścia w filmie jest wiersz Miłosza, który autor czyta i interpretuje. Archiwalne materiały z udziałem noblisty przeplatają się z historycznymi i współczesnymi wypowiedziami tych, którzy karuzelę  na placu Krasińskich widzieli  i pamiętają.


Kadr z filmu "Dziennik z podróży", fot. KFF

W pamięci mieszkańców Łap do dziś pozostały sceny jadących do Treblinki pociągów. "Wyrzutki" Sławomira Grunberga i Tomasza Wiśniewskiego opowiadają o dzieciach, które świadomi kresu podróży rodzice próbowali ocalić. Podobno tylko jedna dziewczynka wyrzucona z pociągu ocalała. Nadal żyje w Łapach, ale nie mówi o swojej przeszłości.


Kadr z filmu "Rotem", fot. KFF

Kazik ceni i kocha życie

"Rotem" Agnieszki Arnold opowiada o Symsze "Kaziku" Rotemie, który wyprowadził kanałami z getta 30 bojowników ŻOBu, w tym Marka Edelmana. Film był pokazywany na otwarcie Muzeum Historii Żydów Polskich i 70. rocznicę wybuchu powstania w getcie. Niezwykły bohater filmu został uhonorowany wówczas przez Prezydenta najwyższymi odznaczeniami państwowymi i wojskowymi.


Kadr z filmu "Mazurek", fot. KFF

"Mazurek" Julii Kolberger przedstawia historię nietypowej Wielkanocy. Na rodzinnym święcie spotykają się trzy pary: rodzice Ady z nowymi partnerami i ona sama z nowym narzeczonym. Śmierć psa o poranku zapowiada rodzinny komediodramat. W zamkniętej przestrzeni domu dochodzi do uwolnienia tłumionych dotychczas żalów i frustracji.


Julia Kolberger, fot. Marcin Warszawski

Tytułowa "Sowa" z filmu Marty Karwowskiej to paroletnia dziewczynka, która podczas wspólnych wakacji przygląda się gwałtownie zmieniającym się relacjom swoich rodziców.

Z kolei w "Tajemnicy góry Malakka" Jakuba Wrońskiego kilkuletni Junior próbuje odkryć sekret zaginięcia ojca, słynnego pilota. Barwna animacja kreuje klimat dziwnej, egzotycznej baśni nie tylko dlatego, że Malakka leży w Chinach. To raczej dziwni, niepoznawalni bohaterowie stanowią o jego istocie.


Kadr z filmu "Tajemnica góry Malakka", fot. KFF

Animacja "Ab ovo" Anity Kwiatkowskiej-Naqui sięga zgodnie z tytułem do początków życia. W ciele nagiej stale obracającej się wokół własnej osi kobiety rośnie mały człowiek. Niczym w teatrze przed widzami odsłania się jedna ze ścian, zaglądamy do wnętrza jej ciała i obserwujemy seans rozwoju życia. Krótka, prosta, poruszająca historia.

Animacja "The Rolling Stones" Krzysztofa Kiwerskiego pokazuje ciągłą zmianę, polegającą na rozpadzie i transformowaniu w inne formy. Obrazy oparte na kreacji motion land magnetyzują jak oglądanie rozżarzonej lawy. Symbolizują upadek i powstawanie nowych cywilizacji, a zarazem nietrwałość życia.  

Portalfilmowy.pl jest patronem medialnym 53. Krakowskiego Festiwalu Filmowego. Zapraszamy do Krakowa oraz na nasze strony, gdzie znajdziecie codzienne relacje z festiwalu!