50. urodziny Jodie Foster

Jedna z najpopularniejszych amerykańskich aktorek, Jodie Foster, kończy w poniedziałek 19 listopada 50 lat. Zasłynęła rolami w filmach "Taksówkarz" i "Milczenie owiec", była obiektem fascynacji niedoszłego mordercy prezydenta USA i "cudownym dzieckiem kina".

"Od najmłodszych lat stało się dla mnie jasne, że muszę walczyć o to, jak wygląda moje życia. W przeciwnym razie straciłabym nad nim kontrolę" - wyznała aktorka w rozmowie z portalem The Star Phoenix w 2006 roku.


Jodie Foster w filmie "Rzeź", fot. Kino Świat

Przyszła na świat jako Alicia Christian Foster w Los Angeles. Jej ojciec opuścił rodzinę, zanim Jodie się urodziła, matka zajęła się jej karierą aktorską, którą rozpoczęła w wieku 3 lat, występując w reklamach telewizyjnych. Zanim skończyła lat 10, zdążyła zagrać w kilkunastu serialach telewizyjnych i filmach produkcji Disneya.

Przyszła aktorka uczęszczała do szkoły we Francji. Opanowała biegle język francuski, dzięki czemu w przyszłości osobiście dubbingowała swoje kwestie we francuskich edycjach jej filmów. Zna również język niemiecki, hiszpański i włoski. Jako nastolatka robiła we Francji karierę piosenkarki.

Gdy skończyła 14 lat, była jednym z gospodarzy popularnego amerykańskiego programu telewizyjnego "Saturday Night Live". Jej przełomowa rola przyszła jednak rok wcześniej, gdy reżyser Martin Scorsese zaoferował jej pracę w swoim filmie "Taksówkarz". Grając Iris - nieletnią prostytutkę - u boku Roberta DeNiro, Harveya Keitela i Cybill Shepherd, Jodie Foster miała jedynie 13 lat i wprawiła w zdumienie krytyków filmowych swoją dojrzałością i warsztatem aktorskim.

"Miałam ogromne szczęście, że przyszło mi dorastać w latach 70. Mogłam uczyć się od największych twórców filmowych tamtej epoki. W bardzo młodym wieku nauczyłam się wiele na temat biznesu" - wspominała w wywiadach.

Uczyła się na prestiżowym uniwersytecie Yale, jednak w jego ukończeniu zgodnie z planem przeszkodziła "sprawa Hinckleya". John Hinckley, po kilkunastokrotnym obejrzeniu "Taksówkarza", zaczął śledzić aktorkę na terenie uczelni, wysyłał jej listy miłosne i nękał telefonami. W 1981 roku usiłował zastrzelić prezydenta USA Ronalda Reagana, mając nadzieję, że swoim czynem zaimponuje Foster. Prezydent został jedynie ranny, a niedoszły zabójca trafił do szpitala psychiatrycznego. Inny mężczyzna, Edward Richards, planował morderstwo aktorki. Śledząc ją na kampusie Yale uznał jednak, że jest "zbyt piękna".

W wieku 13 lat Foster otrzymała nominację do Oscara dla najlepszej aktorki drugoplanowej za rolę w "Taksówkarzu". W przeciwieństwie do wielu młodocianych gwiazd kina, jak Shirley Temple, Foster w sposób naturalny przeszła do świata "dorosłego" kina. Dzięki roli w filmie "Oskarżeni" (1988) otrzymała dwa Złote Globy oraz Oscara. W 1991 roku wystąpiła w jednej ze swoich najgłośniejszych ról - agentki FBI Clarice Starling, w thrillerze "Milczenie owiec". Za tę rolę znów otrzymała Oscara, Złoty Glob, a także nagrodę BAFTA dla najlepszej aktorki. Film zarobił ponad 270 mln dolarów.

Rok 1994 przyniósł kolejny sukces komercyjny, dzięki roli w westernie "Maverick" u boku Mela Gibsona. W 1997 roku zagrała w filmie science-fiction "Kontakt", który został chłodno przyjęty przez krytykę, jednak okazał się sukcesem kasowym. W 2002 roku wystąpiła w "Azylu", po tym jak Nicole Kidman musiała wycofać się z roli. Film okazał się największym sukcesem w karierze Foster, zarabiając ponad 30 milionów dolarów tylko w ciągu pierwszego tygodnia po premierze. W 2011 roku zagrała w ostatnim filmie Romana Polańskiego "Rzeź".

Aktualnie aktorka i reżyserka realizuje film biograficzny o Leni Riefenstahl, niemieckiej reżyserce, znanej z filmów propagandowych, kręconych w okresie dyktatury hitlerowskiej.