Zbrodnia i szum wentylatora

Ola Salwa: Podkreślasz, że "Strefa nagości" to film o uwodzeniu rozgrywającym się na wielu poziomach. Uwodzą się w nim nie tylko dwie dziewczyny, ale też dwie kultury – europejska i arabska. Czym dla ciebie jest uwodzenie?

Urszula Antoniak: Zbrodnią doskonałą (śmiech). Mówi się, że w uwodzeniu główną rolę gra zapach, dotyk, ja jestem zdania, że przede wszystkim mózg. Uwodzenie to nie gra zmysłów, lecz umysłu. Trzeba wszystko dokładnie zaplanować, zarzucić sieci, poczekać, potańczyć trochę wokół „ofiary”, zostawić ją i wrócić. To wyrafinowana, intelektualna gra.

Ty w swoich filmach, także w "Nic osobistego" i w "Code Blue" uwodzisz widzów w zasadzie jednym i drugim – mocną intelektualną strukturą oraz bardzo zmysłowym sposobem opowiadania. Co pojawia się pierwsze, gdy zaczynasz tworzyć nowy film?

Wszystko zaczyna się od naładowanego znaczeniami i wrażeniami obrazu, intensywnego jak fragment snu. I podobnie jak we śnie, obraz może stać się banalny, gdy zaczynamy go opisywać. To jest zaczątek, który z Jackiem, moim nieżyjącym już partnerem, nazywaliśmy „nucleus”. On potem zaczyna obrastać skojarzeniami, pomysłami jak perła. Ten proces rośnięcia przebiega dwutorowo – z jednej strony jest bardzo intuicyjny, oparty na wrażeniach, z drugiej jest intelektualny i analityczny. W przypadku mojego najnowszego filmu „nucleusem” była scena, którą zobaczyłam w Amsterdamie, w klubie fitness dla kobiet. W strefie nagości z prysznicami, saunami, widziałam grupę kobiet, Europejek i Arabek. Wszystkie były nagie – Europejki zachowywały się tylko pozornie spokojnie i beztrosko, a tak naprawdę czuły na sobie wzrok innych, miały poczucie wstydu. Arabki natomiast stały, śmiały się i rozmawiały ze sobą, jakby koncepcja zawstydzenia w ogóle nie dotyczyła ich nagich ciał, tak naturalnych i pełnych wdzięku. Ich włosy, które w kulturze arabskiej mają znaczenie erotyczne, były zakryte. Ten obraz był jak piktogram różnic kulturowych, różnic pomiędzy dwoma wersjami erotyzmu.

Arabkę i Europejkę grają aktorki niezawodowe, które w trakcie zdjęć miały 15 lat. Czym cię uwiodły, że zdecydowałaś się z nimi pracować i to w trudnych warunkach, bo z małą liczbą dni zdjęciowych.
Sammy Boonstra przypomina trochę małą Gretę Garbo. Ma twarz, pod którą nie wiadomo co się kryje. I świadomość tego jest zniewalająca. Oczywiście możliwe, że kryje się tylko myślenie o gumie do żucia… Takie zjawisko widać w „Lolicie” Kubricka – Humbert projektuje na dziewczynę boskość, niewinność, a ona ma aparat na zębach, lubi jeść popcorn i jest dość wulgarna. Gdy patrzysz na Sammy w „Strefie nagości” widzisz dziewczynę, która ma 15 lat i nosi w sobie jakąś tajemnicę. To jest cecha gwiazd filmowych – one ujawniają się nam na chwilę, nie możemy ich do końca poznać, obejrzeć, przeniknąć, bo się wymykają i migoczą. Zresztą nie chodzi o to, żeby to odkryć, bo jak mawiał Bunuel poznanie tajemnicy jest jak zgwałcenie dziecka: nie ma nic gorszego. A Imaan Hammam to jest po prostu piękna dziewczyna, która łączy takie wyobrażenie dzikiego – ma ciemną skórę, mnóstwo włosów, a jednocześnie jest dziewczęca i niewinna. Teraz jest wziętą modelką, chodzi na wybiegach wielkich projektantów, jest na okładce „Vogue’a”, ale wtedy była jeszcze bardzo dziecinna, potrafiła śmiać się z byle czego.