Pogranicza dokumentu - film „Arbor” na „MovieWro”

Brytyjka Andrea Dunbar zaczęła pisać dramaty jako nastolatka. Młoda autorka intensywnie sięgała do własnych doświadczeń z życia w pełnym patologicznych zachowań Bradford. Po latach reżyserka Clio Barnard wróciła do swojej dzielnicy, aby opowiedzieć burzliwą historię życia Andrei i jej dzieci. „Arbor”, film który w efekcie powstał, daleki jest od klasycznej biografii dokumentalnej. Barnard zaciera w nim granicę między fabułą a dokumentem i m.in. z tego powodu film został włączony w program nowego cyklu Akademii Filmu Dokumentalnego „MovieWro” - „Pogranicza”.

Dunbar pod koniec lat siedemdziesiątych zadebiutowała jako dramaturg sztuką „The Arbor”. Później powstały jej kolejne dramaty, odwołujące się niezmiennie do życiowych doświadczeń przedmieść Bradford, m.in. „Rita, Sue and Bob Too”. W roku 1986 Alan Clarke zrealizował pod takim samym tytułem film telewizyjny, będący adaptacją dwóch najgłośniejszych tekstów Dunbar. Jej życie nie było usłane różami – miała duże skłonności do picia, urodziła trójkę dzieci, każde z innym mężczyzną, a do tego skończyło się przedwczesną śmiercią w 1990 roku.


"Arbor", fot. materiały prasowe

Pod koniec pierwszej dekady XXI wieku Clio Barnard wybrała się do Bradford, by opowiedzieć historię Andrei, ale także jej otoczenia, w tym córki Lorraine, na której los burzliwe dzieje życia jej matki miały niebagatelny wpływ. Lorraine Dunbar powtórzyła schemat Andrei, problemy z alkoholem, zastępując kłopotami z narkotykami. Barnard nagrywała przez dwa lata mieszkańców regionu, ale w gotowym filmie wykorzystała zapis tych rozmów w nietypowy sposób. Zaangażowała aktorów, których zadaniem było sprawianie na ekranie wrażenia, że to ich wypowiedzi słyszymy. Barnard zsynchronizowała ich głosy z zarejestrowanymi rozmowami, czego efektem okazała się intrygująca formalnie fikcyjna historia, podparta autentycznymi zdarzeniami i wypowiedziami. Celem reżyserki było bez wątpienia przemieszanie rzeczywistości – sfera fikcjonalna nakłada się w jej filmie na warstwę dokumentalną, ale na tym nie koniec nowatorskiego podejścia autorki. „Arbor” to twórcze połączenie autobiografii (Andrea Dunbar w swoich sztukach opisywała swoje życie) i biografii, zarówno Andrei, jak i Lorraine. Clio Barnard wplotła do filmu także archiwalne materiały z prac nad dramatem Dunbar w teatrze, a do tego wszystkiego dołożyła inscenizacje fragmentów sztuk domorosłej dramatopisarki odgrywane przez zatrudnionych aktorów w przestrzeni dzisiejszego Bradford. Rezultatem jest wielopłaszczyznowy film, który pokazuje, że możliwości kina wciąż jeszcze się nie wyczerpały.

Po pokazie odbędzie się dyskusja, w której udział potwierdziła już Karolina Kosińska z Instytutu Sztuki Polskiej Akademii Nauk. Moderatorką będzie Anna Serdiukow, dziennikarka filmowa i teatralna (m.in. Onet.pl, „K Mag”, Stopklatka.pl, „Kino” i „Film”). Uczestnicy dyskusji spróbują odpowiedzieć na pytanie, co udało się uzyskać reżyserce, dzięki temu, jak zdecydowała się opowiedzieć tę historię. Czy eksperyment się udał? Czy tak wygląda przyszłość kina?

Tymczasem 20 marca, z uwagi na ogromne zainteresowanie poprzednim pokazem, organizatorzy zaplanowali dodatkowy pokaz filmu "Koniec Rosji" w reżyserii Michała Marczaka, otwierającego cykl „Pogranicza”. Jest to historia 19-letniego rekruta Aleksieja, który przylatuje do oddalonej od cywilizacji małej strażnicy na północnych rubieżach Rosji, gdzie ma odbyć służbę wojskową. To jeden z niewielu posterunków granicznych strzegących olbrzymich połaci państwa rosyjskiego nad Oceanem Arktycznym. Pokaz (wyjątkowo bez dyskusji po projekcji) odbędzie się o godz. 20.00 w Dolnośląskim Centrum Filmowym.

AFD „MovieWro” to cykliczne spotkania z kinem dokumentalnym, poprzedzone prelekcją i sfinalizowane dyskusją. Organizatorami Akademii Filmu Dokumentalnego „MovieWro” są Fundacja Visionica oraz Instytucja Kultury Samorządu Województwa Dolnośląskiego „Odra-Film”. Partnerami są Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego, Dolnośląska Szkoła Wyższa oraz Dom Spotkań im. Angelusa Silesiusa.

Co: „Arbor”, reż. Clio Barnard + dyskusja
Gdzie: Dolnośląskie Centrum Filmowe, u. Piłsudskiego 64a, Wrocław, sala „Warszawa”
Kiedy: 15 marca, godz. 20:00
Za ile: 10 PLN