„Photon” – fabularyzowana opowieść o Wszechświecie

Film "Photon" jest swoistym podsumowaniem ludzkiej wiedzy na temat życia i ewolucji. Wizualizuje to, co wiemy dziś na temat procesu tworzenia się materii. Nie jest to jednak film stricte przyrodniczy ani naukowy, w formule znanej widzom choćby z Animal Planet, ale oryginalna, ciekawa w odbiorze forma fabularyzowanego, dynamicznego przedstawienia teorii naukowych dotyczących funkcjonowania wszechświata.

Pierwsza część filmu traktuje o powstawaniu materii, gwiazd i planet. Niezwykle realistyczna wizualnie historia przedstawiona jest tutaj przez narratora: postać będącą aktorską interpretacją postaci noblisty Richarda Feynmana oraz wybitnego polskiego psychiatry, Antoniego Kępińskiego. Na ekranie widzimy w tej roli Andrzeja Chyrę.

W drugiej części narrator wyjaśnia, co dzisiaj wiemy (i czego nie wiemy) na temat powstawania życia. W jaki sposób uformowały się złożone systemy cząsteczkowe? Dzięki kilku przykładom zaczerpniętym z codzienności przeciętnej rodziny, poznajemy biologiczne podłoże emocji, źródła przemocy i alkoholizmu, naturę tzw. wolnej woli. W filmie zobaczymy przekrój mózgu w chwili podejmowania prostej, rutynowej decyzji. W świetle najnowszych badań naukowych pojawia się interesujące pytanie: czy tak naprawdę sami decydujemy o czymkolwiek? Takie sprawy, dotyczące bezpośrednio wszystkich ludzi, ukazane zostają na przykładzie jednego dnia z życia Stanisława i jego żony, Emilii.


W ostatnim akcie filmu przyszłość ukazana jest w formie programu telewizyjnego, oglądanego przez wspomniane małżeństwo. Przewidywania oparte są na obecnych trendach futurologii. Internet stopniowo ewoluuje w stronę specyficznej formy sztucznej inteligencji, być może nawet świadomości. Podczas gdy Emilia i Stanisław zasypiają przed ekranem, film sięga dalej, odważnie prognozując dalsze łączenie człowieka z technologią. Narracja jest tutaj niezwykle realistycznymi „ujęciami” przyszłych baz danych, miast przyszłości. Widzimy nie tylko znane z filmów sci-fi metropolie, ale również mniejsze obszary miejskie. Jak może wyglądać Płock albo Lublin za 500 lat? W dalszych prognozach film ukazuje zaskakujące rozwiązania architektoniczne oraz samo replikujące się maszyny. Jaki będzie koniec wszechświata?


Andrzej Chyra w filmie "Photon", fot. Alter Ego Pictures.

- Jeden z powodów, dla którego zrobiłem ten film, to zwyczajna ciekawość co dzieje się w moim ciele, w jego komórkach. Niby każdy przeciętny zjadacz chleba coś o tym wie, coś widział w reklamie środków przeciwbólowych albo kremu do skóry. Chciałem zapełnić ten dotychczasowy brak. Nie było do tej pory filmów które przekonująco pokazywały takie zdarzenia w skali molekularnej. Zwłaszcza filmów kinowych – mówi o filmie reżyser Norman Leto.

- Praca nad "Photonem" zajęła pięć lat - dodaje. - Pierwsza część ukazuje zjawisko życia od samego początku, tak jak widzi to współczesna nauka. Jak powstały atomy, gwiazdy i tak dalej. Oczywiście całość filmu jest konsultowana ze specjalistami z danej dziedziny. Wszystkie ujęcia molekularne w filmie są robione przeze mnie od zera, nawet jeśli wyglądają na materiały archiwalne. Foto-realistyczna  animacja i rendering to idealne połączenie aby pokazać jak formowały się pierwsze atomy i pierwsze ludzkie komórki. Środek filmu pokazuje moich rodziców podczas codziennych czynności, po to aby narracja o ludzkim mózgu i umyśle była bardziej przystępna dla widza. To dużo lepsze niż podręcznikowe fantomy i manekiny.

Zdjęcia do filmy wykonali wspólnie Norman Leto i Michał Marczak, twórca „Wszystkich nieprzespanych nocy”. Za produkcję odpowiadali Daniel Markowicz i Piotr Galon z Lightcraft. Następne pokazy filmu odbędą się we wrześniu na 42. Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni, gdzie "Photon" pokazane zostaną w Konkursie Inne Spojrzenie. Film wchodzi do polskich kin 6 października. Jego dystrybutorem jest Alter Ego Pictures.


"Photon", reż. Norman Leto, fot. Alter Ego Pictures. 

O twórcy:
Norman Leto - urodzony w roku 1980 jako Łukasz Banach. Samouk z dziedziny malarstwa, filmu i nowych mediów. W wieku lat dziewięciu używał komputera Atari do pierwszych cyfrowych rysunków. Pięć lat później zaczął tworzyć pierwsze krótkie video przy pomocy komputera Commodore Amiga. Rozwijał jednocześnie analogowe techniki rysunku i klasycznej animacji. W wieku dziewiętnastu lat zaprzyjaźnił się ze Zdzisławem Beksińskim. Znajomość ta, głównie korespondencyjna, pozwoliła poznać podstawy warsztatu malarskiego. Jego pierwsza wystawa, już jako Normana Leto odbyła się w roku 2007 w Centrum Sztuki Współczesnej w Warszawie. Tego samego roku pracował z Krystianem Lupą nad materiałami video do sztuki "Factory Two" opowiadającej o słynnej fabryce Andy'ego Warhola. W roku 2009 Norman Leto wyjechał do Nowego Jorku gdzie dokończył częściowo autobiograficzną powieść "Sailor", jednocześnie pracując nad scenariuszem do pełnometrażowego filmu pod tym samym tytułem. Film został bardzo dobrze przyjęty na festiwalach w kraju i za granicą, m.in. na Erze Nowe Horyzonty, Biennale of Sydney i Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Bradford. Obecnie film znajduje się w kolekcji Museum of Contemporary Art Krakow (MOCAK) oraz kilku prywatnych kolekcjach sztuki video.

W 2014 roku Norman lato został nominowany do Paszportu „Polityki” w kategorii Sztuki wizualne. W latach 2012-2017 Leto pracował nad drugim pełnym metrażem. W rolę narratora „Photonu” i naukowca opowiadającego o zjawisku życia wcielił się Andrzej Chyra. światowa premiera filmu miała miejsce w Kopenhadze na festiwalu CPH:DOX* w roku 2017.


"Photon", reż. Norman Leto, fot. Alter Ego Pictures.

W styczniu tego roku autor rozpoczął pracę nad kolejnym scenariuszem o roboczej nazwie "Pilot 9/11". Historia ukazuje wydarzenia z 11 września 2001 z unikalnej perspektywy amerykańskich pilotów przechwytujących.

W czerwcu 2017, Norman Leto pojawił się w wideoklipie "I Promise" grupy Radiohead.