Kto wygra Sputnik?

W tegorocznej edycji „Sputnika” znalazło się 16 nowych  filmów rosyjskich, wśród nich dramaty, horror, melodramat i najciekawsze debiuty.  W jednym z filmów obejrzymy znaną polską aktorkę Karolinę Gruszkę.

Publiczność festiwalu obejrzy pełnometrażowy debiut fabularny Michaiła Segała „Opowieści”, przedstawiający cztery historie z życia współczesnej Rosji. Znany widzom Sputnika z krótkiego metrażu „Świat spoiwa” reżyser stworzył film składający się z czterech nowel - absurdalnej komedii, satyry społecznej, thrillera i melodramatu.

W konkursie znalazły się filmy takie jak: „Dostawca” Andrieja Stempkowskiego oraz ironiczny dramat Aleksieja Czupowa i Nataszy Mierkułowej „Miejsca intymne". Pierwszy z nich opowiada historię dostawcy pizzy – Aleksieja – który nieoczekiwanie zostaje wplątany w centrum zagadkowych, niebezpiecznych wydarzeń. Z autorem filmu widzowie Sputnika mieli okazję zapoznać się już w zeszłym roku przy okazji prezentacji  „Wstecznego biegu”. Film „Miejsca intymne” Aleksieja Czupowa i Nataszy Mierkułowej wywołał żywą reakcję na festiwalu w Soczi. „W społeczeństwie, gdzie seks pozostaje tematem tabu, a walka o moralność jest kluczowym priorytetem państwowym, poruszenie tematów erotycznych na wielkim ekranie wydaje się odważnym posunięciem. Twórcy przyznają że film był dla nich eksperymentem, mającym na celu rozładowanie własnych frustracji i napięć w związku. W rezultacie powstało niezwykle osobiste kino, z wielkim wyczuciem przeplatające różne historie, różne postaci i różne problemy w jeden spójny obraz współczesnego człowieka, który nie radzi sobie z własną seksualnością”, piszą organizatorzy Sputnika.


Geograf przepił globus, fot. Sputnik

W „Deliverance”, pełnometrażowym debiucue Siergieja Kuzniecowa, autor snuje filozoficzne rozważania o istocie ludzkiej tożsamości i sensie eg¬zystencji. Reżyser został laureatem 21. Festiwalu Fil¬mów Rosyjskich „Okno na Europę” w Wyborgu.

Dramat „Geograf przepił globus” Aleksandra Wieledinskiego to najbardziej uhonorowany film tego roku. Na 24 FF Kinotawr w Soczi film otrzymał Grand Prix, nagrodę za najlepszą muzykę, rolę męską oraz nagrodę jury dystrybutorów. Film jest ekranizacją powieści współczesnego rosyjskiego pisarza Aleksieja Iwanowa. W rolę tytułowego geografa wcielił się charyzmatyczny Konstantin Chabienskij, który brawurowo odtwarza naszkicowaną przez Iwanowa postać „bohatera naszych czasów”. Zakorzeniony w nowoczesności film odwołuje się również do klasycznej tradycji najlepszych dzieł radzieckiej kinematografii, wyłamując się ze schematów współczesnego kina „arthouse’owego”, do którego przyzwyczaili nas reżyserzy tak zwanej „rosyjskiej nowej fali”.

„Dom na uboczu” to dramat psychologiczny w reżyserii Antona Siwersa ukazujący rozterki moralne bohatera dręczonego wyrzutami sumienia z powodu ucieczki przed odpowiedzialnością. Film nagrodzony za najlepsze zdjęcia na festiwalu Kinotawr w Soczi. 

Rosyjski debiut z polskim akcentem Maksima Panfiłowa „Iwan, syn Amira”, nagrodzony za najlepszy scenariusz w Montrealu, opowiada rozgrywającą się w czasie II wojny światowej historię Rosjanki z Sewastopola, która po stracie męża trafia do mieszkającej w Uzbekistanie rodziny Amira. Związek z muzułmaninem owocuje dzieckiem, któremu na cześć zmarłego męża matka na-daje imię Iwan. W rolę głównej bohaterki wcieliła się znakomita Karolina Gruszka.


Karolina Gruszka w filmie Ivan syn Tamira, fot. Sputnik

„Major” Jurija Bykowa, znanego sputnikowej publiczności z filmu „Żyć”, ukazuje  działania służb mundurowych oparte na wewnętrznych układach, korupcji i przemocy. „Obraz przedstawia prawdziwy obraz świata, gdzie rację ma silniejszy, a pojęcie moralności dawno rozmyło się w mętnej brei wszech¬ogarniającego fałszu. To mocne, dobrze zrealizowane kino, skłaniające do refleksji nad naturą człowieka. Jak daleko jesteśmy w stanie się posunąć, aby uniknąć odpowiedzialności? Gdzie leży granica człowieczeństwa?”, czytamy w komunikacie „Sputnika”.

Wielokrotnie nagradzanym na międzynarodowych festiwalach filmowych jest dramat  Aleksieja Fiedorczenko „Niebiańskie żony Łąkowych Maryjczyków”,  kontynuacja "Milczących dusz", swoisty Dekameron obejmujący 26 opowieści łączących erotykę i folklor ugrofińskiego ludu Mari Eł. Każda z nowel stanowi osobną historię trwającą kilkanaście minut.  To film-ornament, niejako dokumentujący filozofię, tradycję, ale i dzień powszedni maryjskiego ludu. Film otrzymał Grand Prix 13. MF „T-Mobile Nowe Horyzonty”, nagrodę za najlepszy scenariusz, zdjęcia, nagroda publiczności i Dyplom Izby Znawców i Krytyków Filmowych na festiwalu w Soczi.

Oczami młodej tadżyckiej dziewczyny zagubionej w Moskwie przyglądamy się realiom dzisiejszej Rosji w melodramacie Łarisy Sadiłowej „Ona”. Świat z kobiecej perspektywy możemy również oglądać w nowym filmie Renaty Litwinowej „Ostatnia bajka Rity”. Akcja filmu rozgrywa się na pograniczu dwóch światów: realnego i fantasmagoryjnego. Trzy kobiety, trzy stany duszy, trzy odwieczne tematy: miłość, śmierć i poszukiwanie szczęścia. Wspólną przestrzenią dla obu tych światów staje się szpital, w którym lekarze, pielęgniarki i pacjenci są nałogowymi palaczami.

Relację z pogranicza przyjaźni i miłości dwóch bohaterów z odmiennych środowisk zobaczymy w nagrodzonym na festiwalu w Wyborgu m.in. za najlepszą kreację aktorską Jewgenija Tkaczuka, dramacie Siergieja Taramajewa „Podróż zimowa”.

Następna pozycja konkursowa to „Pragnienie” Dmitrija Tiurina - historia bohatera powracającego do rzeczywistości po wojnie w Czeczenii. Opowieść o wyobcowaniu, wędrówce poprzez wojenne deformacje na duszy i ciele, a także wielkiej pasji, nadającej cel i sens życia.


Niebiańskie żony Łąkowych Maryjczyków, fot. Sputnik

Horror Michaiła Braszynskiego „Shopping tour” odwołuje się do dawnej tradycji pogańskiego święta przesilenia, kiedy to każdy Fin musi zjeść obcokrajowca. Tak oto zaczyna się obława na turystów. Fabuła filmu nie jest w pełni absurdalna, jeśli przypatrzeć się relacjom matki i syna, którzy też „zjadają się nawzajem” – słowami, które sprawiają ból, zachowaniem, które rani. Te zabójcze emocje wywołane są niedawną utratą ojca i męża. „Wstyd” Jusupa Razykowa opowiada przejmującą historię rodzin czekających w niepewności i strachu na powrót ojców i mężów – marynarzy łodzi podwodnej, na której doszło do awarii. Zwracają uwagę piękne, podbiegunowe pejzaże utrwalone w filmie.

Historyczno-biograficzny dramat autorstwa Mariny Biegunowej „Zwierciadła” ukazuje skomplikowaną naturę poetki Mariny Cwietajewej - zagubionej w świecie, wewnętrznie rozdartej. Film składa się z krótkich rozdziałów poświęconych konkretnym okresom życia Cwietajewej – na uchodźstwie w Pradze i Paryżu oraz po powrocie do stalinowskiej Rosji.

Jury w składzie - Dyrektor  naczelny Teatru Polskiego, wybitny aktor i reżyser Andrzej Seweryn, polski reżyser, scenarzysta i aktor Xawery Żuławski oraz filmoznawca, krytyk filmowy i teatralny Łukasz Maciejewski – przyznają trzy Nagrody „Sputnik” spośród filmów konkursowych. Swojego faworyta wskaże również publiczność.  7. Sputnik nad Polską odbędzie się w dniach  7 – 17 listopada 2013 roku w warszawskiej Kinotece, a następnie ruszy w objazd po kraju. Przedsprzedaż biletów rusza od 1 listopada 2013 roku.