Szczęki

Nadmorska miejscowość letniskowa na wyspie Amity w Nowej Anglii, upalne lato w połowie lat 70. XX w. Podczas samotnej wieczornej kąpieli u wybrzeży wyspy młoda dziewczyna, po daremnej walce z jakąś siłą, która wciąga ją pod wodę, tonie. Nazajutrz strażnicy znajdują jej zmasakrowane ciało. Obrażenia wskazują, że padła ofiarą rekina-ludojada. Szef policji Martin Brody nakazuje zamknąć plażę, czemu sprzeciwiają się burmistrz i mieszkańcy miejscowości, która żyje z wczasowiczów. Brody ustępuje, co ma fatalne następstwa: rekin pożera dziecko, wybucha panika. Rybacy łowią ludojada, ale badanie treści jego żołądka wykazuje, że to nie on jest sprawcą nieszczęść. Wówczas miasto przyjmuje propozycję doświadczonego rybaka Sama Quinta (uprzednio odrzuconą ze względu na cenę), który obiecuje upolować winowajcę. Quint wyrusza w morze łodzią wraz z Brody’m i ichtiologiem z instytutu oceanograficznego Mattem Hooperem. Po długim pościgu za bestią w jej paszczy ginie Quint, a Hooper omal nie dzieli jego losu. Brody zabija rekina strzałem w umieszczoną wcześniej w jego szczękach butlę tlenową.

„Szczęki” – drugi, po „Sugarland Express”, kinowy film Stevena Spielberga (wcześniejszy od obu „Pojedynek na szosie” był filmem telewizyjnym, wyświetlanym w kinach) – długo zajmowały pierwsze miejsce na liście kasowych sukcesów wszech czasów. Zasłużenie: ekranizacja bestsellerowej powieści Petera Benchleya stanowi emocjonujące
i harmonijne połączenie filmu przygodowego z horrorem „przyrodniczym”, w którym – jak w „Ptakach” Hitchcocka – źródłem zagrożenia dla ludzi są realnie istniejące w naturze stworzenia.
Sukces „Szczęk” Spielberga bierze się z realistycznego ukazania, w pierwszej połowie filmu, psychozy wywołanej przez rekina i – w drugiej – wyprawy w celu poskromienia potwora. Realizmowi służy przekonujące aktorstwo Roya Schneidera (Brody), Roberta Shawa (Quint), Richarda Dreyfussa (Hooper) i reszty obsady. Służy reżyseria, oszczędnie dozująca grozę, według zasady: „lepiej mniej, niż za dużo”. Służy koloryt zdjęć Billa Butlera. Służą szczegóły
(z radioodbiornika na plaży płynie modna wtedy melodia z „Żądła”). Służą wreszcie efekty specjalne, w których wykorzystano wierny, zdalnie sterowany model rekina. (W filmie „grają” także prawdziwe rekiny).
„Szczęki” - wzorcowa pozycja kina rozrywkowego - zdobyły Oscary za muzykę Johna Williamsa, montaż i dźwięk.