Klute

Po tajemniczym zaginięciu Toma Grunemana z małej miejscowości Tuscarora w Pensylwanii i bezradności organów ścigania śledztwo obejmuje przyjaciel rodziny, prywatny detektyw John Klute. Ślad prowadzi do Nowego Jorku, a w sprawę zamieszana wydaje się luksusowa call girl Bree Daniels, do której rzekomo Gruneman miał wysyłać obsceniczne listy. Początkowo nieufna, gdyż już raz została skrzywdzona przez policję, kobieta decyduje się jednak pomóc detektywowi w próbie rozwikłania śledztwa, wprowadzając go do „swojego” środowiska. Ambiwalencja cechuje zresztą wszystkie wybory Bree. Z jednej strony chciałaby skończyć ze swoją profesją – w tym celu chodzi na sesje terapeutyczne oraz uczęszcza na lekcje gry scenicznej, gdyż tak naprawdę marzy, by być aktorką, z drugiej odczuwa dziwne uzależnienie i pociąg związany z możliwością manipulacji mężczyznami w niedwuznacznych sytuacjach. Klute znajduje się w trudnym położeniu. Obok śledztwa, które odsłania przed nim coraz mroczniejsze zakamarki, początkowo podświadomie, a później już w zgodzie z sobą, zaczyna brać odpowiedzialność za kobietę, która najwyraźniej nie jest w stanie sama o siebie zadbać.

Lata siedemdziesiąte były niezwykle owocne dla Alana J. Pakuli. W tym czasie zrealizował swoje najlepsze filmy: „Klute” (1971), „Syndykat zbrodni” (1974) oraz „Wszyscy ludzie prezydenta” (1976), składające się na „trylogię paranoi”. Łączyło je wiele – podobny styl, gatunkowa konwencja, wszystkie wreszcie były pewnego rodzaju reminiscencją i komentarzem napiętych nastrojów politycznych, jakie dominowały w tym okresie w Stanach Zjednoczonych. Pierwszemu z nich, „Klute”, trzymającemu w napięciu thrillerowi z centralnym wątkiem kryminalnym, ale równie ważnym podszytym erotycznym tłem aspektem psychologicznym, najbliżej chyba do klasycznego filmu noir. Małomiasteczkowy detektyw niemogący odnaleźć się w opresyjnej wielkomiejskiej dżungli, destrukcyjna femme fatale (choć tu nieco na opak), zdjęcia utrzymane w niskim kluczu (znakomita robota Gordona Willisa), a wszystko to w rytm niepokojącego muzycznego komentarza autorstwa Michaela Smalla. „Klute” to wreszcie prawdziwy popis aktorski Jane Fondy, za który zasłużenie uhonorowana została Oscarem.