Ewa Borzęcka – Arizona i inne stany

Ewa Borzęcka jest absolwentką Akademii Sztuk Pięknych oraz Wydziału Dziennikarstwa Uniwersytetu Warszawskiego. Przez wiele lat była związana z Redakcją Filmu Dokumentalnego Programu 1 Telewizji Polskiej. Ma na swym koncie ponad dwadzieścia dokumentów o tematyce społecznej. Już w debiutanckim filmie „Urodziłem się aniołem” (1986) – nagrodzonym w Krakowie Brązowym Lajkonikiem, a także wyróżnionym w Lipsku – pokazała, że interesują ją tematy trudne, kontrowersyjne, często przemilczane.

W kolejnym dokumencie, zatytułowanym „Sprawa szeryfa” (1987), również uhonorowanym Brązowym Lajkonikiem, a także Syrenką Warszawską i Nagrodą Specjalną w Oberhausen, opowiada o człowieku, który stara się pilnować porządku w jednym z polskich miasteczek, w „Trzynastce” (1996), nagrodzonej przez FIPRESCI w Krakowie oraz uznanej za najlepszy film na Bornholmie, kreśli przejmujący wizerunek samotnej matki wychowującej trzynaścioro dzieci.
Najgłośniejszym jej dokumentem, a zarazem wywołującym najwięcej kontrowersji, stała się „Arizona” (1997), uhonorowana Złotym Lajkonikiem, laurem najwyższym krakowskiego festiwalu. To niezwykle błyskotliwa opowieść o tytułowym tanim winie oraz jego licznych miłośnikach. Werdykt festiwalowego jury pod przewodnictwem Jerzego Kluby wywołał lawinę dyskusji na temat etyki dokumentalisty. Pojawiły się zarzuty, że reżyserka sama wprowadzała swych rozmówców w stan upojenia, by uzyskać lepszy efekt przed kamerą.

Jak było w rzeczywistości, trudno przesądzić. Warto jednak zauważyć, że filmy Borzęckiej raczej potwierdzają jej niezwykłą umiejętność w nawiązywaniu kontaktu z bohaterami. Dobrymi przykładami są jej kolejne dokumenty, m.in. „Oni” (1999), „Damsko-męskie sprawy” (2001), „U Danusi” (2002), „Pekin – Złota 83” (2004), „Pociąg Warszawa-Rzym” (2005), „Dziennik pokładowy” (2007), „Z tamtej strony Wisły” (2008).