100 lat polskiego filmu. Antoś po raz pierwszy w Warszawie

ANTONI FERTNER, PODRÓŻE KOMICZNE, KRAKÓW 1960

Przy Placu Teatralnym uruchomił dyrektor telefonów warszawskich Jakub Jasiński jedyny kinematograf stolicy pod egzotyczną nazwą "Oaza". Jasiński wpadł na pomysł kręcenia własnego filmu. Ale nikt w kraju nie miał bladego pojęcia o technice roboty filmowej.(...)Jednakże przedsiębiorczy Jasiński skorzystał z okazji, gdy technik francuskiej firmy Pathé Meyer przejeżdżał z Rosji do Francji i zaprosił go do Warszawy.
"Jasiński zwrócił się do mnie z propozycją objęcia głównej roli. Obraz miał nosić nazwę „Antoś po raz pierwszy w Warszawie".
Większa część akcji filmu miała się toczyć w modnych podówczas ogródkach warszawskich, gdzie prowincjonalny fajtłapa pada ofiarą dwóch sprytnych stołecznych kurtyzan. Zaszokowany ponęta mi życia Antoś ani się spostrzega, gdy go okradają z uciułanego na Warszawę grosza. Sytuacja i sposób gry, rzecz jasna zależały wyłącznie od aktorów. Pozycja reżysera była zupełnie nieznana. Oprócz mnie doangażowano dwie baletnice (Kowalewska i Kołpakówna), zaś wszelkie pomniejsze rólki pozostawiono na łaskę losu przygodnym ludziom z ulicy, restauracji itp. (...) Meyer kręci, przechodnie cmokają z podziwu, dzieci wrzeszcząc podbiegają za naszą ekipą. Po kilku dniach cały obraz był gotowy. Zaś 22 października 1908 roku "Oaza" dała premierę kinematograficzną. Tłumy waliły do kina. Niestety mała salka obliczona tylko na 180 miejsc okazała się za szczupła. Film nasz szedł całymi miesiącami!