Kopernik

Młody uczony niemiecki Retyk przegląda w norymberskiej drukarni pierwszy egzemplarz dzieła astronoma z Fromborka Mikołaja Kopernika „O obrotach sfer niebieskich”. Z gniewem dostrzega zmiany poczynione przez drukarza Osiandera. By dowiedzieć się, dlaczego tak się stało, musimy poznać życie uczonego i wydarzenia epoki, w której żył… Jest rok 1492. Mikołaj i Andrzej Kopernikowie studiują na uniwersytecie w Krakowie na koszt ich wuja biskupa Watzenrode. Biskup marzy, by jeden z siostrzeńców został jego następcą. Umożliwia młodzieńcom wyjazd na dalsze studia do Włoch. Mikołaj zgłębia teologię i prawo kanoniczne, ale prawdziwą pasją jest astronomia. Już w Krakowie obserwując zaćmienie słońca Mikołaj tworzy pierwsze hipotezy na temat ruchu ciał niebieskich. Trzy lata później przedstawia wyniki swych prac kardynałowi d’Este w Ferrarze. Wraca do Polski i podejmuje pracę jako sekretarz swojego wuja. Zostaje kanonikiem we Fromborku, buduje obserwatorium astronomiczne i tworzy zręby swej wielkiej teorii oznaczającej przewrót w naukach przyrodniczych. Tutaj poznaje Annę Schilling, córkę złotnika. Rodzi się między nimi delikatne uczucie. Po śmierci Łukasza Watzenrode Kopernik organizuje administrację biskupstwa i kieruje obroną Olsztyna podczas wojny z Krzyżakami. Nowy biskup Jan Dantyszek rezygnuje z jego usług. Astronom wraca do Fromborka i tu spotyka go największy cios – musi rozstać się z Anną Schilling. Zostaje sam. W biedzie i opuszczeniu kończy swe wielkie dzieło i powierza je Retykowi. Nie doczeka jego wydania. W ostatniej scenie Osiadner wyjaśnia Retykowi powody dokonanych zmian. Chodzi o zmylenie kościelnej cenzury i osłabienie rewolucyjnej wymowy dzieła.
Zrealizowana w pięćsetlecie urodzin biografia Mikołaja Kopernika, wskrzesza postać wielkiego astronoma i sytuuje ją na tle epoki: przełomu średniowiecza i renesansu. Pokazuje bohatera nie tylko jako wybitnego uczonego wyprzedzającego swój czas i wyzwolonego z religijnych dogmatów, ale także reformatora gospodarki, administratora i dowódcę.