James Benning

Niezależny reżyser, scenarzysta, operator, montażysta, dźwiękowiec, aktor i producent amerykański. Zajmuje się kinem eksperymentalnym, bazującym na środkach wyrazowych filmu dokumentalnego. W Polsce jego twórczość jest znana dzięki wrocławskiemu festiwalowi Nowe Horyzonty.

Urodził się w 1942 roku w Milwaukee, w stanie Wisconsin (USA). Pochodzi z robotniczej rodziny niemieckich imigrantów. Zanim zajął się filmem, grał w baseball, a następnie zdobył wykształcenie matematyczne i przez kilka lat pracował jako nauczyciel w szkole podstawowej. Dyplom University of Wisconsin-Madison, gdzie jego promotorem był David Bordwell, wybitny amerykański historyk i teoretyk filmu, uzyskał dopiero w wieku 33 lat (1975), gdy miał już na koncie kilka interesujących filmów krótkometrażowych.

W kinie nie interesuje go akcja, montaż przyczynowo-skutkowy, a medytacja nad obrazem. Tworzy kino radykalnie minimalistyczne. Jego słynne „13 jezior” („13 Lakes”, 2004) składa się z trzynastu statycznych 10-minutowych ujęć jezior północnoamerykańskich (montaż jego filmów charakteryzuje „matematyczna” precyzja). Nie padają żadne słowa, jedynie dokumentalna rejestracja chwili oraz napis z nazwą obserwowanego jeziora, pojawiający się pod koniec każdego ujęcia. W „RR” (2007) sfilmował kilkadziesiąt pociągów, a w „Rzucie oka” („Casting a Glance”, 2007) obiektyw kierował na Spiral Jetty, słynną spiralną groblę, którą u brzegu Wielkiego Słonego Jeziora w Utah usypał w 1970 roku Robert Smithson, awangardowy artysta amerykański. W „Ścieżkach” („Small Roads”, 2011) cierpliwym okiem kamery obserwuje tytułowe dróżki, w „Zmierzchu” („Nightfall”, 2011) przez blisko sto minut – w jednym kadrze i jednym ujęciu – zmierzch w górach Sierra Nevada, a w „Dwadzieścia papierosów” („Twenty Cigarettes”, 2011) znajomi artysty po prostu wypalają paczkę papierosów.

„Mój widz musi być skoncentrowany na tym, co widzi i słyszy. Tylko w ten sposób można się naprawdę czegoś dowiedzieć” – wyznał w czasie wrocławskiego festiwalu.