Dziennik panny służącej

Francja, lata trzydzieste. Célestine, trzydziestoletnia paryska pokojówka, podejmuje pracę służącej – na normandzkiej prowincji – u państwa Monteil, „strasznych mieszczan”, ludzi fałszywych, cynicznych i podłych. Szybko zainteresował się nią pan domu, znudzony oziębłą oraz mało atrakcyjną żoną, ale jego zaloty zostały natychmiast odrzucone. Célestine prowadzi pamiętnik, w którym opisuje intymne chwile z życia swego, a także swoich pracodawców. Pracując u państwa Monteil, poznaje ogrodnika Josepha, mężczyznę bardzo prymitywnego i brutalnego, zwolennika faszyzującej prawicy, który jednak na swój sposób ją fascynuje, zwłaszcza seksualnie. Gdy pewnego dnia w pobliskim lesie zostaje znaleziona zamordowana – wcześniej zgwałcona – dziewczynka, Célestine natychmiast zacznie się domyślać, kto mógł dopuścić się tych strasznych czynów. Denuncjuje sprawcę, jednak niebawem zostaje on wypuszczony z więzienia. A Célestine wychodzi za mąż za emerytowanego oficera, jednego ze sprawców jego uwolnienia.

„Dziennik panny służącej” Luisa Buñuela to ekranizacja fragmentu powieści – pod takim właśnie tytułem – Octave Mirbeau. Osiemnaście lat wcześniej sięgnął po nią Jean Renoir, a osiemnaście lat później – Jean-Marie Coldefy. Przy pisaniu scenariusza pomagał reżyserowi Jean Claude-Carrière, który odtąd zaczął blisko z Buñuelem współpracować, co zaowocowało m.in. „Pięknością dnia” (1967), „Drogą mleczną” (1969), „Dyskretnym urokiem burżuazji” (1972), „Widmem wolności” (1974), „Mrocznym przedmiotem pożądania” (1977). Obu artystów połączyły mocno antymieszczańskie i antyklerykalne poglądy. Właśnie je znaleźli w swej pierwszej wspólnej pracy, adaptacji prozy Mirbeau. Notabene, Carrière – mimo że był ateistą, podobnie jak Buñuel – wcielił się w „Dzienniku panny służącej” w proboszcza. Pięć lat później awansował w kościelnej hierarchii, w „Drodze mlecznej” zagrał biskupa. Najlepsza w ekranizacji książki Mirbeau okazała się Jeanne Moreau jako służąca (nagroda w Karlovych Varach w 1964 roku).