Scena zbrodni

"Scena zbrodni" to jeden z najważniejszych i najbardziej wstrząsających współczesnych filmów dokumentalnych, który łączy w sobie cechy gangsterskiego dramatu, kiczowatego melodramatu i surrealistycznego filmu psychologicznego. Werner Herzog określił go mianem „jednego z najważniejszych filmów dokumentalnych minionych 30 lat i jednego z najbardziej przerażających i surrealistycznych filmów, jakie widział w ostatniej dekadzie“. Jest to również prawdopodobnie najbardziej utytułowany film dokumentalny wszechczasów, nominowany do Oscara 2014 i nagrodzony Europejską Nagrodą Filmową 2013 w kategorii Najlepszy Europejski Film Dokumentalny, znajdujący się w wielu zestawieniach w czołówce, a w rankingu Sight&Sound uplasowany na pierwszym miejscu. Firma AgainstGravity już na wczesnym etapie produkcji filmu, tzn. w 2008 roku, zaangażowała się w film i automatycznie – już na etapie produkcji – została polskim dystrybutorem "Sceny zbrodni" (Against Gravity pojawia się w napisach końcowych filmu). "Scena zbrodni" to doskonały przykład kina społecznego, które walczy za pomocą sztuki filmowej o prawa człowieka. Film opowiada nie tylko o wstrząsającym ludobójstwie, dokonanym za przyzwoleniem władz w 1966 roku w Indonezji,ale również podnosi problem zbiorowego politycznego i społecznego szaleństwa, dzięki którym mordercy mogą żyć dziś na wolności, chełpić się dokonanymi czynami i cieszyć się powszechną aprobatą. W filmie widać wpływy idei Ronalda Davida Lainga, Gillesa Deleuze’a i Félixa Guattariego, którzy opisywali zjawisko społecznego szaleństwa i towarzyszącej im przemocy. Zdaniem reżysera jest to jednak głównie film opowiadający o tym, w jaki sposób ludzie tworzą własny mit i opowiadają historie po to, aby usprawiedliwić popełnione przez siebie błędy. Scena zbrodni zachwyca jednak nie tylko podejmowaną problematyką, lecz również wyjątkowym
poziomem dokumentalnej reżyserii, dotykającej – jak twierdzi Herzog – „ekstatycznej prawdy”. Film jest równieżinteresujący z powodu zdjęć, utrzymanych w surrealistycznym klimacie. Surrealizm został świadomie wykorzystany w tym filmie przez reżysera w celu podkreślenia nierealnej atmosfery, jaka towarzyszy przedstawionemu zagadnieniu oraz jego uogólnienia i nadania mu ponadczasowej rangi. Oppenheimer twierdzi, że zjawisko zbiorowego szaleństwa można zaobserwować również przy okazji zbrodni, dokonanych w Rwandzie, Bośni i Kambodży. Z obawy przed cenzurą Scena zbrodni nie trafiła do kin w Indonezji i jest tam dystrybuowana tylko w szarej strefie. Film trafił jednak do szerokiej dystrybucji kinowej i telewizyjnej w 21 krajach, w tym w Europie, Azji, USA i Ameryce Łacińskiej. 60 członków ekipy, w tym współreżyser, operator, dźwiękowiec, producent, makijażysta, muzyk, choreograf, technik oraz aktorzy drugoplanowi, ze względu na specyfikę filmu i w obawie o własne życie zdecydowali się występować pod pseudonimem Anonymous. Niektórzy z nich pracowali nad filmem nawet 8 lat, ryzykując życie i bezpieczeństwo własnej rodziny, jednocześnie wiedząc, że ich nazwiska nigdy nie pojawią się w obsadzie filmu dopóki nie zmieni się sytuacja polityczna w Indonezji.