Baza / Środowisko filmowe
Baza / Środowisko filmowe
Podstawy teorii filmu cz. II
Film a rzeczywistość, język i widz
Film a rzeczywistość

Poglądy André Bazina i Siegfrieda Kracauera skierowały myślenie o filmie poza rejony sztuki.  Film nie musi być dziełem sztuki, żeby oddziaływać na widza. W swoisty sposób  odnosi się do rzeczywistości dzięki kamerze, która jest mechanicznym pośrednikiem, wyłączającym człowieka z procesu zapisywania świata na taśmie. Zatem film to replika realności, a nie dzieło. Obie teorie zakładają, że rzeczywistość jest dokładne taka, jaką ją odbieramy na drodze zmysłowej.

Film a język

Przyjmując koncepcję semiotyczną , film można zdefiniować jako wytwór systemu semiotycznego, nazywany  językiem filmowym, kinematograficznym lub audiowizualnym. Jednak okazało się, że trudno analizować film, posługując się pojęciem znaku  i rozkładając go  na jednostki podobne językowym. Dlatego współcześnie odchodzi się od pojęć systemu i kodu, wykorzystując pojęcia praktyki sygnfikatywnej  lub dyskursywnej. Według Umberto Eco „podobieństwo obrazu i przedmiotu jest efektem ich relacji wobec modelu postrzeżeniowego tegoż przedmiotu”, a nie prostym odwzorowaniem rzeczywistości.

Film a widz

Relacje między filmem a widzem rozważano niemal od początku istnienia kinematografii. Wczesne teorie sytuowały widza jako niezbędny element w odbiorze filmu. Dzieło filmowe powstaje dzięki współpracy percypującego umysłu, który wypełnia płaski świat taśmy celuloidowej głębią. Bez odbiorcy, wykonującego podczas projekcji właściwej tylko sztuce filmowej pracy umysłowej, film nie może zaistnieć jako skończona całość. Zanim widz dojdzie do etapu analizy i interpretacji tego, co obejrzał na ekranie, najpierw uczestniczy w konstruowaniu dzieła filmowego.

fot. K. Kiljan

oprac. Agnieszka Ptaszyńska / Alicja Helman, Film, [w:] Encyklopedia Kultury Polskiej XX wieku. Film. Kinematografia, pod red. E. Zajicka, Warszawa 1994.  14 października 2011 17:41
Scroll