Film o Janie Karskim jak "Walc z Baszirem"

Mieszkający w Stanach Zjednoczonych polski dokumentalista Sławomir Grunberg pracuje nad pełnometrażowym dokumentem o Janie Karskim - emisariuszu Państwa Podziemnego, który z narażeniem życia zebrał i przekazał Aliantom świadectwa zagłady Żydów.Do współpracy przy filmie reżyser zaprosił słynnego animatora Yoni Goodmana.

Odznaczony w maju 2012 roku pośmiertnie amerykańskim Medalem Wolności przez prezydenta Baracka Obamę Jan Karski na polecenie rządu polskiego na uchodźctwie od maja do jesieni 1942 roku przebywał na terenie okupowanej Polski, gdzie gromadził informacje dotyczące losu społeczności żydowskiej. Na podstawie przywiezionych przez Karskiego mikrofilmów i jego relacji, ówczesny minister spraw zagranicznych w rządzie RP w Londynie, Edward Raczyński, przygotował i 10 grudnia 1942 przedstawił aliantom szczegółowy raport o Holocauście. Relacja Karskiego nie spowodowała jednak reakcji Aliantów, którzy nie uwierzyli w szokujące doniesienia o masowej zagładzie. Swoje wojenne przeżycia Karski zawarł w napisanej w 1944 roku książce "Tajne państwo". W 1982 roku Karski otrzymał tytuł Sprawiedliwego wśród Narodów Świata. Zmarł w 2000 roku w Waszyngtonie.


Szkic do filmu "Karski & The Lords of Humanity", fot. facebook.com/KarskiandTheLordsOfHumanity

Na potrzeby filmu "Karski & The Lords of Humanity" ("Karski i władcy ludzkości") Grunbergowi udało się zgromadzić bogaty materiał fotograficzny, a także ponad 40 godzin wywiadów z Karskim zrealizowanych przez media na przestrzeni lat, w tym ponad 8 godzin rozmów, które nigdy nie były publikowane. W filmie znajdzie się także szereg rozmów z osobami związanymi z polskim emisariuszem, świadkami Holocaustu i historykami m.in. Zbigniewem Brzezińskim, Władysławem Bartoszewskim, Henrykiem Grynbergiem, ostatnim żyjącym przywódcą powstania w getcie warszawskim - Simchą Rotemem, rabinem Haroldem Whitem i biografem Churchilla Martinem Gilbertem.

Materiał archiwalny i dokumentalny Grunberg zamierza połączyć ze scenami fabularyzowanymi zrealizowanymi w cyfrowej technice animacji rotoskopowej. Dzięki temu na ekranie, wśród archiwalnych zdjęć z getta warszawskiego, widzowie będą mogli ujrzeć również postać Jana Karskiego, który przekradał się tam, żeby na własne oczy zobaczyć, jak żyją Żydzi w przededniu "ostatecznego rozwiązania". Podobnie przedstawione zostanę sceny aresztowania Karskiego przez gestapo, jego wejście do obozu w Izbicy oraz rozmowy m.in. ministrem spraw zagranicznych Wielkiej Brytanii Anthonym Edenem czy prezydentem USA Franklinem D. Rooseveltem. Za realizację sekwencji animowanych odpowiadać ma współautor słynnego "Walca z Baszirem" Yoni Goodman.

Scenariusz filmu Grunberg napisał wspólnie z Maciejem Kozłowskim, Katką Reszke, Lucyną Kowalską i Thomasem Woodem. Na jego podstawie powstać ma 90-minutowy film kinowy oraz, podzielona na dwa 45-minutowe odcinki, wersja telewizyjna. Obraz realizowany jest w koprodukcji amerykańsko-izraelsko-niemiecko-polskiej. Koproducentem filmu jest, należąca dla Dariusza Jabłońskiego, Apple Film Productions. Wsparcia twórcom "Karski & The Lords of Humanity" udzieliła też Telewizja Polska.

Równolegle do prac nad filmem trwa zbiórka środków na jego realizację. Pod koniec grudnia w Nowym Jorku odbyła się specjalna aukcja, na której licytowano m.in. fotografie Ryszarda Horowitza. Twórcy dokumentu uruchomili także specjalną kampanię crowdfundingową w serwisie Kickstarter - największym portalu społecznościowym służącego do gromadzenia funduszy na różnego rodzaju przedsięwzięcia.

Premierę filmu zaplanowano na lipiec 2014 roku jako część całorocznych obchodów setnej rocznicy urodzin Jana Karskiego.