Czy koncerny farmaceutyczne uleczą ludzką duszę i pragnienia?

Stanisław Lem, pisarz i filozof, potrafił przewidzieć przyszłość - uważa pochodzący z Izraela znany reżyser Ari Folman, reżyser prezentowanego od piątku w kinach "Kongresu".

Film składa się z części aktorskiej oraz części animowanej. Opowiada historię aktorki, która podpisuje z wytwórnią filmową kontrakt na sprzedaż własnej tożsamości - dzięki temu studio będzie mogło wykorzystywać nie starzejący się wizerunek artystki w kolejnych produkcjach. Granice między rzeczywistością i fikcją w "Kongresie" się zacierają.
Znana aktorka Robin Wright gra w filmie samą siebie. Mieszka z dwójką dorastających dzieci na rancho, z dala od cywilizacji, gdy wielkie hollywoodzkie studio zwraca się do niej z niezwykłą propozycją. Wright może zostać "zeskanowana" i, dzięki zaawansowanej technologii cyfrowej, osiągać w każdym kolejnym filmie wieczną młodość - ponieważ w następnych filmach zamiast prawdziwej aktorki "występował" będzie jej wizerunek z lat młodości, wirtualna kopia. Decyzja, którą podejmuje aktorka, okazuje się początkiem podróży przez świat przyszłości. W świecie tym potężne studia filmowe, wspierane przez koncerny farmaceutyczne, oferują zaskakujące formy rozrywki - ludzie mogą oficjalnie manipulować swoją świadomością przy pomocy nowych technologii oraz chemikaliów. Wypijając specjalny eliksir, są w stanie na chwilę "zamienić" się w popularnego aktora, czy piosenkarza i przez jakiś czas pożyć jego życiem.



Kadr z filmu "Kongres". Fot. Gutek Film.

- Zarówno opowiadanie, jak i film skłaniają do pytań o tożsamość człowieka - m.in. o to, co to znaczy być tzw. "Kimś" - oraz o ludzką wolność wyboru - zwrócił uwagę  Ari Folman. Dzięki zażyciu odpowiednich chemicznych eliksirów, bohaterowie "Kongresu" mogą na jakiś czas przeobrazić się w kogoś innego. Niemal każdy w tej opowieści pragnie zostać kimś znanym, wpływowym, rozpoznawalnym - uzyskać dzięki chemii choć piętnaście minut sławy. Ci, którzy nie decydują się na wypicie eliksiru, żyją życiem prawdziwym, w znacznie gorszych warunkach. - Bohaterowie mają wybór między życiem w "brudzie" prawdy, a zanurzeniem się w chemicznym, pełnym halucynacji świecie iluzji - powiedział Folman.

Chemia w "Kongresie", "warstwa psychodeliczna" tej opowieści może być potraktowana jako metafora uzależnienia - od pieniędzy, sławy, pracy czy seksu - które daje możliwość chwilowej ucieczki od życia codziennego. "Kongres" skłaniać może także do pytania, po co człowiekowi ucieczka w inne życie, pragnienie stania się kimś innym - uważa reżyser. - Jeśli natomiast rozważymy kwestię wolnego wyboru, warto zapytać, co to w ogóle znaczy wolny wybór - dodał Folman. - Być może wolność wyboru to tylko iluzja, może wcale nie mamy tak wielu możliwości wyboru - zastanawiał się filmowiec.

 "Kongres" powstał przy udziale Polaków. Jest międzynarodową koprodukcją, za którą odpowiadają wspólnie firmy: Opus Film (Polska), Pandora Film (Niemcy), Bridgit Folman Film Gang (Izrael), ARP Selection (Francja), EntreChien et Loup (Belgia) i Paul Thiltges Distribution (Luxemburg). Autorem zdjęć do "Kongresu" jest polski operator Michał Englert. Za sekwencje animowane w filmie odpowiada m.in. polskie Orange Studio z Bielska-Białej.