Repremiera przedwojennej adaptacji "Pana Tadeusza"

Wydarzenia z 84. rocznicy premiery przedwojennej adaptacji „Pana Tadeusza”, będzie można obejrzeć w TVP Polonia (niedziela, 11 listopada w godz. 11.00 i 13.15, oraz projekcja filmu o godz. 14.55).

Uroczysta, warszawska premiera „Pana Tadeusza” odbyła się 9 listopada 1928 r., w 10. rocznicę odzyskania przez Polskę niepodległości. Udział w niej wzięli najwyżsi dostojnicy państwowi: prezydent Ignacy Mościcki z Małżonką, Marszałek Józef Piłsudski z rodziną, członkowie Rady Ministrów oraz Korpusu Dyplomatycznego. Słowo wstępne wygłosił pisarz Juliusz Kaden-Bandrowski.


Kąpiel Zosi, "Pan Tadeusz" 1928, fot. Filmoteka

Scenarzyści Andrzej Strug i Ferdynand Goetel oraz reżyser Ryszard Ordyński przenosząc na ekran arcydzieło Adama Mickiewicza, postanowili zrealizować ciąg żywych obrazów w stylu rysunków Andriollego, ilustratora „Pana Tadeusza", przeplatanych obficie napisami z fragmentów literackiego oryginału.

Film cieszył się w stolicy ogromnym powodzeniem, otrzymał entuzjastyczne recenzje i wiele ciepłych słów ze strony takich osobistości świata kultury, jak Zofia Nałkowska, Jan Lechoń czy Antoni Słonimski.

Taśmy filmowe „Pana Tadeusza" zostały wywiezione z Polski w czasie II wojny światowej, część z nich dotarła do Filmoteki Narodowej w latach 50. Nic się z nimi nie działo aż do 2006 roku, gdy część brakujących rolek znalazła przez przypadek mieszkanka Wrocławia. Kopia była bardzo zniszczona. Prace nad jej rekonstrukcją ciągnęły się latami. Każda klatka została dokładnie wyczyszczona. Dzięki temu, po połączeniu wszystkich fragmentów, będzie możliwe obejrzenie ponad 100 minut przedwojennego filmu (w oryginale film trwał ponad 3 godziny).

Muzyka do filmu została skomponowana od podstaw. Dyrektor Filmoteki Narodowej, Tadeusz Kowalski: „To jest ciekawe, że w żadnych zapiskach, również w zapiskach Ordyńskiego, oryginalnych wspomnieniach z okresu produkcji, nie ma w ogóle żadnych odniesień do muzyki. Nie wyobrażam sobie, żeby tej premierze, która odbyła się w Filharmonii Narodowej, nie towarzyszyła muzyka, ale nie wiemy, ani kto ją komponował, ani jaka była to muzyka. Zaproponowaliśmy, więc napisanie muzyki panu Tadeuszowi Woźniakowi, który z wielkim zapałem podjął się tego dzieła”.

Cyfrowa rekonstrukcja „Pan Tadeusz" została przeprowadzona w Filmotece Narodowej w 2012 roku, a realizowana jest w ramach projektu NITROFILM - „Konserwacja i digitalizacja przedwojennych filmów fabularnych w Filmotece Narodowej w Warszawie", współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach XI Priorytetu „Kultura i dziedzictwo kulturowe" Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko.

Relacja z uroczystości w TVP Polonia w niedzielę, 11 listopada w godz. 11.00 i 13.15, oraz projekcja filmu o godz. 14.55.