Urodziny mistrza animacji

„Pracuję tak, jakby każde ujęcie było ostatnim w moim życiu” – parafrazuje Sergieja Eisensteina Daniel Szczechura, reżyser, z którego nazwiskiem wiążą się największe sukcesy polskiej animacji. Wielokrotnie nagradzany na festiwalach w Krakowie i Oberhausen, związany z łódzkim Studiem Małych Form Filmowych Se-Ma-For, którego klimat sprzyjał poszukiwaniom nowych środków wyrazu.


W 1958 roku ukończył historię sztuki na Uniwersytecie Warszawskim, a w  1962 studia na Wydziale Operatorskim Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej i Filmowej w Łodzi. Debiutancki film "Konflikty" (1960), zrealizował podczas praktyk w szkole filmowej. W scenach udających melodramat wykorzystał aktorów, podczas gdy publiczność kinową przedstawił techniką wycinankową. W efekcie wydaje się, jakby oglądany przez widownię film był prawdziwszy niż życie, zupełnie jak w polskiej rzeczywistości lat 60-tych, w której władza decydowała o tym, co pokazać publiczności.

Charakter satyry mają jego następne filmy: "Maszyna" (1961), zrealizowana rok później "Litera" i przede wszystkim najgłośniejszy film tego okresu, "Fotel" (1963). Ludzie próbujący dojść do władzy, do tytułowego „fotela”, filmowani z lotu ptaka przypominają raczej pionki na szachownicy. Jury Krakowskiego Festiwalu Filmowego przyznało mu nagrodę dla najlepszego filmu w kategorii filmów animowanych za "interesujący temat o społecznym znaczeniu, potraktowany w oryginalnej, niestosowanej dotychczas formie". W późniejszych filmach takich jak „Wykres” (1965), „Hobby” (1968), czy „Podróż” (1970), wciąż eksperymentuje z formą, choć ponad doraźną interpretacją polityczną wybija się pewna powaga, ton egzystencjalnej wypowiedzi autora.

Kadry filmów Daniela Szczechury mają kompozycję filmową, w przeciwieństwie do ruchomych obrazów innych malarskich twórców, takich jak Witold Giersz. Bliższe związki łączą je z poezją. Jak twierdzi sam twórca, ceni krótką, zamkniętą formę, która jest w stanie pomieścić treść i emocje.

Od 1970 roku wykłada na warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych – gdzie prowadzi pracownię filmu animowanego przy wydziale grafiki. Uczniem Daniela Szczechury jest jeden z najgłośniejszych polskich reżyserów filmów animowanych - Piotr Dumała.

W 2010 roku otrzymał nagrodę Stowarzyszenia Filmowców Polskich.