fot. Wojciech Olkuśnik/East News/SFP
ZOBACZ NAGRANIE Z KONFERENCJI:
Jacek Bromski przedstawił krótką historię tantiem, które zgodnie z polskim prawem odprowadzają stacje telewizyjne,
kina, dystrybutorzy płyt DVD. Platformy streamingowe nie są dotąd objęte tym
obowiązkiem, co daje im przewagę ekonomiczną nad innymi
dystrybutorami. Dodatkowo serwisy streamingowe odbierają widzów telewizjom i
kinom. Tracą na tym przede wszystkim twórcy, którzy otrzymują w związku z tym dużo
niższe tantiemy z tradycyjnych źródeł, a nie otrzymują nic w zamian.
W dalszej części dyskusji skupiono się na platformie Netflix, która w
opinii panelistów konferencji prowadzi zintensyfikowane działania
lobbingowe przeciwko nowelizacji ustawy, na czele z zeszłoroczną wizytą
jej
szefa Reeda Hastingsa w Polsce. To do naszych władz należy jednak
decyzja czy w
tych ogromnych zyskach, jakie platformy streamingowe osiągają w naszym
kraju,
udział będą̨ mieć także polscy twórcy czy pozostaną̨ one jedynie w
rękach zagranicznych
korporacji. "Warto wspomnieć, że rynek VOD osiąga w Polsce przychody na
poziomie
już 2,5 miliarda złotych rocznie, w tym samym czasie polscy filmowcy
otrzymują
z tego tytułu dokładnie 0 zł tantiem" - mówił Dominik Skoczek.
W opinii Grzegorza Łoszewskiego - scenarzysty, członka zarządu Gildii Scenarzystów Polskich, platformy streamingowe czerpią zyski z cudzej własności intelektualnej jaką jest dzieło filmowe, a następnie inwestują je jedynie w swój rozwój, w podziale środków pomijając zupełnie twórców. Traci na tym cała polska branża filmowa i polska gospodarka. Zyski te bowiem nie podlegają w Polsce żadnemu opodatkowaniu. Ustawa gwarantując twórcom tantiemy, zapewnia też polskiej gospodarce wpływy do budżety w postaci podatków. „Uświadommy sobie skalę naszych żądań. Mówimy o 2,5 miliarda złotych rocznie przychodów platform streamingowych. My oczekujemy tylko 1,5 % tej sumy dla polskich twórców. Nie chcemy nic ekstra, tylko to co się należy w obszarze dystrybucji internetowej. Upominamy się o rodzaj sprawiedliwości ekonomicznej. O to toczy się ta gra" - oznajmił Łoszewski.
Zdaniem Kariny Kleszczewskiej - operatorki, wiceprezeski Stowarzyszenia Autorek i Autorów Zdjęć Filmowych PSC jedyną gwarancją sprawiedliwego udziału w zyskach jest zapewnienie odpowiedniego, proporcjonalnego i niezrzekanego wynagrodzenia za eksploatację filmów w Internecie na poziomie ustawowym. Na jego wdrożenie czekają̨ z niecierpliwością nie tylko operatorzy, ale również reżyserzy, scenarzyści, aktorzy i całe środowisko filmowe.
Na koniec konferencji przedstawiono plany twórców filmowych ws. działań wobec bezczynności polskiego rządu. Po pierwsze, filmowcy czekają na spotkanie z premierem Mateuszem Morawieckim. Po drugie, 14 czerwca o godz. 12:00 przed KPRM odbędzie się protest scenarzystów i innych twórców w solidarności z kolegami amerykańskimi, ale imperatywem jest również podniesienie polskiego problemu, o którym mówiono na konferencji. Po trzecie, jeśli do września nie zostanie wdrożona do polskiego prawa unijna dyrektywa, do sądu złożony zostanie akt oskarżenia wobec polskiego rządu, dotyczący wyrówniania strat twórców od momentu wdrożenia dyrektywy w UE i natychmiastowego uregulowania prawa w Polsce.
***
Kalendarium procesu legislacyjnego:
20 czerwca 2022 roku Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego opublikowało Projekt ustawy o zmianie ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Rozpoczęły się konsultacje publiczne.
W listopadzie 2022 roku opublikowano nowy projekt ustawy, zaktualizowany po konsultacjach publicznych i rozpoczęto ponowne konsultacje międzyresortowe.
W grudniu 2022 roku, trzy dni po wizycie CEO platformy Netflix w Polsce, do Ministerstwa Kultury wpływa pierwsza uwaga Ministerstwa Cyfryzacji, podpisana przez pełniącego wówczas funkcję Sekretarza Stanu Janusza Cieszyńskiego. Pismo zarzuca projektowanej ustawie niezgodność z dyrektywą unijną, którą wprowadza. Uwaga ta zostaje jednak wyjaśniona przez MKiDN i nie zostaje utrzymana.
W styczniu 2023 roku projekt ustawy trafia do Komisji ds. Europejskich KPRM
Również w styczniu 2023 roku do Komisji wpływa uwaga ze strony Ministerstwa Finansów, sugerująca, że tantiemy ze streamingu mogą stanowić rodzaj podatku cyfrowego. Uwaga ta również zostaje wyjaśniona przez Ministerstwo Kultury. W tej sytuacji także SFP-ZAPA zamawia opinię prawno-podatkową, która przeczy tej sugestii.
Pod koniec kwietnia br. ustawa, zgodnie z trwającym trybem legislacyjnym, znalazła się w porządku obrad Komitetu Stałego Rady Ministrów. Jednak tuż przed samymi obradami… została z tego porządku usunięta bez podania przyczyny. Równolegle do Komitetu wpłynęło pismo Ministerstwa Cyfryzacji (podpisane tym razem przez Podsekretarza Stanu Pawła Lewandowskiego), powtarzające w całości zgłaszaną i wyjaśnianą już w grudniu 2022 roku uwagę.
***
Konferencja „Dwa lata bez dyrektywy ws. prawa autorskiego. Co dalej z tantiemami z internetu dla filmowców?” odbyła się 6 czerwca 2023 roku w Centrum Prasowym PAP w Warszawie.