Kino Wajdy. Rozmowa Dantona i Robespierre'a odbyła się setki razy

Akcja filmu rozpoczyna się wiosną 1794 roku, kiedy w rewolucyjnej Francji szaleje terror. Gościem Tomasza Raczka był profesor, historyk, wykładowca akademicki - a jednocześnie poseł na Sejm RP -  Paweł Kowal. Tomasz Raczek i jego rozmówca na wstępie przypomnieli częste uwagi krytyki francuskiej, że trudno "Dantona" uznać za film o rewolucji francuskiej, bardziej - o rewolucji, a w zasadzie - o władzy.

Tomasz Raczek, Paweł Kowal, fot. Wojciech Olkuśnik / SFP

Tomasz Raczek przypomniał, że "Sprawa Dantona" według dramatu Stanisławy Przybyszewskiej została wystawiona przez Andrzeja Wajdę w 1975 w początkującym wówczas Teatrze Powszechnym. Spektakl cieszył się ogromnym powodzeniem. Dzięki temu sukcesowi powstał film. We Francji, w czasie, kiedy w Polsce był stan wojenny. Rolę Robespierre'a zagrał Wojciech Pszoniak i do dzisiaj wielu znawców kina uważa, że był to najlepszy filmowy Robespierre w historii kina.

- Uważam Wajdę za jednego z najwybitniejszych Polaków - powiedział Paweł Kowal. Przyznał, że choć znał reżysera osobiście, teraz, kiedy po latach obejrzał "Dantona", zaskoczony był przenikliwością jego znajomości mechanizmów władzy i polityki. - Miałem wrażenie, że jestem na posiedzeniu partii politycznej. W tym filmie Wajda ukazał się jako analityk polityki, jakby w niej siedział. Uniwersalność tego filmu zrobiła na mnie kolosalne wrażenie, realizm scen mnie porażał.

Paweł Kowal przyznał, że "Danton" to gotowy materiał dla jego studentów politologii.  - Rozmowa Robespiera z Dantonem odbyła się setki razy na świecie. Możecie podstawić sobie w to miejsce dowolnie dawnych współpracowników, którzy kiedyś szli razem. Te rozmowy zawsze przebiegają tak samo. Są mieszaniną serdeczności, miękkiej ironii, dawne zaufanie miesza się z nieufnością. Z tej rozmowy nie wyniknie nic, bo każdy pójdzie swoją drogą i każdy ma swoich współpracowników - zastanawiał się Paweł Kowal.

Tomasz Raczek, Paweł Kowal, fot. Wojciech Olkuśnik / SFP

Dzisiaj żyjemy przede wszystkim napaścią Rosji na Ukrainę. W filmie Andrzeja Wajdy tytułową rolę Dantona gra Gerard Depardieu, znany przyjaciel i  apologeta Putina. Zdaniem Pawła Kowala, ludzie w ten sposób otwarcie sprzyjający Putinowi mają być  traktowani tak jako jego współpracownicy. - Wojna ma wymiar etyczny, czyli -  tak tak nie nie. Trzeba uszanować Rosjan, którzy protestują na ulicy, ale ci, co robią swoje interesy,  muszą odczuwać presję - dodał.

 

fot. Wojciech Olkuśnik / SFP

- Kiedy oglądamy film, to tylko 50 procent zależy od tego, co jest na ekranie. Drugie 50 procent to już to, co jest w nas, w jakim jesteśmy nastroju, jakie są okoliczności - mówił Tomasz Raczek. - Każdy dobry film i każda dobra publicystyka są odbierane przez tu i teraz - spuentował Paweł Kowal. - Kiedy my dzisiaj oglądamy ten film dzisiaj, to i tak będziemy widzieć w nim Polskę - dodał Tomasz Raczek.

 Paweł Kowal, fot. Wojciech Olkuśnik / SFP

  Zapraszamy do obejrzenia relacji z tego niezwykle ciekawego spotkania. Przed nami kolejno o 19:00 w Kulturze - 11 marca "Wesele" i rozmowa z Justyną Sobolewską a 12 marca - "Człowiek z marmuru" i spotkanie z Karoliną Wigurą-Kuisz. Przegląd zakończy projekcja nominowanych do Oscara "Panien z Wilka" i spotkanie online z Krystyną Zachwatowicz. Wstęp jest wolny, w kasie kina trzeba pobrać wejściówkę, można ją też zarezerwować telefonicznie.