Nie żyje Barbara Krafftówna

Barbara Krafftówna urodziła się 5 grudnia 1928 r. w Warszawie. W czasie wojny uczyła się tańca i pantomimy; uczęszczała do konspiracyjnego Studia Dramatycznego Iwa Galla. W 1945 roku podjęła naukę w Studiu przy Teatrze Starym w Krakowie. W 1946 r. wyjechała, wraz z grupą uczniów Studia, do Gdyni, gdzie Gall objął dyrekcję Teatru Wybrzeże. Debiutowała tam w listopadzie 1946 rolą Rybaczki w "Homerze i orchidei", sztuce Tadeusza Gajcego. W 1947 r. zdała eksternistyczny egzamin aktorski w Studio Galla.

Następnie związała się z Teatrem im. Stefana Jaracza w Łodzi oraz z Teatrami Dramatycznymi we Wrocławiu. W 1953 roku związała się na trwale już ze stolica, grając w Teatrze Nowej Warszawy oraz teatrach: Komedia, Dramatycznym, Narodowym, Syrenie i Współczesnym.  Zagrała m.in.  Pernette Laprade w „Szczęśliwych dniach” Pugeta, tytułowe postaci: „Iwonę, księżniczkę Burgunda” Gombrowicza i „Księżniczkę Turandot” Gozziego, Lizę w sztuce „Pan Puntila i jego sługa Matti” Brechta, Zerzabellę w „Paradach” Potockiego, Abigail w „Procesie z Salem” wg „Czarownic z Salem” Millera, Zosię w „W małym dworku” Witkiewicza, Laurę w „Indyku” Mrożka, Olgę w „Letnikach” Gorkiego, Tytanię w „Śnie nocy letniej”, Alicję w „Play Strondberg” Durrenmatta, Lady Macbett, Lady Duncan i Wiedźmę w spektaklu „Macbett” Ionesco.

Współpracowała z takimi reżyserami jak:  Maria Wiercińska, Edmund Wierciński, Stanisław Bugajski, Halina Mikołajska, Konrad Swinarski, Wanda Laskowska, Ludwik Rene, Kazimierz Dejmek, Izabela Cywińska, Andrzej Wajda, Erwin Axer i Jerzy Kreczmar.

Na początku lat 80. wyjechała do USA, gdzie zagrała tytułową postać w „Matce” Witkiewicza. Ostatecznie aktorka spędziła w Stanach kilkanaście lat – reżyserowała tam Kram z piosenkami” Schillera, współpracowała ze Szkołą Teatralną, Filmową i Telewizyjną w Los Angeles, zagrała Hrabinę Kotłubaj w „Biesiadzie u hrabiny Kotłubaj” oraz Alicję  w „Medytacjach o dziewictwie” wg Gombrowicza.

Po powrocie do kraju Krafftówna wielokrotnie jeszcze występowała na deskach stołecznych teatrów. W Teatrze Dramatycznym zagrała tytułową rolę w „Alicji w krainie czarów” Carrolla w reżyserii Pawła Miśkiewicza, w Teatrze Syrena - Elizabeth Hatfield w „Jesiennych manewrach” Coke’a w reżyserii Krzysztofa Szustera, a w Och-Teatr – Panią Wilberforce w „Trzeba zabić starszą panią” Linehana w reżyserii Cezarego Żaka. 

W 2006 roku, z okazji sześćdziesięciolecia pracy artystycznej aktorki, Józef Opalski w Teatrze Muzycznym w Gdyni monodram Remigiusza Grzeli „Błękitny diabeł”. Dwa lata Zagrała rolę  Anastazji w „Oczach Brigitte Bardot" Greli w Teatrze na Woli.  Wkrótce Remigiusz Grzela napisał książkę „Krafftówna w krainie czarów”. Na kek podstawie powstał dokument zrealizowany przez zespół: Remigiusz Grzela, Maciej Kowalewski i Piotr Konstantinow.

 

"Jak być kochaną", fot. WFDiF

Popularność i wieczną miłość widzów przyniosły jej role w filmie i telewizją.  Jedną z jej najważniejszych ról filmowych była Felicja w „Jak być kochaną" (1962) Wojciecha J. Hasa według prozy Kazimierza Brandysa.  Za tę rolę została nagrodzona na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w San Francisco. Dla szerokiej publiczności pozostała zadziorną Ślązaczją  Honoratą z serialu „Czterej pancerni i pies”.

Barbara Krafftówna współpracowała z największymi polskimi reżyserami, m.in. z Andrzejem Wajdą ("Popiół i diament", "Przekładaniec"), Kazimierzem Kutzem ("Nikt nie woła", "Upał"), Januszem Morgensternem ("Jutro premiera") czy Wojciechem Jerzym Hasem ("Złoto", "Jak być kochaną", "Rękopis znaleziony w Saragossie", "Szyfry"). Występowała w repertuarze komediowych, w takich filmach, jak   filmach jak "Don Gabriel" Ewy i Czesława Petelskich, "Przygoda z piosenką" Stanisława Barei, "Filip z konopi" Józefa Gębskiego, "Ryś" Stanisława Tyma czy "Ostatnia akcja" Michała Rogalskiego. Po raz ostatni na wielkim ekranie wystąpiła w komedii "Milion dolarów" Janusza Kondratiuka.

 Była aktorką wszechstronną. Kochała teatr, ceniło ją kino, ale wielkie sukcesy odnosiła także w  radiu, estradzie i telewizji. Ma na koncie dziesiątki spektakli Teatru Telewizji oraz Kabaretu Starszych Panów. Jej wykonania piosenek, takich jak „Przeklnę cię” i  „W czasie deszczu dzieci się nudzą” znają wszyscy, niezależnie od pokolenia.  

W 2007 roku została laureatką Konkursu Mistrz Mowy Polskiej. Lista jej nagród, orderów i odznaczeń jest długa. Wymieńmy więc tylko kilka. Tylko w ostatnich latach została odznaczona Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski,  Wielką Nagrodą Festiwalu "Dwa Teatry" w Sopocie za wybitne kreacje aktorskie w Teatrze Polskiego Radia i Telewizji. I w końcu Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski za „wybitne zasługi dla polskiej kultury, za wkład w rozwój sztuki teatralnej i filmowej”.

Barbara Krafftówna w kinie Kultura, fot. Kuba Kiljan / SFP

  „Nie były jej obce zawodowe kontakty z młodym pokoleniem, z którym dzieliła się swoją wiedzą i doświadczeniem grając u studentów reżyserii w ich pracach semestralnych, etiudach filmowych, czy też biorąc udział w spotkaniach-wykładach o sztuce. Ciągle głodna i ciekawa świata i ludzi, nie stroniła od odbywających się na terenie całej Polski spotkań z publicznością, połączonych z mini recitalami, traktując najmniejszą nawet widownię z należnym jej szacunkiem” – w ten oto sposób wybitną artystkę pożegnał na swoich stronach ZASP. „Śmierć 93-letniej Barbary Krafftówny w Domu Aktora Weterana w Skolimowie jest niczym pożegnanie ze świetnymi latami polskiego teatru i kina” – napisał w „Gazecie Wyborczej” Jacek Szczerba.

Barbara Krafftówna zmarła 23 stycznia 2022 roku.