Branża filmowa w 2021 - podsumowanie (cz. II)

Lipiec

W Poznaniu odbył się MFF Animator – w formie hybrydowej. Grand Prix w konkursie polskim powędrowało do animacji „Pięć Minut Starsza” Sary Szymańskiej. Nagroda za Najlepszy Film Pełnometrażowy (w konkursie międzynarodowym) to “Zabij to i wyjedź z tego miasta” Mariusza Wilczyńskiego. „Lamb”, koprodukcja islandzko-szwedzko-polska, debiut fabularny islandzkiego reżysera Valdimara Jóhannssona, otrzymała w Cannes nagrodę za oryginalność. Animacja „Bestie wokół nas” Natalii Durszewicz znalazła się w sekcji konkursowej Cannes Cinéfondation.

Odbył się odsunięty w czasie MFF w Cannes. Wiele ważnych spotkań miało miejsce na Polish Cinema Pavilion – stoisku zorganizowanym przez Stowarzyszenie Filmowców Polskich z Polskim Instytutem Sztuki Filmowej. W rozmowach powtarzało się pytanie: czy niska frekwencja i załatwianie interesów w sieci będzie nową festiwalową normalnością?

Regionalny Fundusz Filmowy w Krakowie ogłosił pierwszy w Polsce konkurs na wsparcie filmów krótkometrażowych. Organizatorzy czekają na projekty filmów nie dłuższych niż 45 minut oraz o budżecie nie wyższym niż 400 tys. zł

Poznaliśmy selekcję 46. Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni. Znamy też tytuły, które wystartują w Konkursie Filmów Krótkometrażowych oraz w Konkursie Filmów Mikrobudżetowych. Do Konkursu Głównego zakwalifikowało się 16 filmów zakwalifikowało się do Konkursu Głównego 46. Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych. Jest wśród nich sześć pełnometrażowych debiutów reżyserskich i trzy drugie filmy reżyserów.

Ponad 50 organizacji zrzeszających twórców różnych profesji, takich jak m.in. Stowarzyszenie Filmowców Polskich, ZAiKS, Izba Wydawców Prasy, Związek Zawodowy Muzyków, Gildia Reżyserów Polskich czy STOART, skierowało apel do przedstawicieli wszystkich opcji politycznych o poparcie projektu ustawy o uprawnieniach artysty zawodowego.

Do Sejmu wpłynął projekt ustawy, której celem jest wdrożenie nowelizacji europejskiej dyrektywy o audiowizualnych usługach medialnych do polskiego porządku prawnego. Proponowane zmiany mają objąć ustawę o radiofonii i telewizji oraz ustawę o kinematografii.

Przedstawiciele Komisji Europejskiej zaapelowali o jak najszybsze podjęcie prac nad wdrożeniem dyrektywy w sprawie praw autorskich na jednolitym rynku cyfrowym oraz dyrektywy ustanawiającej przepisy dotyczące praw autorskich i praw pokrewnych mających zastosowanie do niektórych transmisji online prowadzonych przez organizacje radiowe i telewizyjne oraz do reemisji ich programów.

Polskie Stoisko w Cannes 2021, fot.  Arnold Jerocki SFP-PISF

Sierpień

Paweł Łoziński i jego "Film balkonowy" otrzymał Grand Prix Semaine de la Critique na 74. Locarno Film Festival!  „Kamień” Bartosza Kozery ze Studia Munka SFP  wygrał MFF Dwa Brzegi w Kazimierzu Dolnym. Dokument „Polański, Horowitz. Hometown”  Anny Kokoszki-Romer i Mateusza Kudły otrzymał nagrodę publiczności.   Film Nastazji Gonery, studentki Szkoły Filmowej w Łodzi pt. "Pierwsze lato końca świata", znalazł się wśród 37 finalistów 48. Student Academy Awards.

W programie 21. Międzynarodowego Festiwalu Filmowego Nowe Horyzonty znalazło się aż 231 filmów – w tym aż 175 pełnometrażowych. Ponad 150 przedstawicieli branży filmowej z całego świata na zamkniętych pokazach obejrzało gotowe filmy i fragmenty filmów w fazie post-produkcji oraz uczestniczyło w prezentacjach polskich projektów w ramach Polish Days.

Z wielkim smutkiem pożegnaliśmy profesor Elżbietę Traple.

Paweł Łoziński - po sukcesie w Locarno, otrzymał także wyróżnienie na Millenium Docs Against Festival, fot. Ludwik Lis

Wrzesień

Film „Żeby nie było śladów” Jana P. Matuszyńskiego otrzymał nagrodę krytyków Premio Bisato d’Oro  na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Wenecji. Analogiczne wyróżnienie w sekcji Orizzonti trafiło do koprodukcji „Słabsze ogniwo” Joaquina del Paso (best cinematography). Łącznie w tym roku w Wenecji zostało zaprezentowanych pięć polskich produkcji (trzy na festiwalu i dwie na Venice Days), oprócz nagrodzonych także „Nosorożec” Olega Sencowa (Orizzonti), a w ramach Giornate degli Autori: „Anatomia” Oli Jankowskiej i „Wielka cisza” Alessandro Gassmanna.

Na 50. Lubuskim Lecie Filmowym Nagroda Organizatorów im. Juliusza Burskiego powędrowała do Jana Holoubka za "25 lat niewinności". Srebrne Grono powędrowało do  Mariusza Wilczyńskiego a Brązowe do  Iwony Siekierzyńskiej. O wielkim sukcesie może mówić Studio Munka SFP, które za swoje krótkie metraże otrzymało aż osiem nagród i wyróżnień.

Na 46. Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Toronto. W sekcji konkursowej Platform znalazł się film Agi Woszczyńskiej „Cicha ziemia”, natomiast w oficjalnej selekcji są jeszcze turecko-niemiecko-duńsko-polska koprodukcja „Lampart z Ankary” Emre Kayisa  oraz irlandzko-polski obraz „Wilk” Nathalie Biancheri .

Film „Amatorzy” Iwony Siekierzyńskiej otrzymał nagrodę dla Najlepszej Aktorki dla Marzeny Gajewskiej na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Szanghaju. Z kolei czesko-polsko-francusko-słowacka produkcja „Nawet myszy idą do nieba” okazała się najlepszym filmem animowanym.

Na mapie Warszawy w zrewitalizowanej Fabryce Norblina pojawiło się nowe kino z siedmioma kameralnymi salami - Kinogram. Poza projekcjami filmowymi, będą się w nim odbywać spektakle teatralne, kameralne koncerty i spotkania z twórcami filmowymi. Swoją siedzibę przeniosła tutaj Gildia Reżyserów Polskich,

Rozdano główne nagrody na 18. Millennium Docs Against Gravity. Nagrodę Grand Prix przyznano filmowi animowanemu „Przeżyć”. Nagrodę dla filmu polskiego odebrał Karol Pałka za „Bukolikę". Nagroda Nos Chopina powędrowała do reżysera filmu „Ucieczka na srebrny glob” Kuby Mikurdy.

Na Mastercard OFF Camera Nagrodę Publiczności otrzymał film „Najmro. Kocha, kradnie, szanuje” Mateusza Rakowicza. Nagroda Dominika Kulczyk Productions za Najlepszy Film w Konkursie Polskich Filmów Fabularnych została przyznana filmowi „Amatorzy ” (reż. Iwona Siekierzyńska).

W tradycyjnym terminie odbył się 46. Festiwal Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni – z publicznością a jednocześnie rozbudowaną częścią online. Złote Lwy otrzymał film „Wszystkie nasze strachy” Łukasza Rondudy i Łukasza Gutta. Srebrne Lwy – do Jana P. Matuszyńskiego za "Żeby nie było śladów" (film został też polskim kandydatem do Oscara). Najlepszą debiutantką roku okazała się Aleksandra Terpińska, autorka „Innych ludzi”. Złoty Pazur trafił do Filipa Jana Rymszy za „Mosquito State”. Najlepszym reżyserem został Łukasz Grzegorzek („Moje wspaniałe życie”), scenarzystą – Marcin Ciastoń („Hiacynt” Piotra Domalewskiego). Najlepsi aktorzy to Maria Dębska („Bo we mnie jest seks” Katarzyny Klimkiewicz) i Jacek Beler ("Inni ludzie"). To był rekordowy rok dla Warszawskiej Szkoły Filmowej, która zebrała lwią część nagród w krótkim metrażu (m.in. dla "Mój brat rybak" Alicji Sokół i „Sukienki” Tadeusza Łysiaka) – stawił jej czoła tylko „Synthol”, debiut reżyserski Piotra Trojana ze Studia Munka SFP. Najlepszym filmem mikrobudżetowym zostały „Piosenki o miłości” Tadeusza Habowskiego.

W trakcie Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni podpisano otwarty manifest „Porozumienie na rzecz zrównoważonej produkcji audiowizualnej – film dla klimatu”. Tematem wiodącym Forum Stowarzyszenia Filmowców Polskich było prawo do tantiem i rekompensaty.

Na siedem miejsc na reżyserię w Szkole Filmowej w Łodzi przyjęto same kobiety. To precedens w ponad 70-letniej historii szkoły.

Canal+ przejął 70 proc. udziałów grupy medialnej SPI International, która m.in. jest większościowym udziałowcem Kino Polska TV SA.

Pożegnaliśmy Tomasza Knapika, Wiesława Gołasa, Krystynę Kołodziejczyk.

Finał FPFF w Gdyni, fot. Krzysztof Mystkowski

Październik

"Brigitte Bardot cudowna” Lecha Majewskiego i koprodukcja „Nosorożec” Olega Sentsova znalazły się w Konkursie Międzynarodowym Warszawskiego Festiwalu Filmowego. Ponadto w konkursach znalazły się: „Anatomia” Oli Jankowskiej i „Słabsze ogniwo” Joaquína Del Paso (Konkurs 1-2), a także „Dzień, w którym znalazłem dziewczynę w śmieciach” Michała Krzywickiego (Konkurs Wolny Duch).

SFP-ZAPA rozpoczęło wypłaty z tytułu wyświetlania filmów w kinach wielosalowych. To efekt ponad 10 lat starań, zakończonych sukcesem negocjacji i sporów sądowych prowadzonych przez organizację w imieniu twórców.

25. film z Bondowskiej serii, a przy tym piąty – i ostatni – z Danielem Craigiem w roli agenta 007, „Nie czas umierać” zadebiutował w polskich i zebrał przez pierwszy weekend wyświetlania rekordową widownię – ponad 440 tys. osób. Ten film miał przełamać kryzys widowni w kinach i w pewnym stopniu mu się to udało. Odbyła się uroczysta premiera długo oczekiwanego "Wesela" Wojtka Smarzowskiego.

Powstał Związek Zawodowy Filmowców. Zarząd Związku Zawodowego Filmowców tworzą: przewodniczący Witold Płóciennik; wiceprzewodniczący: Agata Stróżyńska-Barszczewska, Przemysław Krawczyk, Krzysztof Włodarczyk, Krzysztof Klimko.

Odeszli od nas: Paweł Nowisz, Krzysztof Kiersznowski, Andrzej Zaorski

Premiera "Wesela", fot. Cezary Piwowarski

Listopad

Ujawniono nominowanych do 34. Europejskich Nagród Filmowych. Poza "Aidą" nominację otrzymała również czesko-słowacko-francusko-polska pełnometrażowa animacja „Nawet myszy idą do nieba”. Wśród nominowanych jest również „Lamb" Valdimara Jóhannssona. Polska koprodukcja to także  "Wielorybnik" Philippa Yuryeva. Oba tytuły nominowano w kategorii „Odkrycie".

Robbie Ryan otrzymał Złotą Żabę w konkursie głównym Festiwalu EnergaCamerimage za zdjęcia do filmu „C’mon, C’mon” Mike’a Millsa. Konkurs filmów polskich wygrał film „Hiacynt” ze zdjęciami Piotra Sobocińskiego Jr. Złotą Kijankę oraz Nagrodę Stowarzyszenia Filmowców Polskich w ramach Nagrody Studenckiej im. Laszlo Kovacsa otrzymał film "Skowyt" ze zdjęciami Maxa Bugajaka, w reżyserii Bartosza Brzezińskiego.

Film Jana P. Matuszyńskiego "Żeby nie było śladów" bierze udział w Konkursie Filmów Fabularnych Międzynarodowego Festiwalu Filmowego w Cottbus. Z kolei w ramach koprodukcyjnych targów filmowych Connecting Cottbus, których częścią jest sesja cocoPITCH – zaprezentowano polskie projekty: „Szczęście” (reż. Marta Minorowicz) i „Ona” (reż. Agnieszka Zwiefka). Ostatni z nich został nagrodzony.

Polskie filmy, m.in. "Inni ludzie" Aleksandry Terpińskiej, „Wesele” Wojtka Smarzowskiego, „Ćmy” Piotra Stasika,  "Powrót do tamtych dni" Konrada Aksinowicza brały udział w prestiżowym festiwalu Tallinn Black Nights w Tallinie. W konkursie Rebels with a Cause najlepszym filmem wybrano "Ćmy" Piotra Stasika, Międzynarodowa Federacja Krytyków Filmowych (FIPRESCI) przyznała nagrodę filmowi "Inni ludzie", nagrodę dla najlepszego reżysera otrzymał Wojciech Smarzowski za "Wesele".

Nagrodę im. Jana Machulskiego za 2021 rok otrzymał Michał Ciechomski za reżyserię filmu „Uległość" ze Szkoły Filmowej w Katowicach.

W Serocku odbyła się trzydniowa konferencja „Młode kino polskie – perspektywy”. Spotkanie zorganizowane zostało z inicjatywy prezesa SFP Jacka Bromskiego, a zaproszenie przyjęli członkowie Krajowej Izby Producentów Audiowizualnych, Gildii Scenarzystów, Gidii Reżyserów, Gildii Producentów. W spotkaniu biorą udział członkowie Stowarzyszenia z Kół: Reżyserów, Scenarzystów i z Koła Młodych, pracownicy Studia Munka i ZAPA.

Nagrodę im. Zbyszka Cybulskiego otrzymała Magdalena Koleśnik za rolę w filmie „Sweat”. Nagrodę im. Bolesława Michałka wręczono Miłoszowi Stelmachowi za książkę „Przeczucie końca. Modernizm, późność i polskie kino”.

Gdynia została przyjęta do Sieci Miast Kreatywnych UNESCO jako Miasto Filmu. Razem z Gdynią ten tytuł otrzymały Cannes i Kluż-Napoka.

Aleksandra Terpińska - nagrody w Gdyni i Tallinie, fot. Krzysztof Mystkowski

Grudzień 

Irena Kosecka, Jerzy Armata, Andrzej Dudziński, Jerzy Karpiński, Rafał Marszałek, Tomasz Tarasin oraz Krzysztof Zanussi (Nagroda Specjalna) to laureaci Nagród Stowarzyszenia Filmowców Polskich w roku 2021. Te specjalne wyróżnienia przyznawane są przez Zarząd Stowarzyszenia filmowcom, których praca przyczyniła się w wyjątkowy sposób do rozwoju polskiej kinematografii.

"Dziura w głowie" w reżyserii Piotra Subbotko otrzymała Nagrodę im. Krzysztofa Krauze przyznawaną przez Gildię Reżyserów Polskich.

Poznaliśmy nominowanych do Paszportów Polityki. W kategorii Film nominowani zostali: Łukasz Grzegorzek, Łukasz Ronduda i Aleksandra Terpińska.

W Berlinie odbyła się ceremonia 34. Europejskich Nagród Filmowych. Najlepszym filmem roku została koprodukcja z polskim udziałem „Quo Vadis, Aida?” Jasmili Zbanic. Nagroda za całokształt twórczości powędrowała do Márty Mészáros, węgierskiej reżyserki wiele lat związanej z Polską. Nagrodę z efekty specjalne otrzymała koprodukcja islandzka z polskim udziałem – „Lamb”.

„Dziewczyny z Dubaju” Marii Sadowskiej okazały się najpopularniejszym polskim filmem roku i zdobyły Platynowy Bilet na Forum Wokół Kina. 49. Edycja najważniejszego zjazdu dystrybutorów i kiniarzy odbyła się w grudniu w Gdyńskim Centrum Filmowym – równo po dwóch latach przerwy.

W globalnym rankingu Netfliksa "Dawid i Elfy" - film Michała Rogalskiego znalazł się na trzecim miejscu wśród filmów nieanglojęzycznych.

Producentka filmowa Ewa Puszczyńska i dyrektor Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej Radosław Śmigulski znaleźli się na opublikowanej po raz piąty liście liderów branży medialnej Variety.

Prezydent Andrzej Duda zawetował "lex TVN". Kilka dni wcześniej Komisja Europejska zgodziła się na fuzję amerykańskich koncernów WarnerMedia i Discovery, do której należy Grupa TVN.

Amerykańska Akademia Filmowa opublikowała skróconą listę kandydatów do Oscara, którzy mają szansę na nominację. Wśród nich znalazły się krótkometrażowa "Sukienka" Tadeusza Łysiaka i islandzko-szwedzko-polska koprodukcja "Lamb".

  Pożegnaliśmy Sylwestra Chęcińskiego i Tadeusza Rossa.

Laureaci Nagród SFP, fot. Borys Skrzyński SFP