Jantar 40-lecia. Magia "Ostatniego dzwonka"

Magdalena Łazarkiewicz z Jantarem, fot. Borys Skrzyński SFP

Sugestywny obraz zbuntowanej młodzieży na moment przed upadkiem komunizmu pokonał 39 laureatów Grand Prix, przyznanych od 1973 roku, wśród nich: „Iluminację” Krzysztofa Zanussiego, „Personel” Krzysztofa Kieślowskiego, „Aktorów prowincjonalnych” Agnieszki Holland, „Wahadełko” Bajona, „Krzyk” Barbary Sass, „Był jazz” Feliksa Falka, „Galerianki” Katarzyny Rosłaniec czy „Supernovą” Bartosza Kruhlika.

- Bardzo przyjemnie jest dostać nagrodę po 33 latach, zwłaszcza w wyniku plebiscytu publiczności, a na tym festiwalu jest bardzo wiele młodych ludzi. Świadomość, że ten film istnieje w ich pamięci, jest niezwykle satysfakcjonująca - mówi Magdalena Łazarkiewicz. - Ciągle odbieram sygnały i zapewnienia od widzów, że film ten wiele znaczył w ich życiu. Dzięki inicjatywie poprzedniego dyrektora WFDiF Włodzimierza Niderhausa film udało się odnowić kopię filmu. Zdarzyło mi się w ostatnich latach kilkukrotnie uczestniczyć w projekcjach DKF-ów i "Ostatni dzwonek" wciąż jest znakomicie przyjmowany. Widzowie twierdzą,  że na nowo jest aktualny, ale nie wiem, czy się z tego cieszyć, czy nie.

Uwaga: film jest dostępny online w serwisie WFDiF za darmo! Oto link:https://wfdif.online/strefa-vod/fabuła/ostatni-dzwonek/

"Ostatni dzwonek" z 1989 roku to portret ostatniego pokolenia wchodzącego w dorosłość w PRL-u, a  jednocześnie uniwersalna historia pożegnania z beztroskim dzieciństwem. Do maturalnej klasy prowincjonalnego liceum trafia nowy uczeń, karnie przeniesiony z gdańskiej szkoły za działalność opozycyjną. Początkowo jest nieufnie traktowany przez rówieśników, jednak wkrótce pod jego wpływem klasowi koledzy staną się dojrzałymi kontestatorami PRL-owskiej rzeczywistości. Mimo oporów dyrekcji szkoły przygotowują odważny treściowo i formalnie spektakl „Lekcja historii”, który chcą przedstawić na Festiwalu Młodego Teatru w Gdańsku. Podporą spektaklu jest Świr, wrażliwy syn milicjanta.

Film Magdaleny Łazarkiewicz z miejsca zdobył ogromną popularność, stając się manifestem pokoleniowym. Piosenki w wykonaniu artystów z Piwnicy pod Baranami królowały na wszelkich prywatkach, obozach, wakacyjnych wyjazdach. Młodzi aktorzy błyskawicznie zdobyli oszałamiającą popularność – m.in. Zbigniew Suszyński, Agnieszka Kowalska, Maciej Kozłowski, Jacek Wójcicki, Artur Żmijewski. W pamięć zapadały również pełnokrwiste role nauczycieli – Aleksandra Bednarza i Henryka Bisty.  "Ostatni dzwonek" stał się celem oddolnie zorganizowanych masowych wagarów, a także, co celnie ujęła we wpisie na Facebooku profesor Monika Talarczyk – „natchnieniem dla szkolnych antyakademii, lekcją polszczyzny”.

"Ostatni dzwonek", kadr, fot. WFDiF

„Był jednym z ostatnich filmów, które musiały przejść przez cenzurę i miały kolaudację w Naczelnym Zarządzie Kinematografii. W lutym 1989 roku zostałam wezwana przez urzędnika tej instytucji, Jerzego Schönborna. Wręczył mi listę trzydziestu planowanych wycięć z <Ostatniego dzwonka>, czyli projekt całkowitego zmasakrowania filmu – opowiadała Magdalena Łazarkiewicz w rozmowie z Andrzejem Bukowieckim dla „Magazynu Filmowego SFP”. - Na drugą rozmowę wybrałam się w towarzystwie ówczesnego przewodniczącego Rady Artystycznej Studia Irzykowskiego, Janusza Kijowskiego, który murem stał za moim debiutem. Było to 21 marca, w pierwszym dniu wiosny. Wtedy młodzież szkolna po raz pierwszy urządziła sobie Dzień Wagarowicza. Wyszła na ulice w kolorowych przebraniach, rozśpiewana – tak jak w <Ostatnim dzwonku? Z okien swego gabinetu przy Krakowskim Przedmieściu dojrzał maszerujących Schönborn… Być może sądził, że to my zaaranżowaliśmy tę maskaradę. Przeraził się chyba nie na żarty. Kartka z żądaniami wycięć wylądowała w koszu na śmieci”.

Ciekawy komentarz po latach dopisał los – kiedy Magdalena Łazarkiewicz na scenie kina Kryterium odbierała Jantara 40-lecia, obok niej stał dyrektor artystyczny Młodzi i Film Janusz Kijowski, który, jak sama laureatka przyznała, miał wielki udział w powstaniu filmu.

40. Koszaliński Festiwal Debiutów Filmowych "Młodzi i Film" trwał w dniach 14-19 czerwca 2021 roku.

https://wfdif.online/strefa-vod/fabuła/ostatni-dzwonek/