Anna Lewandowska – sztuka charakteryzacji

Anna Lewandowska do kinematografii trafiła nieco przypadkowo. Marzyła, by zostać kosmetyczką, ale gdy kończyła odpowiedni kurs, w Łodzi – skąd pochodzi – otwarto szkołę charakteryzacji. Poszła do niej trochę z ciekawości. Z biegiem lat ciekawość przerodziła się w pasję. W 1962 roku rozpoczęła pracę w łódzkiej Wytwórni Filmów Fabularnych, osiem lat później Łódź zamieniła na Warszawę, a WFF na stołeczną Wytwórnię Filmów Dokumentalnych i Fabularnych.

Praktycznie fachu uczyła się na planie „Panienki z okienka” (1964) Marii Kaniewskiej, pod okiem doświadczonej charakteryzatorki Marii Lasnowskiej. Jej debiutancki film to „Beata” (1964) Anny Sokołowskiej. Tak się złożyło, że w obu filmach w głównej roli wystąpiła Pola Raksa, pomalowana oczywiście przez Annę Lewandowską.

Charakteryzatorka ma na swym koncie blisko pół setki filmów fabularnych, pracowała także na planie wielu seriali oraz spektakl telewizyjnych. Pośród fabuł można odnaleźć tak znaczące tytuły, jak „Bilans kwartalny” (1974) Krzysztofa Zanussiego, „Niedzielne dzieci” (1976) Agnieszki Holland, „Konopielka” (1981) Witolda Leszczyńskiego, „Zygfryd” (1986) i „Schodami w górę, schodami w dół” (1988) Andrzeja Domalika, „V.I.P.” (1991) i „Szwadron” (1992) Juliusza Machulskiego. Lewandowska była jednak nade wszystko bliską współpracowniczką Stanisława Różewicza. Odpowiadała za charakteryzację aż w sześciu jego filmach: „Opadły liście z drzew” (1975), „Pasja” (1977), „Kobieta w kapeluszu” (1984), „Diabeł” (1985), „Anioł w szafie” (1987), „Nocny gość” (1989). Jugosłowiańska „Bitwa na Kosowym Polu” (1989) Zdravko Šotry, efektowna ekranizacja historycznej powieści Ljubomira Simovicia, przy realizacji której pracowała razem z Anną Adamek, przyniósł obu paniom nagrodę za najlepszą charakteryzację na festiwalu w Puli (1989).

Zapytana na łamach „Magazynu Filmowego” przez Andrzeja Bukowieckiego, czy charakteryzator jest artystą, odpowiada: „ „Bezsprzecznie tak! Przecież nasza praca nie polega tylko na kosmetycznych poprawkach wyglądu aktorów w filmach współczesnych, ale także na tworzeniu kreacji charakteryzatorskich, podczas realizacji filmów kostiumowych”. Wiele dokonań Anny Lewandowskiej potwierdza ten pogląd, wystarczy choćby wymienić charakteryzację w „Pasji”, „Szwadronie” czy „Bitwie na Kosowym Polu”.