Kto wygrał konkurs Polskiego Towarzystwa Badań nad Filmem i Mediami na najlepszą książkę roku?

W uzasadnieniu nagrody Jury podkreśliło, iż jest to przykład książki oryginalnej zarówno pod względem doboru tematu i materiału filmowego, jak i narzędzi analitycznych, wykorzystujących między innymi badania nad kulturą masową i kapitalizmem. Założeniem Autorki książki było odczytanie polskiego kina obyczajowego pierwszej połowy lat siedemdziesiątych przez pryzmat socjokonsumpcjonizmu, będącego pomysłem na implementowany eksperymentalnie przez rząd Edwarda Gierka, model socjalizmu otwartego na Zachód, rosnące przyzwolenie na konsumpcję przy silnej propaństwowej propagandzie. Jury uznało zamysł Jaworskiej za interesujący po pierwsze dlatego, że kino tego okresu nie było jak dotąd przedmiotem analiz z podobnej perspektywy, po drugie w zaproponowanym ujęciu udało się efektywnie połączyć refleksję filmoznawczą z obserwacjami socjologicznymi dotyczącymi ówczesnych postaw polskiego społeczeństwa. W efekcie Autorka zdołała wydobyć takie aspekty filmowych obrazów, które pozwalają dostrzec wątki pomijane lub marginalizowane w innych opracowaniach o twórczości z tej samej dekady: społecznego rozwarstwiania i różnicowania, rozwoju kultury popularnej i masowej, także w jej wymiarze materialnym.

 

W kategorii Debiut Roku zwyciężyła książka Marty Stańczyk "Czas w kinie: doświadczenie temporalne w slow Cinema". Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2019.

Zdaniem członków Jury, Autorka niezwykle swobodnie porusza się po obszarze współczesnego kina, w oryginalnym stylu omawiając wybrane filmy artystyczne i autorskie o ciekawej konstrukcji czasu ekranowego. W swoich analizach wykorzystuje – często w sposób polemiczny – różnorodne konteksty i teorie (afektywne, fenomenologiczne, krytyczne), dzięki czemu udaje jej się pokazać, że kategoria czasu w kinie obejmuje nie tylko struktury diegetyczne, ale złożone doświadczenie twórczo-odbiorcze.

Tekst tej dojrzałej i sprawnie napisanej książki charakteryzuje duża precyzja myślowa, jasność wywodu oraz świadomość metodologiczna. Jest to monografia wychodząca poza historyzujące ujęcia problematyki filmowej, łącząca refleksję filmoznawczą z antropologicznymi i fenomenologicznymi rozważaniami nad czasem w kinie.