Pitching online – to wydawało się niemal niemożliwe, a jednak – Doc Lab Poland i Krakowski Festiwal Filmowy – KFF Industry doprowadziły do udanej prezentacji nowych polskich dokumentów w fazie postprodukcji. Dziesięć zespołów opowiedziało za pośrednictwem Zooma i YouTube’a o swoich pomysłach i przedstawiło zrealizowane już materiały, nawet zwiastuny. Szukają jeszcze wsparcia przy końcowych pracach, chcą zainteresować zagraniczne festiwale i dystrybutorów. Do wystąpień przygotowywali się na warsztatach Doc Lab Poland Doc Lab Go. Moderacją spotkania zajęła się, tradycyjnie, Rada Šešić. Warto przypomnieć, że z poprzednich edycji programu, aż pięć dokumentów trafiło do konkursów tegorocznej edycji Krakowskiego Festiwalu Filmowego: „Wieloryb z Lorino” Macieja Cuske, „Zwyczajny kraj” Tomasza Wolskiego, „Efekt motylka” Jarosława Szmidta, „Pollywood” Pawła Ferdka i „Synek” Pawła Chorzępy. Które z poniższych projektów trafią na festiwal w 2021 i 2022 roku?
WORKCENTER
reż. Aniela
Gabryel, prod. Agnieszka Dziedzic, Koi Studio, 80’, planowana data
ukończenia: czerwiec 2021 roku
Aniela Gabryel i jej ekipa to pierwsi filmowcy, których dopuszczono tak blisko z kamerą do zamkniętego świata Workcenter, niezwykłej teatralnej grupy, którą zapoczątkował Jerzy Grotowski i która od lat pod okiem reżysera Thomasa Richardsa pracuje w wiosce Pontedera. Członkowie Workcenter rezygnują z nowoczesnej technologii, tymczasowości i pośpiechu. Spektakle doskonalą z dala od oczu mediów i głównego nurtu świata teatralnego.
W swoim filmie reżyserka przygląda się artystom i życiu w tak specyficznej społeczności. „Każdy z bohaterów zmaga się nie tylko z wyzwaniami zawodowymi, ale i osobistymi. Za każdym idzie inna historia, inne problemy i inne podejście do pracy w tak odizolowanej grupie” – przybliżała w trakcie prezentacji. „Bradley z Kanady po wielu latach zastanawia się nad opuszczeniem grupy. Anthony z Paryża jest z kolei w pełni w nią zaangażowany, bo jest zmęczony swoim wcześniejszym, burżuazyjnym życiem. Jessica z Belgii żałuje, że z powodu pracy nie może mieć rodziny, a Gil z Brazylii martwi się tym, co dzieje się w jego kraju i że nie może tam wrócić” – kontynuowała. „Stanowią mozaikę różnych, skrajnych osobowości, ale łączy ich jedno: pragnienie przełamywania ludzkich ograniczeń i odnalezienie w pracy transcendencji i wolności”. Przedstawione fragmenty zapowiadają film, który wychodzi poza zwykłą obserwację i wkracza na poziom pewnego rodzaju duchowego doświadczenia.
@MIRIAMFROMPOLAND
reż.
Piotr Szczepański, prod. Anna Pachnicka, Anagram Film, 75’,
planowana data ukończenia: styczeń 2021
Nad nowym projektem pracuje również laureat Złotego Lajkonika na Krakowskim Festiwalu Filmowym 2004 za debiut „Generacja C.K.O.D.” – Piotr Szczepański. Bohaterkę swojego nowego filmu poznał przez przypadek: Miriam Synger jest matką kolegi szkolnego jego własnego dziecka. To silna, niezależna kobieta, ortodoksyjna Żydówka, która nie chce widzieć w Polsce tylko „wielkiego cmentarzyska”. Do swoich korzeni wróciła jako dwudziestolatka – zmieniła styl życia i imię, i przystąpiła do Żydowskiej Ortodoksyjnej Gminy Wyznaniowej. Wychowuje piątkę dzieci, prowadzi kanał Szalom.tv w internecie, poświęcony kulturze i religii żydowskiej w Polsce. Twórca towarzyszył jej przez dwa lata. Utrzymany w duchu i stylu Direct Cinema film ma przybliżyć wyzwania, z którymi mierzy się Miriam jako Żydówka i Polka, ale i przeniknąć do świata ortodoksyjnych Żydów we współczesnej Polsce. Opowiedzieć o pytaniach, które sobie zadają, o tym, jak kształtuje się ich tożsamość.
ESCAPE
TO THE SILVER GLOBE
reż. Jakub Mikurda, prod. Daria
Maślona, Silver Frame Stanisław Zaborowski, 78’, planowana data
ukończenia: listopad 2020
Zupełnie inny charakter mieć będzie najnowszy film Jakuba Mikurdy, autora, który w 2018 roku zachwycił widzów dokumentem „Love Express. Przypadek Waleriana Borowczyka”. Teraz reżyser i krytyk filmowy podejmuje śledztwo w sprawie dziejów „Na Srebrnym Globie”, prawdopodobnie najbardziej śmiałego dzieła w historii polskiego kina, które tak rozwścieczyło polskie władze, że nakazały Andrzejowi Żuławskiemu przerwanie zdjęć. Na powrót do nich pozwolono mu dopiero po niemal ośmiu latach, gdy twórca postanowił już przenieść swoje życie i pracę do Francji.
„To nie tylko historia o filmie, ale również o życiu artysty – Andrzeja Żuławskiego, o ekipie i o pewnym miejscu: szczególnym momencie w historii Polski, ze strajkami w Ursusie i Radomiu, kinem moralnego niepokoju i początkami Solidarności w tle” – mówił w trakcie pitchingu reżyser. Twórca zmierzy się na ekranie z konfliktami, które targały samym Żuławskim i jego otoczeniem. Opowie nam o wewnętrznym konflikcie reżysera, o jego walce z autorytarnym krajem, o zmaganiach osobistych, związanych z rozwodem z Małgorzatą Braunek, wreszcie o sporze z Andrzejem Wajdą, który odradzał mu realizację „Na Srebrnym Globie”, a także z ekipą, która z biegiem czasu podzieliła się na zwolenników i przeciwników reżysera.
Jakub Mikurda, podobnie jak w przypadku
swojej opowieści o Borowczyku, i tym razem dotarł do wyjątkowych
rozmówców i archiwaliów. O dziejach „Na Srebrnym Globie”
opowiedzą m.in. Gilles Jacob, Xawery Żuławski, Mateusz Żuławski
i Andrzej Jaroszewicz. Film ma już dystrybutora – Against Gravity.
Trwają końcowe prace. Ekipa liczy na zainteresowanie zagranicznych
festiwali.
WIELKI SZEF
reż. Tomasz Wolski,
prod. Anna Gawlita, Kijora Film, 85’, planowana data ukończenia:
kwiecień 2022
Tomasz Wolski nie mógł się spodziewać, że rozpoczynając pracę nad prezentowanym w ramach dwóch konkursów 60. Krakowskiego Festiwalu Filmowego „Zwyczajnym krajem” – znajdzie od razu kolejny, fascynujący temat. „Przeszukując archiwa IPN znalazłem 40 tajemniczych pudełek z taśmami, podpisanymi tylko: Leopold Trepper” – wspominał w trakcie pitchingu. „Te rolki zostały nakręcone przez francuską ekipę telewizyjną, która przyjechała do Polski w 1972 roku. Czasy zimnej wojny. Były to w przeważającej części wywiady z Trepperem, który miał wówczas 68 lat. Był stary i schorowany, samotny w kraju toczonym przez antysemicką nagonkę. Wszystkie te materiały zostały zarekwirowane na lotnisku przez służby bezpieczeństwa. Dziennikarze usłyszeli, że zostaną zniszczone. Nie zrobiono tego. Pozostały niewywołane przez ponad 40 lat….”. Anna Gawlita kontynuowała: „To jednak dopiero początek naszej historii. Dowiedzieliśmy się, że Trepper, polski Żyd, był szefem legendarnej organizacji szpiegowskiej – Czerwonej Orkiestry…”. Wolski dodawał: „Był Jamesem Bondem tego czasu, ale wkrótce dowiedzieliśmy się, że na tym życiorysie jest rysa, pęknięcie”. Więcej chyba zdradzać nie można. Już sama zapowiedź filmu wciąga nas w niezwykłe i pełne zwrotów akcji śledztwo. „Zadamy pytania o prawdę, o to, jak radzić sobie z historycznymi faktami. Czy powinniśmy ufać naszej pamięci, uczuciom, czy dokumentom” – podsumowywał filmowiec.
CZYŻYK
reż. Zofia Kowalewska,
prod. Stanisław Zaborowski, Silver Frame, 52’, planowana data
ukończenia: 2021
Spore zainteresowanie wzbudzić może też nowy film Zofii Kowalewskiej, autorki wielokrotnie nagradzanego w Polsce i na świecie dokumentu „Więzi”. Autorka ponownie podejmuje osobistą, rodzinną tematykę – podąża tropem swojego dziadka, w którego historiach o gonieniu za dzikimi mustangami i wielkich stepach zasłuchiwała się w dzieciństwie. „Wtedy myślałam, że to bajki. Z wiekiem zrozumiałam, że to prawdziwa historia mojej rodziny. Zdałam sobie sprawę, że to świadectwo mojego dziadka, jego dzieciństwa, które spędził w centralnej Azji. Miał 13 lat, gdy jego ojciec, policjant, został zabity w wyniku stalinowskiego terroru, a reszta rodziny została skazana na zesłanie” – przybliżała reżyserka.
O realizacji filmu Kowalewska pomyślała jednak dopiero wtedy, kiedy znalazła w domowej sofie stare zdjęcie. „Był to brakujący kawałek historii – dziadek opowiedział mi wtedy o swojej pierwszej miłości. To tragiczna historia miłosna, którą trzymał w tajemnicy przez 70 lat. Jako wnuczka, byłam bardzo poruszona. Jako reżyserka – zobaczyłam film o miłości, traumie i stracie” – kontynuowała autorka. Spakowała kamerę i razem z dziadkiem pojechała z Krakowa do Kazachstanu, 5000 kilometrów, 24-latka i 92-latek. Razem chcieli szukać śladów przeszłości, ludzi, których dziadek reżyserki kochał i zostawił. Zaprezentowany fragment obiecuje bardzo poruszający dokument, o niezwykle osobistym, ale zarazem uniwersalnym charakterze i wydźwięku.
KONIEC ŚWIATA NATALKI
reż. Anna
Urbańczyk, prod. Michał Floriańczyk, Anna Urbańczyk, 52’,
planowana data ukończenia: kwiecień 2021
Osobisty charakter ma też opowieść Anny Urbańczyk. Historię, którą przedstawi widzom, zainspirowała rozmowa z ojcem. To film o śląskiej wiosce, która wkrótce ma zniknąć z mapy z powodu budowy wielkiego zbiornika przeciwpowodziowego. Mieszkańcy – „żywi i zmarli” – muszą przenieść się w nowe miejsce – pod tą samą nazwą. Muszą porzucić swoje domy i wybudować nowe. Muszą przenieść nawet cmentarz. „Pomyślałam, że przedstawię tę sytuację oczami małej dziewczynki, Natalki, w której głowie przeplata się otaczająca ją rzeczywistość z opowieściami o wielkiej, biblijnej powodzi i wiadomościami o zbliżającym się końcu świata” – wprowadzała do projektu Anna Urbańczyk. Jej kamera przyjrzy się relacjom między członkami społeczności dotkniętej tak wielkim wyzwaniem. W zdjęcia dokumentalne wpleciona zostanie animacja. Czy mieszkańcy ocalą więzi i swoją bezcenną społeczność?
JESTEM JEDNYM Z NICH
reż. Nadim
Suleiman, prod. Jacek Bławut, Luiza Pietrzak, Palmyra Films, 72’,
planowana data ukończenia: marzec 2022
Ważki, współczesny temat, także przez osobistą perspektywę, podejmuje Nadim Suleiman, student Szkoły Filmowej w Łodzi i autor krótkometrażowych filmów „Kasia i Sylwek” czy „Nieprzemakalny”. Również imigrant z Syrii. W atmosferze narastającej nienawiści wobec przybyszów z innych krajów, uchodźców, zaczął zastanawiać się nad tym, skąd biorą się takie postawy. „Co sprawia, że mnie nienawidzą, o czym myślą, gdy mnie widzą” – mówił w wirtualnym Krakowie. Kamerę skierował na siebie i Grzegorza, którego wcześniej poznał przez przypadek jako przewodnika po Jeziorze Łagowskim. Grzegorz próbował kariery politycznej, startując w lokalnych wyborach z ramienia… Ruchu Narodowego. Pomiędzy mężczyznami nawiązuje się przyjaźń niemożliwa. Przeciwnik „multikulti” i imigrant wyruszą wkrótce we wspólną, ważną dla obu, podróż do Syrii…
LEKCJA WOLNOŚCI
reż. prod.
Tadeusz Chudy, Bartosz Łuniewski, prod. Rafał Sakowski, Story
Vehicle, 52’, planowana data ukończenia: październik 2020
„Lubimy opowiadać historie, które toczą się w niedostępnych miejscach. Tym razem zabierzemy was za więzienne kraty i pokażemy, jak zwierzęta mogą budzić w ludziach dobro” – prezentację „Lekcji wolności” rozpoczął Rafał Sakowski. „W naszym filmie będziemy podążać za dwoma bohaterami: strażnikiem Tomkiem i więźniem Rafałem” – dodawał Tadeusz Chudy. „Głównym zadaniem Tomka, Kapitana Służby Więziennej, jest zabezpieczanie jednostki przed narkotykami, ale jego prawdziwą pasją jest praca ze zwierzętami. Uruchamia on wyjątkowy program resocjalizacyjny: dla więźniów i trudnych, agresywnych psów ze schroniska. Więźniowie mają kilka tygodni na to, żeby przygotować zwierzęta do adopcji. Tomek informuje ich, że jeżeli się to nie uda, psy zostaną poddane eutanazji. Rafał dołącza do programu. Pies Odi całkowicie go zmienia”. Ta opowieść będzie miała jeszcze kilka zwrotów akcji i zmieni losy obu bohaterów. „Chcemy opowiedzieć o szansach, które daje nam życie i co z nimi robimy” – mówił Rafał Sakowski. Dodawał, że razem ze współtwórcami chce doprowadzić do tego, aby autorski program Tomka stał się oficjalnym programem resocjalizacyjnym w Polsce.
XABO: KSIĄDZ BONIECKI
reż.
Aleksandra Potoczek, prod. Aleksander Kardyś, Fundacja Tygodnika
Powszechnego, 73’, premiera kinowa 24 lipca (Gutek Film)
„Myślę, że misją ‘Lekcji miłości’ jest ratowanie życia. Misją kolejnego – ratowanie dusz” – do następnego projektu przedstawionego na Docs to Go wprowadziła Rada Šešić. To „xABo. Ksiądz Boniecki” Aleksandry Potoczek – prezentowany w ramach 60. Krakowskiego Festiwalu Filmowego i oczekujący na letnią premierę kinową w Polsce. W czasie pitchingu autorka przybliżyła kulisy powstania filmu – trzy lata podróży z księdzem Bonieckim. Celem prezentacji było przede wszystkim znalezienie zagranicznych partnerów dla filmu – dystrybutorów, festiwali. „To angażująca opowieść o starszym, mądrym człowieku, duchownym, który stara się zmienić otaczającą go rzeczywistość” – dzieliła się swoimi odczuciami Rada Šešić. „Ksiądz Boniecki jest bardzo dobrze znany w Polsce, ale jego historia ma też duży potencjał międzynarodowy – to, co ksiądz mówi i robi jest istotne dla nas wszystkich”.
DO ŚLUBU
reż. Daniel
Stopa, prod. Małgorzata Staroń, Staroń Film, 71’, planowana data
ukończenia: luty 2021
Prezentacje zamknął pitching filmu „Do ślubu” Daniela Stopy. „Rok temu mój tata dał mi rolkę filmu super 8mm z pytaniem, czy mogę coś z tym zrobić?” – mówił reżyser. „Jasne, ale co to jest? – odpowiedziałem. Nasz ślub. Zamurowało mnie. Tego samego dnia wypożyczyłem projektor i wyświetliłem film. To była premiera, rodzice i ja obejrzeliśmy po raz pierwszy tych kilka magicznych minut, zapisanych 40 lat temu. Mama i tata próbowali zgadnąć, kto jest kto. Ja zobaczyłem rodziców, jakich nigdy nie znałem – młodych i zakochanych. W tym samym czasie ruszyły przygotowania do wesela mojego starszego brata. Dwa wesela, różnica pokoleń, miłość, która przez całe ich życie tak bardzo się zmieniła. To był impuls, aby chwycić za kamerę”. Przez rodziców Daniel Stopa przygląda się też polskiej katolickiej rodzinie i małżeństwu jako takiemu. Przedstawione fragmenty obiecują na pewno sporą dawkę ciepłego humoru i nutę refleksji.
***
Informacje o projekcie
Pitching w wirtualnym Krakowie był pierwszą prezentacją projektów dla szerszej, branżowej, międzynarodowej publiczności. Najciekawsze projekty i najlepsze prezentacje otrzymają nagrody w postaci grantów finansowych, bonów na usługi postprodukcyjne oraz zaproszeń na najważniejsze europejskie markety koprodukcyjne – o łącznej wartości ponad 70 000 PLN. W tym roku będą to: w ramach programu Docs To Start: nagroda HBO Award w wysokości 10 000 PLN, nagroda ColorOffOn – bon na usługi postprodukcyjne o wartości 25 000 PLN, zaproszenie na market koprodukcyjny do Lipska od DOK Leipzig i zaproszenie na pitching od FIPA DOC Festival International Documentaire. W programie Docs To Go! nagrodę na usługi postprodukcyjne w wysokości 25 000 PLN również ufundował ColorOffOn. Wyróżnienie przyzna też Institute of Documentary Film, który wybrany projekt zaprosi do udziału w East Doc Platform. Po prezentacjach zorganizowano spotkania one on one.
Innym wydarzeniem DOC LAB POLAND w ramach KFF Industry jest piąta edycja marketu koprodukcyjnego, w tym roku organizowanego pod nową nazwą: CEDOC MARKET (Central European Documentary Co-production Market), który potrwa od 3 do 5 czerwca. Weźmie w nim udział kolejnych 30 uczestników z Polski i zagranicy, którzy poszukują partnerów koprodukcyjnych do rozwijanych przez siebie filmów.
DOC LAB POLAND 2020 jest organizowany przez Fundację Filmową im. Władysława Ślesickiego we współpracy z Krakowskim Festiwalem Filmowym. Partnerami tegorocznej edycji są: Polski Instytut Sztuki Filmowej, Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Fundacja Współpracy Polsko-Niemieckiej, Creative Europe Desk Polska, HBO Europe, Mazowiecki Instytut Kultury, Mazovia Warsaw Film Commission, Krakowskie Biuro Festiwalowe, Krakow Film Commission, Filmoteka Narodowa Instytut Audiowizualny, ColorOffOn, Krajowa Izba Producentów Audiowizualnych, kancelaria MKZ Partnerzy, FIPA DOC Festival International Documentaire, Institute of Documentary Films, DOK Leipzig, Warszawski Festiwal Filmowy. Patronami medialnymi są: Film&TV Kamera, Magazyn FilmPro, Polish Docs, TVP Kultura i Magazyn Filmowy SFP.