Oleg Sencow z Orłem za Odwagę i Niezłomność

Uroczystość odbyła się w warszawskim kinie Muranów, a nagrodę wręczył Dariusz Jabłoński, Prezydent Polskiej Akademii Filmowej w obecności Agnieszki Holland, przewodniczącej Europejskiej Akademii Filmowej, Małgorzaty Kidawy-Błońskiej, członkini Polskiej Akademii Filmowej, wicemarszałek Sejmu RP oraz Andrija Deszczycy, ambasadora Ukrainy w Polsce, a także Izabeli Wójcik, dyrektorki Polskiej Akademii Filmowej oraz Violetty Kamińskiej, dyrektorki Niezależnej Fundacji Filmowej. Oleg Sencow dziękował Polakom za wsparcie, mówił, tak jak w Polsce tylko na Ukrainie o Nim pamiętali, dlatego dzisiaj odwiedzając Polskę czuje się jakby wrócił do domu.

Spotkanie z Olegiem Sencowem, fot. materiały prasowe

Dzisiejsza wizyta ukraińskiego reżysera w Warszawie jest jednocześnie pierwszą w Polsce po jego uwolnieniu 7 września tego roku. Oleg Sencow wraz z 34 innymi więźniami powrócił wtedy na Ukrainę. Odsiedział ponad 5 lat z wyroku 20 lat ciężkiego obozu dla najgroźniejszych przestępców, na jakie skazał go rosyjski sąd wbrew protestom całego świata.

"Niemożliwe stało się możliwym! Oleg Sencow jest wolny! Uwolnienie ukraińskiego reżysera jest również sukcesem międzynarodowej solidarności twórców, a wśród nich – także polskich artystów. Polska Akademia Filmowa od chwili zatrzymania Olega Sencowa nie ustawała w staraniach o jego uwolnienie, angażując w tę sprawę m.in. polski Parlament, prezydenta Unii Europejskiej Donalda Tuska, który zabierał głos miedzy innymi na spotkaniu grupy G7, oraz prezydenta Lecha Wałęsę, który nominował ukraińskiego reżysera do Pokojowej Nagrody Nobla.

Spotkanie z Olegiem Sencowem, fot. materiały prasowe

Polska Akademia Filmowa zainicjowała także coroczną akcję solidarności podczas ceremonii wręczenia Polskich Nagród Filmowych Orły, podnosząc żółte kartki w obronie Sencowa. W ślad za Akademią żółte kartki wznosił cały świat. Po latach wytrwałości i walki żółte kartki pokazały swoją siłę! Dziś podnieśliśmy je jeszcze raz, tym razem w czasie triumfalnego powitania wolnego Olega Sencowa.  Jego postawa jest i będzie wzorem dla wszystkich, wzorem odwagi wobec przemocy autorytarnych rządów i przykładem gotowości do płacenia najwyższej ceny za swoje przekonania" – powiedział Dariusz Jabłoński, prezydent Polskiej Akademii Filmowej.

W maju 2014 roku Oleg Sencow został aresztowany przez Federalną Służbę Bezpieczeństwa Rosyjskiej Federacji w jego domu w Symferopolu na Krymie i oskarżony o terroryzm. Przewieziony potajemnie do Rosji, był więziony bez wyroku przez kilkanaście miesięcy w moskiewskim więzieniu Lefortowo. Sencow był zaangażowany w wydarzenia na Majdanie, a potem protestował przeciwko aneksji przez Rosję rodzinnego Krymu, gdzie mieszkał wraz z żoną i dwójką dzieci.

Proces Olega zaczął się w lipcu 2015 roku w Rostowie nad Donem, po ponad roku od uwięzienia. Podczas przesłuchań główny świadek oskarżenia przed sądem odwołał swoje zeznania obciążające Sencowa jako złożone pod presją i przymusem. Mimo tego Oleg został skazany na 20 lat ciężkiego obozu karnego. Apelacja i apele międzynarodowej społeczności ludzi kultury zostały przez władze rosyjskie odrzucone. Odsiedział łącznie ponad 5 lat, głównie w łagrze na dalekiej Syberii. W maju 2018 roku Sencow rozpoczął trwający 145 dni strajk głodowy, żądając zwolnienia wszystkich ukraińskich więźniów politycznych w Rosji. Sencow pod groźbą przymusowego karmienia z powodu krytycznego stanu zdrowia i na prośbę międzynarodowej społeczności przerwał swoją głodówkę w październiku 2018 roku. Każdego dnia, będąc w więzieniu, Sencow kontynuował walkę o swoje przekonania i wolność Ukrainy. Po wyjściu z więzienia Oleg Sencow powrócił na Ukrainę. Dzisiaj był pierwszy raz w Polsce po uwolnieniu.