PORTAL
start
Aktualności
Filmy polskie
Box office
Baza wiedzy
Książki filmowe
Dokument
Scenarzyści
Po godzinach
Blogi
Konkursy
SFP
start
Wydarzenia
Komunikaty
Pożegnania
Zostań członkiem SFP
Informacje
Dla członków SFP
Kontakt
ZAPA
www.zapa.org.pl
Komunikaty
Informacje
Zapisy do ZAPA
Kontakt
KINO KULTURA
www.kinokultura.pl
Aktualności
Informacje
Repertuar
Kontakt
STUDIO MUNKA
www.studiomunka.pl
Aktualności
Informacje
Zgłoś projekt
Kontakt
AKTORZY POLSCY
www.aktorzypolscy.pl
Aktualności
Informacje
Szukaj
Kontakt
FILMOWCY POLSCY
www.filmowcypolscy.pl
Aktualnosci
Informacje
Szukaj
Kontakt
MAGAZYN FILMOWY
start
O magazynie
Kontakt
STARA ŁAŹNIA
www.restauracjalaznia.pl
Aktualności
Informacje
Rezerwacja
Kontakt
PKMW
start
Aktualności
Filmy
O programie
Kontakt
Portal
SFP
ZAPA
Kino Kultura
Studio Munka
Magazyn Filmowy
Stara Łaźnia
PKMW
MENU
Józef Gębski – znany dokumentalista, a także autor filmów fabularnych i animowanych, jak również publicysta i pedagog , wieloletni członek Stowarzyszenia Filmowców Polskich, 30 maja 2019 roku obchodzi swoje 80. urodziny.
Pochodzi z Kielc. Kinem interesował się od dziecka. Już podczas studiów na Uniwersytecie Warszawskim, gdzie ukończył historię sztuki (1965), aktywnie uczestniczył w amatorskim ruchu filmowym. Jest absolwentem Wydziału Reżyserii łódzkiej Szkoły Filmowej (1969; dyplom 1971). W trakcie studiów zaprzyjaźnił się z Antonim Halorem, z którym stworzył artystyczny tandem reżyserski. Już ich pierwszy wspólny film – „Testament” (1969), dokument poświęcony Tadeuszowi Borowskiemu, okazał się wielkim sukcesem, czego dowodem Srebrny Lajkonik na festiwalu w Krakowie (1970) oraz Nagroda Jury na festiwalu w Tours (1971). Razem zrealizowali jeszcze kilkanaście filmów dokumentalnych, m.in. uhonorowaną dyplomem na festiwalu krakowskim (1971) impresję o górniczej profesji „Czarne – zielone” (1971), wyróżniony w Tampere (1974) poetycki esej o dwóch pokoleniach Polaków „Jeden plus jeden” (1972), nagrodzony w Krakowie Brązowym Lajkonikiem (1973) montażowy dokument powracający do okrucieństw wojennych „Notatnik 14-ty” (1973).

Ten odnoszący sukcesy w kinie dokumentalnym reżyserski tandem ma na swym koncie również... filmy animowane – „Drzewo szczęśliwe” (1970), „Człowiek = człowiek” (1971) i „Nieustraszeni wykonawcy Mozarta K.K. 136” (1972), oraz fabularne debiuty, zarówno pełnometrażowy – „Opis obyczajów” (1972), jak i krótkometrażowy – „Klowni” (1975). Ta zabawna krótka groteska o cudownym dziecku wychowywanym przez rodzinę cyrkowców była ich filmem pożegnalnym. Od połowy lat 70. ubiegłego wieku każdy z członków tego niezwykle interesującego duetu artystycznego zaczął pracować wyłącznie na swoje konto.

Pierwszy samodzielny dokument Gębskiego – „Rozalia i Wojciech Grzegorczykowie, poeci ludowi w jesieni życia” (1976) to obraz jednego dnia z życia pary starszych ludzi mieszkających w starej, rozpadającej się chałupie. Piękna i wzruszająca impresja o ludzkim przemijaniu. Spośród ponad osiemdziesięciu filmów dokumentalnych nakręconych przez Gębskiego – niezwykle różnorodnych tematycznie i metrażowo – warto wymienić: „Próbę rekonstrukcji” (1976) o pierwszych latach powojennych, „Na anioł chłopski” (1978) o początkach niepodległego państwa polskiego, „Na Chełmskiej” (1979; współreżyseria: Ludwik Perski) o macierzystej wytwórni, „Dunikowski” (1983) o słynnym rzeźbiarzu, „Portret artysty we wnętrzu” (1985) o Jerzym Dudzie-Graczu, „Film znaleziony w Katyniu” (1992), „Zbrodnia na Kołymie” (1993), „AK. Armia podziemna” (1995), „Wiech moja miłość” (2000) o słynnym warszawskim literacie, „Filozofia futbolu” (2005), „Katyń” (2007). Wiele dokumentów Gębskiego zostało uhonorowanych prestiżowymi nagrodami, m.in.: „Bawiłem w Oświęcimiu” (1982) – wyróżnieniem CIDALC w Krakowie (1983), „203 sprawiedliwych” (1985) – nagrodą za próbę odnowienia form dokumentalnych, także w Krakowie (1986), „Sybiracy” (1988) – Srebrnym Lajkonikiem w Krakowie i II Nagrodą na Festiwalu Filmów Społeczno-Politycznych w Łodzi (1988), „Z archipelagu Gułag” (1989) – nagrodą w Lipsku (1990), „Picasso w Warszawie, czyli jak się to zaczęło” (1992) – Nagroda Główna w Keszethely (1983), „Nie zabijaj” (1991) – dyplom honorowy na łódzkim Festiwalu Mediów „Człowiek w Zagrożeniu” (1993).

Józef Gębski to twórca niezwykle wszechstronny, a zarazem pracowity. Obok ponad setki dokumentów, zrealizowanych solo lub w duecie , ma w swym dorobku kilka animacji, m.in. „Recordissimo” (1978) i „Okno na cały świat”(1979), komediowych fabuł krótko- i pełnometrażowych, m.in. „Filip z konopi” (1981) i „Smażalnia story” (1984), a także wiele niezwykle interesujących esejów, publikowanych na łamach m.in. „Filmu”, „Ekranu”, „Kina”, „Video Clubu”, „TelePro”, „Kwartalnika Filmowego”, „Magazynu Filmowego”. Pisze głównie o komedii, grotesce, gagu i o mistrzach filmowego rozbawiania. Jacques Tati, Charles Chaplin, bracia Marx, Woody Allen – to jego mistrzowie.

„Ludzie są aktorami na scenie świata. Warto jednak być także widzem” – powiedział kiedyś Tati. Drogi Józefie, kolejnych udanych filmów – i tych zrealizowanych, i tych obejrzanych.
Jerzy Armata
SFP
Ostatnia aktualizacja:  29.05.2019
Zobacz również
fot. Jacek Czerwiński/SFP
Zgłoś się na Letnią Akademię Nowe Horyzonty (LANH)
"Zasada przyjemności" wkrótce w CANAL+
Copyright © by Stowarzyszenie Filmowców Polskich 2002 - 2024
Scroll