Krzysztof Kopczyński – dokument nie zna granic

Jest warszawiakiem, całe swe zawodowe życie związał z tym miastem. W 1983 roku ukończył Wydział Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego, dziesięć lat później obronił doktorat u prof. Marii Janion. Jeszcze w trakcie studiów zajął się pracą dziennikarską, redagując uniwersytecki miesięcznik „Głos Wolny Wolność Ubezpieczający”. Współpracownik podziemnego wydawnictwa CDN, współzałożyciel i wydawca miesięcznika „Ex Libris”, wykładowca akademicki związany z Zakładem Retoryki i Mediów Polonistyki Stosowanej UW.

Ma na swym koncie kilkadziesiąt artykułów naukowych dotyczących kultury polskiej XIX wieku i współczesnej oraz mediów, a także cztery książki („Przed przystankiem Niepodległość. Paryska »Kultura« i kraj w latach1980-1989”, Warszawa 1990; „Mickiewicz i jego czytelnicy. O recepcji wieszcza w zaborze rosyjskim w latach 1831-1855”, Warszawa 1994; „Od romantyzmu ku erze nowych mediów”, Kraków 2003; „Dybuk. Opowieść nieważności świata”, Warszawa 2017). Ta ostatnia została uznana za najlepszą publikację na temat innych kultur, religii i cywilizacji roku 2017, przynosząc mu Nagrodę im. Beaty Pawlak.

Główną pasją Kopczyńskiego jest jednak film. Od 1991 roku współpracuje z telewizją (od 1995 roku jako niezależny producent filmowy i telewizyjny). Jest właścicielem firmy Eureka Film, zajmującej się produkcją filmów i programów dokumentalnych, a także doradztwem medialnym. Wyprodukował ponad 70 filmów, m.in. 13-odcinkowy znakomity cykl „Rosja – Polska. Nowe spojrzenie” (2005-2009), na który spadła istna lawina festiwalowych trofeów – od Krakowa, przez Lizbonę, Pampelunę po Chicago, a także „Latawce” (2007) Beaty Dzianowicz, nagrodzone m.in. w Locarno, Abu Dhabi, Petersburgu i Kazaniu, „Warszawę do wzięcia” (2009) Karoliny Bielawskiej i Julii Ruszkiewicz, uhonorowane Złotym Lajkonikiem w Krakowie i Nagrodą Specjalną w Houston, czy polsko-rosyjski dokument Aleksandra Gutmana „17 sierpnia” (2009), nagrodzony m.in. w Montrealu, Berlinie, Trieście, Mumbaju, Belgradzie.

W 1992 roku Kopczyński zadebiutował jako scenarzysta dokumentem „Kot. Wspomnienie o Konstantym Jeleńskim”, zrealizowanym przez Jerzego Zalewskiego, a piętnaście lat później sam stanął za kamerą. Punktem wyjścia „Kamiennej ciszy” (2007) było wstrząsające zdarzenie, do jakiego doszło w 2005 roku w afgańskiej wiosce Spingul, gdzie zabito kobietę posądzoną o cudzołóstwo. Ten przejmujący dokument przyniósł Kopczyńskiemu wiele prestiżowych laurów, m.in. w Chicago, Guia de Isora, Kijowie, Lipsku i Krakowie. Podobnie jak jego kolejna realizacja – „Dybuk. Rzecz o wędrówce dusz” (2015), nagrodzona m.in. w Krakowie, Odessie, Lipsku, Warszawie i Moskwie. Jak widać, dokumenty Kopczyńskiego – zarówno jeśli chodzi o ich zawartość treściową, jak i „wędrówkę festiwalową” – nie znają granic.