Sukcesy polskiej animacji w 2017 roku

To był świetny rok dla polskiego filmu animowanego. Za sprawą jubileuszu 70-lecia polskiej animacji Polska była gościem honorowym wielu wydarzeń branżowych. Polskie produkcje gościły w programach najważniejszych festiwali poświęconych filmom animowanym, zdobyły wiele nagród, a biorący udział w pitchingach i targach polscy twórcy pozyskali nowych partnerów, dzięki którym możemy się spodziewać dalszego rozwoju rynku polskiej animacji. Ubiegły rok przyniósł polskiej branży animowanej także wiele sukcesów dystrybucyjnych.

"Twój Vincent" zdobywa świat
Jednym z największych osiągnięć polskiej animacji ostatnich lat jest niewątpliwie film "Twój Vincent". Współfinansowana przez Polski Instytut Sztuki Filmowej animacja, wyreżyserowana przez Dorotę Kobielę i Hugh Welchmana, została wyprodukowana przez BreakThru Films i Trademark Films. Ten długo wyczekiwany film jest przykładem połączenia sukcesu artystycznego i komercyjnego. Znalazł uznanie wśród widzów i krytyków na całym świecie, a przez wielu z nich określany jest jako wydarzenie roku. O filmie pisały m.in. takie międzynarodowe magazyny i portale jak: „The Guardian”, „IndieWire”, „Variety”, „Deadline”, „The Hollywood Reporter”, „Screen International”. Recenzent „IndieWire”, Bill Desowitz, uznał go za „wyjątkowo wciągające animowane doznanie”. W maju, magazyn „Variety” opublikował listę najlepszych animatorów, których karierę warto obserwować (10 Animators to Watch 2017), wśród których nie mogło zabraknąć Doroty Kobieli.

Światowa premiera „Twojego Vincenta” odbyła się na Międzynarodowym Festiwalu Filmów Animowanych w Annecy. Na tym jednym z najważniejszych festiwali poświęconych animacji polski film otrzymał nagrodę publiczności. Został również nagrodzony m.in. na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Szanghaju (nagroda dla najlepszego filmu animowanego) i Festiwalu Filmowym Ajyal w Dausze (najlepszy pełnometrażowy film dla młodych widzów).

"Twój Vincent", fot. Next Film.

Pokaz „Twojego Vincenta” otworzył Festiwal Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni, gdzie obraz był prezentowany w Konkursie Głównym. Wcześniej animację mogli zobaczyć widzowie Międzynarodowego Festiwalu Filmowego T-Mobile Nowe Horyzonty we Wrocławiu. 6 października film wszedł na ekrany polskich kin. Polskim dystrybutorem filmu jest Next Film. Do końca 2017 roku „Twojego Vincenta” obejrzało ponad 365 tysięcy widzów.

Film został bardzo dobrze przyjęty nie tylko przez krytyków, ale także widzów i branżę filmową. Na swoim koncie ma nominacje m.in. do nagrody Critics’ Choice (ogłoszenie zwycięzców 11 stycznia), nagród Detroit Film Critics Society i Los Angeles Online Film Critics Society, a także 3 nominacje do prestiżowych amerykańskich nagród Annie Awards, przyznawanych najlepszym animacjom.

Zwieńczeniem sukcesów w 2017 roku było przyznanie „Twojemu Vincentowi” Europejskiej Nagrody Filmowej dla Najlepszego Europejskiego Pełnometrażowego Filmu Animowanego oraz nominacji do Złotego Globu.

Film jest poważnym kandydatem do zdobycia Oscara w kategorii Najlepszy Pełnometrażowy Film Animowany. Wśród 26 pełnometrażowych filmów animowanych z całego świata, obok „Twojego Vincenta”, szansę na nominację ma też "Magiczna zima Muminków". Lista filmów, które otrzymały nominację do Oscara zostanie ogłoszona 23 stycznia 2018 roku.

Światowa dystrybucja „Twojego Vincenta”
"Twój Vincent" został sprzedany do ponad 130 krajów i według informacji producenta zarobił już ponad 30 milionów dolarów. Polsko-brytyjska koprodukcja cieszy się dużą popularnością m.in. w Stanach Zjednoczonych, Chinach, Korei Południowej, Wielkiej Brytanii i we Włoszech. W najbliższym czasie film będzie miał premierę m.in. w Hiszpanii (12 stycznia), Singapurze (18 stycznia) i Danii (15 marca). Od 16 stycznia będzie go można kupić na amerykańskiej platformie zakupowej Amazon, gdzie już teraz trafił do grona najbardziej polecanych wydawnictw.

"Magiczna zima Muminków", fot. Animoon.

"Magiczna zima Muminków"
Pod koniec roku do kin weszła, współfinansowana przez Polski Instytut Sztuki Filmowej, polsko-fińska koprodukcja "Magiczna zima Muminków" w reżyserii Jakuba Wrońskiego i Iry Carpelan. Scenariusz filmu autorstwa Małgorzaty Więckowicz-Żyły, Piotra Szczepanowicza i Iry Carpelan powstał na podstawie prozy Tove Jansson. Film wyprodukowany przez studio Animoon i fińską Filmkompaniet, opiera się na wykorzystaniu materiałów z serii oraz filmów lalkowych wyprodukowanych przez Film Polski oraz Jupiter Film w latach 80. Od 22 grudnia 2017 roku można go oglądać w polskich kinach. Polskim dystrybutorem filmu jest UIP. Do końca roku „Magiczną zimę Muminków” obejrzało ponad 45 tysięcy widzów. Film trafił też na ekrany kin m.in. w Skandynawii, Francji i Japonii.

"Za króla Krakusa",

70-lecie polskiej animacji
Rok 2017 był dla polskiego filmu wyjątkowy, ponieważ przypadł na 70-lecie polskiej animacji (data liczona jest od powstania pierwszego polskiego profesjonalnego filmu animowanego „Za króla Krakusa” Zenona Wasilewskiego).

Dzięki obchodzonemu w tym roku jubileuszowi ukazało się wiele artykułów w branżowych magazynach, a specjalne sekcje poświęcone polskim animacjom były obecne na największych światowych festiwalach. Inauguracja obchodów 70-lecia polskiej animacji odbyła się na Krakowskim Festiwalu Filmowym. Z tej okazji Rada Programowa Krakowskiej Fundacji Filmowej postanowiła uhonorować nagrodą Smoka Smoków dwóch wybitnych twórców tego gatunku, Witolda Giersza i Daniela Szczechurę.

Dzięki aktywnemu działaniu Stowarzyszenia Producentów Polskiej Animacji (SPPA) i wsparciu PISF, Polska była gościem specjalnym podczas najważniejszych wydarzeń branżowych poświęconych filmowi animowanemu takich jak: Visegrad Animation Forum, MIFA przy festiwalu w Annecy, Cartoon Forum w Tuluzie, MIPCOM w Cannes, CINEKID for Professionals w Amsterdamie oraz Międzynarodowy Festiwal Filmów Krótkometrażowych i Nowych Mediów w Shenzen w Chinach.

W roku jubileuszowym dla polskiej animacji odbyło się wiele przeglądów polskich filmów animowanych w ramach projektu prowadzonego przez Krakowską Fundację Filmową (KFF) Polish Docs / Polish Animations Intercontinental wspieranego przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego i Polski Instytut Sztuki Filmowej. W 2017 roku fokusy na polską animację odbyły się m.in. na Międzynarodowym Festiwalu Kreskówek i Animacji (SICAF), gdzie Polska była gościem honorowym, i Międzynarodowym Festiwalu Filmów Krótkometrażowych Asiana, gdzie nasz kraj był promowany w ramach sekcji Meet Polish Animated Films through Time. Oba festiwale odbyły się w Seulu. Poza tym KFF zorganizowała pokazy polskich animacji, dyskusje panelowe, wykłady mistrzowskie i warsztaty m.in. na festiwalach: FIDBA w Buenos Aires, LET’S CEE w Wiedniu, portugalskim Curtas Villa do Conde, Aesthetica w Yorku. Polskie animacje znalazły się również w specjalnej sekcji Polish Film Week zorganizowanej na Festiwalu Filmów Krótkometrażowych w Brilla Shorts Theatre w Tokio.

Oprócz fokusów zorganizowanych przez Krakowską Fundację Filmową, w promocję polskich animacji na festiwalach włączyło się SPPA. Najnowsze produkcje pokazane zostały na festiwalach: Anibar w Peciu, Encounters w Bristolu, Kineko w Tokio, Kinoodyseea w Bukareszcie i Black Nights w Tallinie.

Z inicjatywy PISF oraz we współpracy z Instytutem Kultury Polskiej w Nowym Jorku powstał program Under the radar: 70 years of Polish Animation zaprezentowany podczas Festiwalu Filmowego w Mill Valley w Kalifornii.

Dzięki współpracy Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej, Filmoteki Narodowej – Instytutu Audiowizualnego i Instytutu Kultury Polskiej w Nowym Jorku przeglądy polskich animacji zostały zorganizowane w kilku miastach Stanów Zjednoczonych oraz w Vancouver w Kanadzie.

W programie Międzynarodowego Festiwalu Filmowego w Szanghaju znalazła się sekcja poświęcona współczesnym polskim krótkometrażowym filmom animowanym. Pod nazwą „Forma i styl. 70 lat polskiej animacji” odbyły się także wykłady mistrzowskie dla studentów Instytutu Filmu Światowego. Wydarzenia zostały zorganizowane dzięki zaangażowaniu Instytutu Adama Mickiewicza, pod marką Culture.pl, przy wsparciu Instytutu Polskiego w Pekinie.

"Cipka", reż. Renata Gąsiorowska.

Sukcesy polskich animacji krótkometrażowych
Niezmiennie sukcesy międzynarodowe odnoszą polskie animacje krótkometrażowe. Wśród najczęściej pokazywanych i nagradzanych filmów 2017 roku można wymienić „Cipkę” Renaty Gąsiorowskiej, "Figury niemożliwe i inne historie II" Marty Pajek oraz „O Matko!” Pauliny Ziółkowskiej.

Film Renaty Gąsiorowskiej, wyprodukowany przez Szkołę Filmową w Łodzi, został pokazany do tej pory na blisko 190 zagranicznych festiwalach i okazał się prawdziwym fenomenem frekwencyjnym. Animacja prezentowana była m.in. na Festiwalu Filmowym Sundance i Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Annecy. Została nagrodzona na prestiżowym Międzynarodowym Festiwalu Filmów Krótkometrażowych w Clermont-Ferrand. "Cipka" zdobyła także nagrody m.in na: DOK Leipzig, AFI Fest w Los Angeles, SXSW w Austin, Tricky Women w Wiedniu, Festiwalu Filmowym w Poitiers, Międzynarodowym Festiwalu Filmów Krótkometrażowych w Lille, Animafest w Zagrzebiu, Anibar w Peciu czy na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Seattle.

Z kolei animacja "Figury niemożliwe i inne historie II" Marty Pajek – druga część tryptyku, którego producentem jest studio Animoon – była pokazana na ponad 60 festiwalach w Polsce i zagranicą i zdobyła nagrody m.in. na: Krakowskim Festiwalu Filmowym, Trickfilms w Stuttgarcie (Grand Prix), Fantoche w Baden, Międzynarodowym Festiwalu Filmów Animowanych w Paryżu i Tricky Women w Wiedniu.

Rok 2017 to także nagrody dla filmów „O Matko!” Pauliny Ziółkowskiej i „Dziwny przypadek” Zbigniewa Czapli. Film Pauliny Ziółkowskiej zdobył nagrody m.in. na: Krakowskim Festiwalu Filmowym, Cinanima w Espinho, Reanima w Bergen, Anibar w Peciu oraz otrzymał nominację do pierwszej edycji Europejskich Nagród dla Najlepszych Animacji (Emile Awards). Producentami filmu są Fumi Studio i Szkoła Filmowa w Łodzi.

Zbigniew Czapla został podwójnie nagrodzony na Krakowskim Festiwalu Filmowym. Za swój film „Dziwny przypadek” otrzymał nagrodę Srebrnego Smoka w konkursie polskim oraz Srebrnego Lajkonika w konkursie międzynarodowym. Producentem filmu jest Warsztat Filmowy.

Na festiwalach w ubiegłym roku były pokazywane i często nagradzane także filmy: „Kosmos” Darii Kopiec (WJTeam), „Sprawa Moczarskiego” Tomasza Siwińskiego (Fumi Studio, Fundacja im. Kazimierza i Zofii Moczarskich), „Ucieczka” Jarosława Konopki (Studio Filmowe Anima-Pol), „Wcielenie” Barbary Rupik (Szkoła Filmowa w Łodzi), „Ciało obce” Marty Magnuskiej (Szkoła Filmowa w Łodzi), „Debiut” Katarzyny Kijek (Studio Munka – SFP), „XOXO – Pocałunki i uściski” Wioletty Sowy (Sowa Film), „Wyjdę z siebie” Karoliny Specht (Szkoła Filmowa w Łodzi), „Czerń” Tomasza Popakula (Tomasz Popakul), „Druciane oprawki” Bartosza Kędzierskiego (Studio Filmowe Kineskop).

Polskie serie animowane podbijają świat
Potwierdzeniem dobrej kondycji polskiej animacji są sukcesy polskich seriali animowanych, które cieszą się coraz większym zainteresowaniem stacji telewizyjnych w kraju i na świecie.

Serial studia Animoon, „Przytul mnie”, w reżyserii Mateusza Jarmulskiego, ma szansę zostać pierwszą produkcją animowaną w koprodukcji Polski z Chinami. Nawiązanie współpracy było możliwe dzięki spotkaniom przedstawicieli firm (Animoon i chińskiej Animex) w ramach targów MIFA oraz Mipcom. Serial emitowany jest na antenie telewizji Puls 2. Najmłodsi odbiorcy mogą też oglądać seriale „Kuba i Śruba” w reżyserii Bronisława Zemana, Andrzeja Orzechowskiego i Marka Burdy, którego producentem jest Studio Filmów Rysunkowych w Bielsku-Białej (Puls 2) oraz „Rodzina Treflików” w reżyserii Marka Skrobeckiego, zrealizowana przez Studio TREFL S.A. (TVP ABC) oraz „Żubr Pompik” wyprodukowany przez EGo Film (TVP ABC). Reżyserem nadzorującym serię jest Wiesław Zięba. Polskie serie cieszą się dużą popularnością wśród widzów.

Znakomicie radzi sobie serial „Agi Bagi”, wyprodukowany przez Badi Badi, który od czasu premiery w 2015 roku trafił na ekrany już w ponad 60 krajach i został przetłumaczony na 11 języków. W tym roku premierę miał 2. sezon, w 2018 roku ukończony zostanie sezon 3.

W 2017 roku seria została sprzedana do Azji i jest emitowana w Chinach, Wietnamie, Indiach i Korei Południowej. W Polsce serial można oglądać na kanałach TVP ABC, Polsat Jim Jam, Ipla.tv, Player.pl, StrefaBajek.pl, Chilli.tv oraz został wydany na DVD.

Coraz więcej animacji w kinach
W tym roku na ekranach kin, oprócz „Twojego Vincenta” i „Magicznej zimy Muminków”, mogliśmy oglądać także serial „Przytul mnie” (wyświetlany był w 42 kinach sieci Helios w ramach akcji „Tato, chodź do kina”, oraz podczas indywidualnych pokazów w kinach studyjnych) i krótkometrażową animację Marty Pajek "Figury niemożliwe i inne historie II", która dzięki wygranej na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym Animator weszła do kin razem z fińsko-litewskim filmem „Dwie noce do rana” (dystrybucja Spectator).

1. Konferencja Animatorów i 50. urodziny Reksia
W zeszłym roku po raz pierwszy odbyła się Konferencja Animatorów. Podczas wydarzenia organizowanego w ramach Międzynarodowego Festiwalu Filmów Animowanych Animator w Poznaniu twórcy rozmawiali o kondycji polskiej animacji i dyskutowali na temat sytuacji reżyserów polskich filmów animowanych. Na koniec warto wspomnieć o wydarzeniach związanych z 50. rocznicą urodzin Reksia, bohatera polskiej animacji, której pierwszy odcinek trafił na ekrany właśnie 50 lat temu. Z tej okazji widzowie mogli obejrzeć wybrane epizody, m.in. podczas festiwali Kino w Trampkach i wyżej wspomnianego Encounters w Bristolu.