Tadeusz Sobolewski nie wychodzi z kina

Jest rodowitym warszawiakiem, absolwentem słynnego VI Liceum Ogólnokształcącego im. Tadeusza Reytana oraz polonistyki na Uniwersytecie Warszawskiem (1970). Po studiach krótko pracował w Filmotece Polskiej, a potem już w redakcjach, gdzie pisał o filmie: w latach 1974-1981 w tygodniku „Film”, od 1981 roku w miesięczniku „Kino”, którego przez pięć lat był redaktorem naczelnym (1990-1994), a  od 1994 – w „Gazecie Wyborczej”. Przez wiele lat współtworzył i współprowadził z Grażyną Torbicką niezwykle popularny program TVP – „Kocham Kino”.

Bardzo szybko zajął w polskiej krytyce – jak pisze prof. Tadeusz Lubelski na łamach „Encyklopedii kina” (2003) – „odrębne, indywidualne miejsce, łącząc skrajnie osobisty ton z interpretacyjną przenikliwością i stylistyczną wirtuozerią, traktując krytykę jako szczególny przypadek wypowiedzi literackiej”. Najlepszym tego przykładem – publikowane od 1994 roku w „Kinie” – comiesięczne felietony „Swoimi słowami”, które mają bardziej charakter literackiego zwierzenia niż krytycznego dyskursu. Za swą działalność krytyczną został uhonorowany Nagrodą Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej (2012) oraz Nagrodą ZAiKS-u im. Krzysztofa Teodora Toeplitza (2015).

Jego najlepsze recenzje znalazły się w książce „Za duży blask. O kinie współczesnym” (2004), „Dziecko Peerelu” (2000) to tom esejów, „Człowiek Miron” (2012) – niekonwencjonalny portret Białoszewskiego, jego duchowego mistrza, a „Dziennik dziennikarza: stare grzechy” (1988) i „Malowanie na Targowej” (2003) – proza łącząca wspomnienia rodzinne z wnikliwą obserwacją codzienności. „Za duży blask..” przyniósł Sobolewskiemu Nagrodę im. Bolesława Michałka za najlepszą książkę filmową roku 2004, a „Człowiek Miron” – nominację do Nagrody Literackiej Nike (2013).

Tadeusz Sobolewski jest także autorem telewizyjnej adaptacji „Pamiętnika z Powstania Warszawskiego” Mirona Białoszewskiego, wyreżyserowanej przez Marię Zmarz-Koczanowicz, uhonorowanej Grand Prix na Festiwalu Polskiego Radia i Teatru Telewizji Polskiej „Dwa Teatry” w Sopocie (2005), oraz współautorem scenariusza pełnometrażowego debiutu fabularnego Piotra Szulkina „Golem” (1979), nagrodzonego (właśnie za scenariusz) na Międzynarodowym Festiwalu Filmów Fantastycznych w Madrycie (1981). W jednym z wywiadów reżyser filmu (także współscenarzysta) wyznał, że powieści Gustava Meyrinka „Golem”, która stała się główną inspiracją jego dzieła, nie czytał, a opowiedział mu je Sobolewski. Był także konsultantem dokumentu Marii Zmarz-Koczanowicz „Pokolenie 89” (2002) oraz fabuły Andrzeja Barańskiego „Parę osób, mały czas” (2005), poświęconej Mironowi Białoszewskiemu. Pojawił się w kilku epizodycznych rolach, m.in. w „Białym małżeństwie” (1992) Magdaleny Łazarkiewicz i „Amatorze” (1979) Krzysztofa Kieślowskiego, a także spektaklu telewizyjnym Piotra Szulkina „Opinia” (1978).

Często swe relacje festiwalowe, publikowane na łamach „Gazety Wyborczej”, opatruje nadtytułem „Nie wychodzę z kina”. No właśnie, bo Sobolewski to krytyk, który kocha kino i rzeczywiście spędza w nim dużą część swego życia. Drogi Jubilacie, dalej nie wychodź z kina i racz nas „swoimi słowami” jak najdłużej!