Edmund Zbigniew Szaniawski – najpierw z bronią, później z kamerą

Edmund Zbigniew Szaniawski urodził się 10 lipca 1922 roku w miejscowości Zabłudów. Jest absolwentem Akademii Nauk Politycznych na Uniwersytecie Warszawskim. W 1965 roku związał się z Wytwórnią Filmową „Czołówka”, wcześniej zdobywając umiejętności reżyserskie w Ośrodku Usług Filmowych i Reklamy Kinowej. Ma na swym koncie blisko 150 filmów dokumentalnych oraz oświatowych. Wiele z nich poświęcił tragicznym epizodom z naszej historii, m.in. „Przewrót majowy” (1977), „Wkład Polski w rozgromieniu III Rzeszy” (1978), „Monte Cassino – czterdzieści lat po bitwie” (1984) „Generał Stanisław Sosabowski” (1987), „Nieznany żołnierz” (1992), „Stefan Starzyński” (1993), „Monte Cassino – pięćdziesiąt lat po wojnie” (1994), „Lata więzienne prymasa Wyszyńskiego (1953-1956)” (1995).

Duża część dorobku filmowego Szaniawskiego dotyczy historii Kościoła, jego wybitnych przedstawicieli, m.in. „Prymas Tysiąclecia” (1981), „III podróż Jana Pawła II w Polsce. Warszawa – Kraków” (1987), a także sakralnych zabytków, m.in. „Skarby Jasnej Góry” (1971), „Polskie sanktuarium” (1982), „Z dziejów twierdzy Jasna Góra” (2001).

Reżyser wiele podróżował z kamerą, czego efektem kilkadziesiąt dokumentów zrealizowanych w różnych, często odległych zakątkach globu, m.in. „Z wędrówek po Libanie” (1973), „Z podróży po Syrii” (1973), „Z podróży po Iraku” (1973), „Oto Chile” (1973), „W państwie Inków” (1974), „W dżungli nad Amazonią” (1974), „Pustynia Atacama” (1974), „Peru” (1974), „Wizyta nad Tybrem” (1978), „Polacy w Kurytybie” (1985), „Nowy Meksyk – Indianie w USA” (1986), „Kalifornia” (1986).

Za swe filmy był wielokrotnie nagradzany, m.in. na festiwalach w Berlinie, Leningradzie, Katowicach, Kielcach, Łodzi, Warszawie, Wrocławiu, Zakopanem, a także przez szefa kinematografii oraz ministra obrony narodowej.

Edmund Szaniawski, pseudonim „Zbigniew”, stopień – kapral podchorąży. „Należałem początkowo do Bojowej Organizacji »Wschód«, potem została przemieniona na »Wigry«. Potem przeszedłem do »Pasieki«, będąc adiutantem szefa oddziału wschodniego »Pasieki«. W czasie Powstania byłem w oddziale »Wigry«, pluton »Narocz«. Najpierw byłem w »Parasolu« na Woli, potem w »Zośce« na Starówce, w Śródmieściu” – wspomina po latach.