36. Młodzi i Film: Pozakonkursowe debiuty dokumentalne

Dokument „Beksińscy. Album wideofoniczny” otwierał Krakowski Festiwal Filmowy, gdzie zdobył wyróżnienie oraz rekomendację do Europejskiej Nagrody Filmowej. Pierwowzorem literackim filmu była książka Magdaleny Grzebałkowskiej „Beksińscy. Portret podwójny”. Obraz opowiada pięćdziesiąt lat z życia wybitnego polskiego malarza Zdzisława Beksińskiego. To również historia jego skomplikowanej relacji z synem Tomkiem, niezwykle popularnym dziennikarzem muzycznym, cierpiącym na depresję i podejmującym wielokrotnie próby samobójcze. Reżyser Marcin Borchardt tworzy wstrząsający dokumentalny dramat rodzinny, precyzyjnie zrekonstruowany wyłącznie z prywatnych, nigdy wcześniej w takiej formie niepublikowanych, dźwiękowych i filmowych materiałów z archiwum Beksińskich. Borchardt to to twórca o niezwykłym dorobku. Jest scenarzystą, reżyserem, filmoznawcą, reżyseruje filmy dokumentalne, reklamy, wideoklipy i programy telewizyjne. Jest również autorem monografii „Awangarda muzyki XX wieku. Przewodnik dla początkujących”. 

Weronika Mliczewska, reżyserka i scenarzystka „Długiej drogi”, wyruszyła w podróż do Indii, żeby odnaleźć kobietę, którą spotkała 6 lat wcześniej w Izraelu. Nie znała jej imienia, nie wiedziała skąd jest, jedyne co miała, to zdjęcie poszukiwanej oraz jej różaniec. Mliczewska próbuje zrozumieć, czym jest duchowa więź między nieznajomymi i sprawdzić, co się stanie, gdy przekroczymy własne granice. Zresztą to ciągły temat jej zainteresowań. Wcześniej prowadziła badania terenowe oraz projekty audiowizualne wśród Saamów za Kołem Polarnym oraz w siedzibie ONZ w Genewie. Specjalizuje się w tematach związanych z duchowością i tłumaczy je na język filmu.


"Komunia", reż. Anna Zamecka, fot. Aurora Films.

„Gdzie znajduje się dusza? W sercu? W mózgu? A może gdzie indziej?” – zastanawia się bohater „Ikony” Wojciecha Kasperskiego, sędziwy lekarz, który poświęcił się pracy w szpitalu psychiatrycznym na syberyjskiej prowincji. Miejsce niedostępne dotychczas dla ekip filmowych poznajemy również za pośrednictwem jego mieszkańców: niektórzy z nich spędzili tu po kilkadziesiąt lat. Dyskretne, a zarazem wnikliwe obserwacje codziennego życia pacjentów zamieniają się w medytację na temat nieprzeniknionej ludzkiej natury. Film Kasperskiego zdobył już wiele prestiżowych nagród w tym Srebrny Medal na New York Festivals oraz Złotego Lajkonika, nagrodę za zdjęcia, Nagrodę im. Macieja Szumowskiego, Nagrodę Prezesa SFP za najlepszy montaż i Nagrodę FIPRESCI na Krakowskim Festiwalu Filmowym.

Główną bohaterką "Komunii" jest 14-letnia Ola, która opiekuje się nieudolnym ojcem, niepełnosprawnym bratem oraz nieobecną matką, próbującą ułożyć sobie życie z nowym mężczyzną. Nastolatka stara się na powrót poskładać rodzinę. Pretekstem do połączenia staje się komunia 13-letniego Nikodema. Ola bierze na swoje barki przygotowanie brata do uroczystości. Ma też ogromną nadzieję, że uda się nakłonić matkę do powrotu do domu. Sam Nikodem obserwuje wydarzenia ze swojej niezwykłej perspektywy. "Komunia" Anny Zameckiej to poruszający film o przyspieszonej lekcji dojrzewania, o sile w najsłabszych oraz o pięknie w odrzuconych. "Komunia" zebrała laury na wielu prestiżowych imprezach, m.in. Orła za Najlepszy Film Dokumentalny, Nagrodę Tygodnia Krytyki Filmowej w Locarno, Nagrodę Główną w Konkursie Filmów Dokumentalnych na Warszawskim Festiwalu Filmowym, Nagrodę "Silver Eye" dla Najlepszego filmu długometrażowego na Międzynarodowym Festiwalu Filmów Dokumentalnych w Jihlavie oraz nagrody w Lipsku, Mińsku czy Bratysławie.

  „Obcy na mojej kanapie” Grzegorza Brzozowskiego to obraz współczesnego miasta z perspektywy couchsurferów. Warszawa jawi się tutaj jako miejsce spotkań ludzi z różnych stron świata, w różnym wieku i z różnymi historiami życiowymi. Łączy ich poczucie zagubienia, a także dojmująca potrzeba ucieczki od samotności. Couchsurfing staje się płaszczyzną porozumienia dla zupełnie odmiennych światów. Film został wyprodukowany przez Studio Munka-SFP. Na tegorocznym Krakowskim Festiwalu Filmowym zdobył Srebrnego Lajkonika. Brzozowski to absolwent Szkoły Wajdy. Film dokumentalny poznawał pod kierunkiem Marcela Łozińskiego, Jacka Bławuta i Vity Żelakeviciute. Studiował również socjologię, psychologię i reportaż na UW, Yale i Uniwersytecie w Utrechcie. Obecnie pracuje nad doktoratem w Instytucie Socjologii UW, badając polskie wspólnoty festiwalowe.

Organizatorami Koszalińskiego Festiwalu Debiutów Filmowych Młodzi i Film są: Stowarzyszenie Filmowców Polskich, Miasto Koszalin i Centrum Kultury 105 w Koszalinie. Festiwal jest współfinansowany przez Polski Instytut Sztuki Filmowej, Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego i Urząd Marszałkowski Województwa Zachodniopomorskiego.