57. KFF. Forum SFP (cz. II). Jak pomóc dokumentowi i animacji?

-  Jeśli nic się nie stanie w najbliższym czasie, animacja artystyczna, ambitna przestanie istnieć.  Potencjał naszego środowiska jest duży. Ludzie chcą studiować animację w szkołach. Ale tego potencjału potem nie widać na ekranach. Straciliśmy jedno albo dwa pokolenia.  Wykształceni animatorzy zarabiają w inny sposób, niż poprzez uprawianie twórczości.

Na pauperyzację środowiska polskiej animacji zwróciła również uwagę  reprezentująca Sekcję Hanna Margolis, która skoncentrowała się przede wszystkim na dystrybucji filmów w internecie. –- Spectrum obecności polskiej animacji dla dzieci w internecie jest szerokie. Jest to jednak korzyść tylko dla producenta, gdyż twórcy nie dostają tantiem – mówiła prelegentka. Sprawa jest bardziej skomplikowana, jeśli chodzi o stare filmy i dlatego studia państwowe często rezygnują z obecności na Youtube.  Natomiast nowi producenci bardzo aktywnie działają w sieci, np. produkują seriale specjalnie do Internetu, współpracują z Netfliksem, z producentami zagranicznymi w obszarze dystrybucji światowej.


Hanna Margolis, fot. T. Korczyński / SFP

Jeśli chodzi o film autorski, to jego obecność w sieci jest nieuporządkowana. A przecież, jak zwróciła  uwagę Margolis, internet to dla animacji, obok festiwali, główne pole eksploatacji. Brak możliwości odprowadzenia tantiem z sieci powoduje, że dystrybucja cyfrowa nie rozwija się tak szybko, jak powinna, ze szkodą dla animacji.

Hanna Margolis w sugestywny sposób przedstawiła sytuację polskich twórców animacji. Budżety autorskich filmów animowanych są niewielkie. Autorski  krótki film animowany nie może otrzymać więcej niż 200 000 zł z PISF. Wkłady funduszy regionalnych czy telewizji nie przekraczają kilku procent. Tnie się więc budżety kosztem wynagrodzeń twórców.  Umowy są nieozusowane.  Środowisko animatorów coraz częściej przypomina prekariat. Są zdolni studenci, którzy zrobią dyplom, następnie pierwszy, może drugi film.  Istnieje jednak bariera trzeciego i czwartego filmu. Rozpoczyna się wówczas odpływ ludzi z zawodu do innych specjalności.

Do sytuacji polskich twórców filmów animowanych i dokumentalnych odniosła się również Dyrektor Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej, Magdalena Sroka, która była gościem specjalnym Forum.  Przedstawiła dane na temat zaangażowania Instytutu w produkcję animacji i dokumentu w 2016 roku. W minionym roku złożono do Instytutu 157 wniosków na produkcję filmów dokumentalnych i 57 animowanych, 32 na rozwój projektów animowanych i 73 – dokumentalnych. W efekcie dofinansowano 47 projektów dokumentalnych i 13 dewelopmentów.  Dodatkowo Dyrektor PISF z własnej puli dofinansowała osiem dokumentów. W 2016 roku wsparcie otrzymało 18 animacji i siedem dewelopmentów filmów animowanych. Kwota wsparcia produkcji  filmów dokumentalnych to 9 582 000 zł, a animowanych -  13 315 000 zł. Filmy dokumentalne pochłaniają  12,2 proc. alokacji, natomiast animowane – w tym kino dla dzieci – 15,8 proc. Udział form pozafabularnych w ogólnej puli PISF-u stopniowo wzrasta.


Magdalena Sroka, fot. T. Korczyński / SFP

Paradoksalne jest to, że  z jednej strony mamy za sobą rok sukcesów polskich filmów (same tylko dokumenty zdobyły ponad 90 nagród w 2016!), z drugiej strony dokument jest osłabiony realnym brakiem wsparcia  produkcyjnego ze strony TVP SA.

- Postanowiliśmy stworzyć narzędzia, które mają wzmocnić dokument – mówiła Magdalena Sroka. 
Należą do nich takie inicjatywy, jak O!Dokument (we współpracy z serwisem Onet.pl pomysł na eksploatację i promocję polskich dokumentów w sieci) a także Pitch the Doc (czyli rodzaj nowoczesnej platformy do pitchingów internetowych w sieci). Wielokrotnie relacjonowaliśmy w naszym serwisie wydarzenia związane z DOC LAB POLAND,  inicjatywą PISF-u powstałą we współpracy z Krakowskim Festiwalem Filmowym i Fundacją im. W. Ślesickiego. Z kolei TOP DOC FILM to inicjatywa polegająca na tworzeniu katalog dla potencjalnych odbiorców z rynku oraz promocji osiągnięć polskiej kinematografii. Adresatem TOP DOC Film są przede wszystkim nabywcy programów (agenci sprzedaży, stacje tv, platformy vod i in.), ale także odbiorcy i badacze kina dokumentalnego. Projekt Top Doc Film dysponuje światowymi prawami do kilkuset reprezentatywnych tytułów polskiego filmu dokumentalnego. Materiały emisyjne do filmów gromadzone są na macierzach dyskowych w systemie ProRess422HQ, czyli uniwersalnym zapisie umożliwiającym, m.in. eksport plików drogą elektroniczną do dowolnego miejsca i odbiorcy na świecie.


Mikołaj Jazdon, Magdalena Sroka, Marek Drążewski, fot. T. Korczyński / SFP

Magdalena Sroka zaprosiła również zebranych na spotkanie z polskim koncernem medialnym  Grupą ZPR MEDIA, która zawarła z PISF i SFP porozumienie o współpracy na etapie rozwoju projektów filmów dokumentalnych. O tej inicjatywie środowisko filmowe dowiedziało się pierwszy raz dokładnie rok temu, również na Forum SFP w Krakowie. Szczegóły współpracy, która polegać ma na zaangażowaniu koncernu w produkcję i dystrybucję dokumentów, poznamy na konferencji, która odbędzie się 12 czerwca 2017 roku o godz. 13.00 w kinie Kultura.

Magdalena Sroka zapewniła obecnych, że Instytut wspiera wszelkie działania środowiska filmowego  zmierzające do „tantiemizacji” internetu, gdyż, jak zwróciła uwagę, sieć to obecnie normalne narzędzie dystrybucji.

Forum Filmu Dokumentalnego i Animowanego SFP, czyli doroczne spotkanie podczas Krakowskiego Festiwalu Filmowego, odbyło się 3 czerwca 2017 roku w Małopolskim Ogrodzie Sztuki.