"Dotknięcie Anioła" na festiwalu w RPA

Podkreślając wybitne walory artystyczne i humanistyczne filmu selekcjonerzy nominowali go w dwóch kategoriach: najlepszy film dokumentalny oraz najlepszy film o wartościach humanitarnych. W ścisłym konkursie znalazły się też filmy z Brazylii, Francji, Stanów Zjednoczonych. Gala rozdania nagród odbędzie się 1 marca 2017 roku w Johannesburgu. Pokazy filmu będą miały miejsce trzykrotnie: 5, 10 i 12 marca. Wydarzenia wesprze miejscowa Polonia oraz przedstawiciele MSZ.

„Dotknięcie Anioła” jest niezwykle sugestywnym, przejmującym dramatem dokumentalnym, opowieścią sześciu lat gehenny wojennej Henryka Schoenkera, syna ostatniego przywódcy Żydów Oświęcimia. Autor Marek T. Pawłowski nadał opowieści bohatera filmu oryginalny, nowatorski kształt. „Polski wizjoner sztuki dokumentu” to zaledwie jedno z określeń potwierdzających twórcy sens wieloletnich artystycznych poszukiwań. Sam Pawłowski tworzył przez kilkanaście lat konsekwentnie swój język filmowy w historiach zebranych w Trylogii wojennej „Okruchy wojny – wiara, nadzieja, miłość”.

 - „Są trzy rzeczy, które przetrwają: wiara, nadzieja i miłość. Z nich największa  jest – miłość”. Te słowa wszechczasów były inspiracją dla wielu artystów – mówi reżyser. - Były w filmach Krzysztofa Kieślowskiego, mojego cichego Mistrza. On dał i wciąż daje siłę filmowi na świecie. Poruszał zawsze najważniejsze sprawy. Dzięki Niemu zrozumiałem, że warto zajmować się w kinie tylko trudnymi tematami. W swoim kinie dokumentalnym zająłem się postawami człowieka w ekstremalnych sytuacjach, w których  mierzy się ze sprawami ostatecznymi. Zrealizowałem dokumentalną trylogię wojenną "Okruchy wojny: Wiara, Nadzieja, Miłość". Dotyka ona  tych absolutów moralnych, wielkich atrybutów człowieka, które w skrajnych warunkach czasu wojny, terroru i reżimu poddane są każdego dnia najokrutniejszym próbom. W każdej mojej historii świadek w autentycznej, własnej historii życia jest zmuszony sprawdzać granice swojego istnienia. Czy przetrwa, czy straci godność, czy straci wiarę - jak wielu w Auschwitz w filmie " Uciekinier"? Czy nadzieja jest siłą ocalenia, która może zmaterializować cud i przynieść  wybawienie, jak w "Dotknięciu Anioła" ? I wreszcie - czy wśród najgorszych instynktów obroni się miłość, czystość człowieczeństwa, jak ukazuje "Zakazana miłość"? Wszystkie części trylogii są umiejscowione w czasie II Wojny Światowej, dotykają autentycznych wydarzeń i ukazują, jak te trzy cnoty wyrażały się w czasie tak ekstremalnym i dramatycznym, jak wojna. Każdemu filmowi oddaję kilka lat życia. Każdy z nich odwdzięczył mi się trzykrotnie tysiącami ważnych spotkań z drugim człowiekiem. W czasach powierzchownego kontaktu międzyludzkiego liczy się już tylko intymna, mądra, głęboka rozmowa. Na tę prawdę i na rys charakterystyczny mojego cyklu filmowego zwrócił uwagę Aleksander Sokurow, wielki artysta i filozof kina, który w swoim czteroczęściowym cyklu wielkich obrazów dotknął największych ludzkich potworów na skraju unicestwienia. Mój najnowszy film "Dotknięcie Anioła" jest trzecim z kolei i zarazem ostatnim obrazem trylogii wojennej. Bohaterem jest Żyd Schoenker, który nigdy nie stracił wiary w sens nadziei. Jego ojciec walczył o przetrwanie całej rodziny i liczył na cud, który się w końcu zdarzył. Dzięki tej serii cudów możemy dziś poznać niewiarygodną opowieść ostatniego świadka. Tej niezwykłej historii "Dotknięcie Anioła” poświęciłem pięć lat. Wszystko w tym filmie jest autentyczne. Nie jest to jednak tradycyjny film dokumentalny. Ponieważ mój bohater maluje obrazy  i wywodzi się z artystycznej rodziny zastosowałem tu nowatorski  język opowieści w dokumencie, który nazwałem archicollagem. To osobista, poetycka opowieść  głuchego człowieka, który po 70 latach wraca do miejsc, w których ukrywał się jako dziecko. Zastaje ruiny, ale wszystkie miejsca, kryjówki, bunkry wciąż stoją i wywołują lawinę wspomnień. Wracają głuche dźwięki, które jak sam mówi "zamknęły się w nim jak w muszli".  Schoenker pamięta dziwnego chłopca, który przepowiedział obóz Auschwitz na długo przed jego powstaniem. Pamięta kobietę, która poprzez ofiarowanie kawałka kiełbasy uratowała mu życie oraz Johna Gottowta, słynnego aktora z filmu "Nosferatu. Symfonia grozy" Murnaua, który zginął na jego oczach z rąk wielbiciela. Pamięta ludzi, którzy w obliczu strachu ratowali swoją skórę i tych, którzy bezinteresownie ryzykowali swoim życiem. To nie jest tylko historia czasu wojny, to uniwersalna opowieść o tym, jak  drobnym uczynkiem można uratować człowieka – komentuje Marek Tomasz Pawłowski.

Film jest koprodukcją polsko-niemiecką Zoyda Art Production, Telewizji Polskiej, Westdeutscher Rundfunk wspartą finansowo przez Polski Instytut Sztuki Filmowej, Fundację Współpracy Polsko-Niemieckiej oraz Media/Kreatywna Europa. Do lutego 2017 roku obraz uzyskał 22 nagrody festiwalowe.