[wideo] SFP przekazało dwie kamery do Muzeum Powstania Warszawskiego

- Od kilkudziesięciu lat zbieram aparaty fotograficzne i kamery. Jedną z tych kamer kupiłem przypadkiem na targu na Okopowej, natomiast drugą w Johannesburgu - wyjaśnia Andrzej Żydaczewski, operator filmowy i wieloletni członek Stowarzyszenia Filmowców Polskich. - Uważam, że to bardzo dobre miejsce na ich pobyt. [...] Chciałem, żeby te kamery nie były tylko ode mnie, ale również od mojego Stowarzyszenia – dodaje.

Dnia 8 sierpnia 2016 roku odbyło się uroczyste przekazanie 2 kamer, których odpowiedniki brały udział w dokumentowaniu i rejestrowaniu przebiegu Powstania Warszawskiego. Kamery KINAMO 35mm i Cine Kodak 35 mm przekazał w darze Andrzej Żydaczewski. Są one w idealnym stanie, z kompletem wymiennych obiektywów, światłomierzy i instrukcji obsługi w oryginalnych pudłach. Kamera Kodak 35 mm jest widoczna na znanym i często reprodukowanym kadrze filmowym, który przedstawia operatora referatu filmowego Biura Informacji i Propagandy KG AK, Stefana Balę „Gizę” realizującego materiał ze stanowiska przy elektrowni miejskiej na Powiślu. Była to jedyna kamera, otrzymana w czasie konspiracji przez referat filmowy drogą zrzutową, w odpowiedzi na wysłaną do władz londyńskich prośbę o wsparcie materiałowe filmowców BIP-u. - Druga była kamerą zdobyczną - dodaje Jan Ołdakowski, dyrektor muzeum.


Stanisław Bala "Giza" z kamerą Cine Kodak 35 mm,
fot. materiały prasowe.

W 2014 roku Muzeum Powstania Warszawskiego wyprodukowało film "Powstanie warszawskie", zmontowany z materiałów zrealizowanych również tymi kamerami. Kadry zostały poddane koloryzacji. Zastosowane przy produkcji filmu nowoczesne techniki umożliwiły wydobycie z kadrów niedostrzegalnych dotąd szczegółów, a także pozwoliły na dokładniejsze przyjrzenie się powstańczemu życiu codziennemu.

Przekazanie kamer. Od lewej Anna Grzechnik, Andrzej Żydaczewski i Jan Ołdakowski, fot. Borys Skrzyński/SFP.

- Było mało taśmy, której starczało na niewiele ujęć. Montowanie obrazu było bardzo żmudne, wymagało scalenia niepołączonych ze sobą, niemających jednego ciągu fabularnego ujęć, dwu, trzy, czterosekundowych. Podczas Powstania Warszawskiego powstały trzy kroniki, które wyświetlano w kinie Palladium. One były czarno-białe i nieme. Podczas tego wyświetlania, pewien pan występował na żywo, grał, a szef referatu filmowego BiP-u, Antoni Bohdziewicz opowiadał komentarz – wyjaśnia Ołdakowski.




Andrzej Żydaczewski prezentuje działanie kamer, fot. Borys Skrzyński/SFP.

Z tej okazji Stowarzyszenie Filmowców Polskich wydało również publikację upamiętniającą kronikarzy pt. „Filmowcy Powstania Warszawskiego” autorstwa Michała Tomasza Wójciuka. Publikację można pobrać pobrać TUTAJ.


Publikacja Stowarzyszenia Filmowców Polskich - "Filmowcy Powstania Warszawskiego", fot. Borys Skrzyński/SFP.


Michał Tomasz Wójciuk, autor publikacji, fot. Borys Skrzyński/SFP.

Przypomnijmy, że 6 sierpnia 2013 roku w Parku Wolności Muzeum Powstania Warszawskiego uroczyście odsłonięto Monument Pamięci Filmowców, autorów Kroniki Filmowej "Warszawa Walczy", którzy uzbrojeni jedynie w kamery, dokumentowali 63 dni powstańczego życia i walki z okupantem. Monument Pamięci Filmowców został wzniesiony z inicjatywy Stowarzyszenia Filmowców Polskich.

Inicjatorem budowy pomnika ku czci filmowców był Andrzej Żydaczewski, który jako student PWSFTviT w Łodzi uczył się od ocalałych kronikarzy Powstania - Andrzeja Ancuty, Antoniego Bohdziewicza i innych. Wraz z reżyserem Krzysztofem Wierzbiańskim - przewodniczącym Koła Seniorów Stowarzyszenia Filmowców Polskich oraz operatorem Tadeuszem Romanem - wiceprzewodniczącym Koła Seniorów Stowarzyszenia Filmowców Polskich, uczestnikiem powstańczych walk - przez trzy lata pracowali nad tym, by idea upamiętnienia reżyserów, operatorów i montażystów zaangażowanych w dokumentowanie Powstania Warszawskiego nabrała realnych kształtów. Stało się to możliwe dzięki wsparciu prezesa SFP Jacka Bromskiego  i dyrektora MPW Jana Ołdakowskiego. Monument Pamięci Filmowców został w pełni sfinansowany przez Stowarzyszenie Filmowców Polskich. Jego autorem jest Marek Paweł Moderau.