PORTAL
start
Aktualności
Filmy polskie
Box office
Baza wiedzy
Książki filmowe
Dokument
Scenarzyści
Po godzinach
Blogi
Konkursy
SFP
start
Wydarzenia
Komunikaty
Pożegnania
Zostań członkiem SFP
Informacje
Dla członków SFP
Kontakt
ZAPA
www.zapa.org.pl
Komunikaty
Informacje
Zapisy do ZAPA
Kontakt
KINO KULTURA
www.kinokultura.pl
Aktualności
Informacje
Repertuar
Kontakt
STUDIO MUNKA
www.studiomunka.pl
Aktualności
Informacje
Zgłoś projekt
Kontakt
AKTORZY POLSCY
www.aktorzypolscy.pl
Aktualności
Informacje
Szukaj
Kontakt
FILMOWCY POLSCY
www.filmowcypolscy.pl
Aktualnosci
Informacje
Szukaj
Kontakt
MAGAZYN FILMOWY
start
O magazynie
Kontakt
STARA ŁAŹNIA
www.restauracjalaznia.pl
Aktualności
Informacje
Rezerwacja
Kontakt
PKMW
start
Aktualności
Filmy
O programie
Kontakt
Portal
SFP
ZAPA
Kino Kultura
Studio Munka
Magazyn Filmowy
Stara Łaźnia
PKMW
MENU
WYDARZENIA
  7.03.2016
Kreacje Cybulskiego, Olbrychskiego, Pszoniaka - odważne, niejednoznaczne, nawet drapieżne - przeszły już do historii kina. Spośród wszystkich wybitnych aktorów grających u Wajdy wybraliśmy 10 najbardziej charakterystycznych.

Jerzy Radziwiłowicz w filmie "Człowiek z marmuru", fot. Filmoteka Narodowa.

1.    Jerzy Radziwiłowicz
Nazwisko kojarzone głównie z Wajdą – zwłaszcza po przełomowej roli w „Człowieku z marmuru” oraz jego kontynuacji „Człowieku z żelaza”. - Piękno tego wyjątkowego filmu leży w złożoności stosunku reżysera wobec postaci Birkuta, tego doskonałego w swojej pokorze przedstawiciela całej nieszczęśliwej, wyalienowanej epoki - pisał w 1979 roku Alberto Moravia.


Zbigniew Cybulski w filmie "Popiół i diament", fot. Studio Filmowe Kadr.

2.    Zbigniew Cybulski
Choć pojawił się w małych rolach w „Pokoleniu” i „Niewinnych czarodziejach”  Wajdy - to jego największym osiągnięciem w karierze była rola Maćka Chełmickiego w „Popiele i diamencie”.
- Kreując postać Maćka Chełmickiego Zbyszek Cybulski osiąga szczyty aktorskiego kunsztu. Dzięki temu filmowi stał się jednocześnie wzorem bohatera i symbolem gwiazdora, który niemal całemu pokoleniu polskiej młodzieży narzucił dżinsy i ciemne okulary. (...) Cybulskiego porównywano z kreacjami Jamesa Deana. (...) Stał się idolem, postacią ekranu numer jeden, kimś bliskim rzeszom widzów – pisał Kazimierz Witkowski w „Ekranie” (nr 2, 1992). Cybulski sam wymyślił ten strój, zbyt nowoczesny jak na realia Polski roku 1945. No i te okulary (patrz Małgorzata Braunek w „Polowaniu na muchy”), które po premierze filmu były masowo kupowane przez widzów i fanów aktora.


Daniel Olbrychski i Beata Tyszkiewicz w "Popiołach", fot. Vision.

3.    Daniel Olbrychski
To właśnie u Wajdy zagrał jedne ze swoich najwybitniejszych ról – Karola Borowieckiego w „Ziemi obiecanej”, Wiktora Rubena w „Pannach z Wilka” czy Tadeusza w „Krajobrazie po bitwie”. Mając zaledwie 20 lat trafił na plan „Popiołów”: - To było coś lepszego. Praktykowanie u mistrza i zarazem robienie sztuki – wspomina po latach. Zresztą ten występ był dla niego przepustką do kariery. Sam do dzisiaj mówi, że u Wajdy może grać nawet epizodyczne role.


Wojciech Pszoniak w filmie "Danton", fot. Vision.

4.    Wojciech Pszoniak
Rola Moryca Welta w „Ziemi obiecanej” to popis aktorskiego kunsztu: - Pszoniak określa charakter swego bohatera dosadnie, nie stroniąc nawet od groteski (...), lecz zarazem potrafił uchronić go od rodzajowości, do której rola dostarcza niemało okazji. W gruncie rzeczy każde pojawienie się Pszoniaka-Welta na ekranie staje się kolejną doskonałą sceną w filmie, który obfituje w świetne sekwencje i w którym nie brak doskonałych ról. Warto wszakże wymienić zapadające najgłębiej w pamięć, te, w których aktorowi udało się dokonać sztuczki naprawdę czarodziejskiej: dać granej przesz siebie postaci byt pozaekranowy, uczynić z niej człowieka bardziej realnego niż niejeden z żyjących wokół nas – pisał Maciej Karpiński w książce „Pszoniak” (1976). To nie koniec świetnych ról Pszoniaka u Wajdy – w 1983 roku zagrał tytułowego „Dantona”, a w 1990, również tytułowego „Korczaka” we wstrząsającym filmie o warszawskim getcie.


Daniel Olbrychski i Andrzej Seweryn w filmie "Ziemia obiecana", fot. Vision.

5.    Andrzej Seweryn
Niezapomniany Sędzia z „Pana Tadeusza” i Maks Baum z „Ziemi obiecanej”. Zagrał również w „Dyrygencie” i "Bez znieczulenia" Wajdy. To właśnie w tym drugim zaprezentował widzom postać niebezpiecznego i słabego karierowicza i oportunisty: - Seweryn po mistrzowsku rozgrywa swoją partię. Budzi przestrach i niechęć, a jednocześnie uśmiech politowania. Odtwarza Polaków epoki późnego Gierka - maluczkich, pazernych, niebezpiecznych i wystraszonych egoistów – pisał Tomasz Lada w „Życiu” (09.2000).


Andrzej Łapicki w filmie "Wszystko na sprzedaż", fot. Vision.

6.    Andrzej Łapicki
Wcielił się w reżysera Andrzeja (filmowe alter ego Wajdy) we "Wszystko na sprzedaż" . Z Wajdą spotkał się jeszcze podczas realizacji filmów: „Piłat i inni” (1971), "Wesele" (1972), gdzie grał Poetę, "Ziemia obiecana" (1974), "Panny z Wilka" (1979), "Pan Tadeusz" (1999). Sam Wajda wielokrotnie wspominał, że nieżyjący już Łapicki, czuł się niezwykle odpowiedzialny za swoją pracę i obraz filmów, w których grał. Ważny był dla niego nie tylko efekt artystyczny, ale również odbiór społeczny i polityczny.


Bogusław Linda w filmie "Powidoki", fot. Akson Studio.

7.    Bogusław Linda
Wszyscy pamiętamy jego przejmującą kreację księdza Robaka w „Panu Tadeuszu”. Wcześniej zagrał również mniejsze role w „Dantonie” i „Człowieku z żelaza”. Prawdziwy popis aktorski czeka nas dopiero w nowym filmie Wajdy – "Powidoki" – gdzie Linda odgrywa postać awangardowego malarza, Władysława Strzemińskiego. Premiera w drugiej połowie 2016 roku.


Tadeusz Łomnicki w filmie "Niewinni czarodzieje", fot. Studio Filmowe Kadr.

8.    Tadeusz Łomnicki
Łomnicki był związany z Wajdą w pierwszym okresie jego twórczości. Wcześniej znany głównie z ról teatralnych, po występie w „Pokoleniu” stał się coraz bardziej rozchwytywany przez filmowców. Rola Bazylego w „Niewinnych czarodziejach” (gdzie grał w blond włosach), była pewnym manifestem powojennego pokolenia. Tytułowi "niewinni czarodzieje" to ludzie różnych zawodów, których łączy wspólny styl życia: wieczory w modnych warszawskich knajpach, zamiłowanie do jazzu i niechęć do jakichkolwiek zobowiązań.


Tadeusz Janczar w "Pokoleniu", fot. Polfilm.

9.    Tadeusz Janczar
Po świetnych występach w „Pokoleniu” i „Kanale” to właśnie jemy Wajda chciał powierzyć rolę Maćka Chełmickiego w „Popiele i diamencie”. Jego kariera rozpoczęła się właśnie od tych dwóch wspomnianych kreacji. - Tak jak on nie grał przedtem nikt - przyznał po latach reżyser. - Zbliżył się wówczas do stylu aktorów amerykańskich. Zwłaszcza Fonda w filmie "Gronach gniewu" do złudzenia przypomina mi Janczara. W obu wypadkach nie ma w nich nic z kreacji. Jest to prawda w swojej najczystszej formie - dodawał Wajda.


Roman Polański i Tadeusz Łomnicki w "Pokoleniu", fot. Studio Filmowe Oko.

  10.    Roman Polański
To właśnie na planie u Wajdy rozpoczynał swoją filmową karierę Roman Polański. Zagrał epizody w „Pokoleniu” i „Niewinnych czarodziejach”. W „Pokoleniu” wcielił się w Mundka, młodego chłopaka współpracującego z antyhitlerowskim ruchem oporu, a w drugoplanowej roli raz po raz przyćmiewał charyzmą samego Tadeusza Łomnickiego.


Albert Kiciński
SFP
Ostatnia aktualizacja:  7.03.2016
Zobacz również
fot. materiały prasowe
Nie żyje Michał Bogusławski
Zgłoś się na nowe warsztaty KIPA
Copyright © by Stowarzyszenie Filmowców Polskich 2002 - 2024
Scroll