He LOVES it! Historia pewnego projektu z Mistrzem Scorsese w roli głównej

Sam Martin Scorsese pewnie obruszyłby się na taki podtytuł i poprawił go na: „z polskim kinem w roli głównej”. Ale to właśnie nazwisko słynnego reżysera przyciągnęło do kin tysiące amerykańskich, australijskich, chińskich i brytyjskich widzów na polską klasykę filmową.
O projekcie „Martin Scorsese Presents: Masterpieces of Polish Cinema” pisaliśmy w 2014 roku, w kwietniowym numerze „Magazynu Filmowego”. Wtedy wydawało się, że opisujemy wielki finał przedsięwzięcia, które rozpoczęło się pod koniec 2011 roku, od jednej rozmowy Jędrzeja Sablińskiego (szefa DI Factory) z reżyserem „Taksówkarza”, a które doprowadziło do uroczystego otwarcia przeglądu 21 zrekonstruowanych cyfrowo polskich arcydzieł filmowych w prestiżowym nowojorskim Lincoln Centre. Niepowtarzalna promocja polskiego kina w Ameryce (USA i Kanada), firmowana nazwiskiem Martina Scorsesego była upragnionym finałem projektu. Tymczasem, okazało się, że ten huczny finał to tak naprawdę dopiero początek fascynującej podróży polskiej retrospektywy przez inne kontynenty. Wieść się po świecie rozeszła i inne kraje upomniały się o projekcje obrazów z Polski, wybranych przez twórcę Chłopców z ferajny. Dla porządku przypomnijmy, które to tytuły: „Popiół i diament”, „Niewinni czarodzieje”, „Ziemia obiecana”, „Człowiek z żelaza”, „Wesele” Andrzeja Wajdy, „Pociąg”, „Austeria”, „Matka Joanna od Aniołów”, „Faraon” Jerzego Kawalerowicza, „Krzyżacy” Aleksandra Forda, „Przypadek” i „Krótki film o zabijaniu” Krzysztofa Kieślowskiego, „Barwy ochronne”, „Constans” i „Iluminacja” Krzysztofa Zanussiego, „Eroica” Andrzeja Munka, „Sanatorium pod Klepsydrą”, „Rękopis znaleziony Saragossie” Wojciecha Jerzego Hasa, „Salto”, „Ostatni dzień lata” Tadeusza Konwickiego oraz „Trzeba zabić tę miłość” Janusza Morgensterna. Te wszystkie tytuły znalazły się w aż 37 miastach USA i Kanady, na prawie 650 pokazach. Co ciekawe, najwięcej widzów wybrało się na: „Popiół i diament”, „Przypadek” oraz „Rękopis znaleziony w Saragossie”.
Następnie przegląd powędrował do Australii, gdzie zorganizowano 30 pokazów. W kolejnym roku, czyli 2015, na życzenie Scorsesego, do pełnego zestawu retrospektywnego, dodano jeszcze trzy odnowione tytuły: „Aktorów prowincjonalnych” Agnieszki Holland, „Nóż w wodzie” Romana Polańskiego oraz „Walkowera” Jerzego Skolimowskiego. W ten sposób projekt „Martin Scorsese Presents…” zaczął liczyć 24 obrazy. Z tego zestawienia wybrano osiem, by zaprezentować je podczas Pekińskiego Międzynarodowego Festiwalu Filmowego. Chińczycy mogli obejrzeć te dzieła poprzedzone specjalnie nagraną na tę okazję zapowiedzią amerykańskiego reżysera.
Natomiast prawdziwą furorę przegląd zrobił w Wielkiej Brytanii. Zagościł tam w 20 miastach, gdzie zorganizowano 200 pokazów. I wbrew pozorom, uczestnikami tych projekcji, wcale najliczniejsi nie byli polscy emigranci!
To zupełnie niezwykłe zainteresowanie polską klasyką filmową, rekomendowaną przez amerykańskiego mistrza kina, zmotywowało Jędrzeja Sablińskiego, by w sposób bardziej materialny i namacalny zwieńczyć projekt pod szyldem „Martin Scorsese Presents…”. Postanowił wydać wszystkie prezentowane w przeglądzie odnowione obrazy w formie ekskluzywnego boxu z płytami Blu-ray. Patrząc na designerski sześcian pierwszego pudełka kryjącego osiem polskich arcydzieł X muzy, mimowolnie pamięć przywołuje całą długą drogę, która doprowadziła do tego wydawnictwa. To jakby spełnienie swoistego „american dream”…